Xin lỗi người bị truy tố oan sau 11 năm

Tại buổi xin lỗi, ông Trần Huy Hùng (Phó Viện trưởng VKSND tỉnh Đồng Nai) khẳng định việc truy tố đối với Đại về tội hiếp dâm trẻ em đã gây ra những tổn thất về vật chất và tinh thần, làm ảnh hưởng đến uy tín và danh dự của anh. VKSND tỉnh đã giải quyết bồi thường thỏa đáng cho anh Đại theo yêu cầu. Qua vụ việc này, cơ quan kiểm sát coi đây là bài học kinh nghiệm trong quá trình thực thi nhiệm vụ nhằm không để xảy ra tình trạng oan sai tương tự.

Về phần mình, Nguyễn Tấn Đại nói anh và gia đình rất vui khi cơ quan làm oan anh đã nhận sai. Anh cũng đề nghị VKS phải làm việc khách quan, làm đúng để không gây nên nỗi oan nào nữa cho người dân.

Chứng cứ mù mờ, vẫn bắt giam

Đây là vụ án mà Pháp Luật TP.HCM từng có nhiều bài phản ánh từ tháng 9-2015. Theo hồ sơ buộc tội, trưa một ngày tháng 7-2005, đi qua nhà hàng xóm, Đại đã bế cháu NHA (tám tuổi) đang nằm trên võng trước nhà đến rẫy nhãn gần đó làm bậy. Cháu A. không dám nói cho ai biết. Mấy ngày sau, mẹ cháu A. nhờ Đại qua nhà bắt bò cạp. Thấy Đại, cháu A. nói cho anh trai biết chuyện. Một tuần sau, mẹ cháu cũng biết chuyện nên tố giác ra công an.

Đại bị khởi tố, bắt tạm giam, truy tố về tội hiếp dâm trẻ em. Năm 2006, TAND tỉnh Đồng Nai xử sơ thẩm phạt Đại chín năm tù. Sau đó, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM đã hủy bản án này để điều tra, xét xử lại. Sau khi điều tra lại, VKSND tỉnh Đồng Nai tiếp tục truy tố Đại về tội hiếp dâm trẻ em.

Tháng 5-2008, TAND tỉnh xử sơ thẩm lần hai đã tuyên Đại không phạm tội. VKSND tỉnh Đồng Nai kháng nghị, gia đình bị hại kháng cáo đề nghị tòa phúc thẩm kết án Đại. Bốn tháng sau, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM đã bác các kháng nghị, kháng cáo và y án sơ thẩm. Trong bản án phúc thẩm lần hai, HĐXX đã chỉ ra hàng loạt mâu thuẫn về kết quả điều tra và người làm chứng...

Đại diện VKSND tỉnh Đồng Nai đọc lời xin lỗi anh Đại (ảnh nhỏ). Ảnh: V.HỘI

Tám năm kiên trì khiếu nại

Từ đó, Đại yêu cầu VKSND tỉnh Đồng Nai xin lỗi, bồi thường oan. Mãi đến năm 2011, VKSND tỉnh Đồng Nai mới có công văn trả lời là anh không được bồi thường “vì cố ý khai báo gian dối hoặc cung cấp vật chứng khác sai sự thật để nhận tội thay cho người khác hoặc để che giấu tội phạm” theo khoản 2 Điều 27 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Đại tiếp tục khiếu nại đòi được xin lỗi và bồi thường oan 700 triệu đồng. Tháng 8-2015, VKSND tỉnh Đồng Nai ra quyết định bác đơn yêu cầu của anh. Cơ quan này cho rằng: “Từ lời khai nhận tội ban đầu của Đại, Cơ quan CSĐT Công an huyện Tân Phú đã tiến hành khởi tố bị can. Sau khi vụ án được chuyển lên Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai thụ lý theo thẩm quyền thì Đại không thừa nhận thực hiện hành vi hiếp dâm. Như vậy, Đại đã có hành vi cố ý khai báo gian dối để che giấu tội phạm, gây cản trở hoạt động điều tra chứng minh người phạm tội, dẫn đến vụ án xảy ra nhưng chưa xử lý được người phạm tội. Như vậy, Đại không được bồi thường”.

Sau khi Pháp Luật TP.HCM phản ánh vụ việc, ngày 9-9-2015, trong phiên họp toàn thể của Ủy ban Tư pháp để thẩm tra báo cáo của các ngành tư pháp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đã đề nghị VKSND Tối cao báo cáo việc giải quyết đơn yêu cầu xin lỗi và bồi thường oan của Đại. Ngày 23-9-2015, VKSND Tối cao có văn bản yêu cầu VKSND tỉnh Đồng Nai kiểm tra lại vụ việc...

Tháng 11-2015, Đại đã nộp đơn khởi kiện ra TAND huyện Tân Phú yêu cầu VKSND tỉnh Đồng Nai phải xin lỗi, bồi thường oan cho anh. Sau khi tòa thụ lý vụ kiện, VKSND tỉnh Đồng Nai thu hồi quyết định không bồi thường rồi tiến hành thương lượng với Đại. Sau nhiều lần thương lượng, hai bên thỏa thuận là VKSND tỉnh Đồng Nai bồi thường 370 triệu đồng và tổ chức xin lỗi công khai.

“Tôi mong chờ ngày này”

Gặp PV Pháp Luật TP.HCM trong buổi xin lỗi, anh Nguyễn Tấn Đại mừng lắm, nắm chặt tay chúng tôi, liên tục nói lời cảm ơn. Anh cho biết sau 34 tháng anh bị bắt oan, cuộc sống của cả nhà anh bị đảo lộn, rơi vào tình cảnh khó khăn. “Nhiều năm gửi đơn yêu cầu xin lỗi, bồi thường oan mà không có kết quả, tôi từng rất chán nản, muốn bỏ cuộc vì thấy vô vọng. Nhưng từ khi báo đăng những bài phản ánh và được cơ quan chức năng trung ương theo dõi, chỉ đạo về vụ việc, lòng tin của tôi lại được khơi dậy. Tôi mong chờ ngày mình chính thức được xin lỗi. Ngày hôm nay đã đến, tôi chỉ biết gửi lời cảm ơn đến báo đã đồng hành cùng tôi trên con đường đi tìm công lý này” - Đại tâm sự.