Xóm Quà ngậm ngùi nhìn cá chết trắng thượng nguồn sông Đà vì hóa chất

Theo những tin tức mới nhất trên báo Thanh Niên, từ ngày 4/7 đến nay, cá, tôm trên dòng suối Màn (xã Yên Lập, huyện Cao Phong, Hòa Bình) và các hồ nuôi của người dân lân cận bất ngờ chết nổi trắng hàng loạt. Hiện tượng cá chết hàng loạt trắng mặt nước thượng nguồn Sông Đà khiến người dân xóm Quà (Hòa Bình) vô cùng lo lắng.

Đau đớn nhìn ao, hồ trắng xác cá

Qua tìm hiểu, dòng suối Màn đổ ra khu vực sông Đà, rất nhiều hộ dân lân cận đã dẫn nguồn nước này vào ao để nuôi cá. Anh Bùi Văn Thủy (47 tuổi, xã Yên Lập) cho biết, như thường lệ, sáng 4/7, anh đi dạo quanh khu vực suối gần ao để cho cá ăn cùng em trai là anh Bùi Văn Bảy thì phát hiện cá chết nổi hàng loạt trên mặt nước. Theo anh Thủy, cá chết nổi la liệt trên mặt nước.

Từ ngày 4/7 đến nay, hiện tượng cá chết hàng loạt trắng cả thượng nguồn sông Đà khiến người dân vô cùng lo lắng. Ảnh Thanh Niên

Anh Thủy kể: “Vừa bước chân xuống, chúng tôi đã ngửi thấy mùi rất nồng, xộc thẳng vào mũi. Mặt suối thì nổi bọt như ai vừa đổ xà phòng xuống. Càng đi lên thượng nguồn, mùi hôi của nước càng trở nên đậm đặc. Đến ao cá, chúng tôi không thể tin vào mắt mình khi hàng chục con cá đang lờ đờ, ngửa bụng trên mặt nước”.

“Đi dọc dòng suối, tôi tiếp tục phát hiện cá chết nhiều hơn. Quay vào kiểm tra khu ao nuôi cá của gia đình thì phát hiện tình trạng tương tự. Ngoài số cá trong ao chết nổi lên mặt nước, một số khác có biểu hiện lờ đờ, bơi yếu”, anh Thủy phản ánh. Cũng theo anh Thủy, nguồn nước của ao được dẫn từ suối Màn vào, nhiều năm nay chưa xảy ra sự cố cá chết trắng như vậy khiến anh vô cùng lo lắng.

Gia đình anh Bùi Văn Biên (xã Yên Lập) cũng chung tình cảnh. Hàng loạt cá nuôi trong ao gia đình (có nguồn nước dẫn từ suối Màn vào) bất ngờ chết, nổi lềnh bềnh. Số còn lại đều bơi yếu, lờ đờ trên mặt nước. Các gia đình có cá chết đã đến chính quyền xã Yên Lập báo cáo.

Một số người dân xã Yên Lập cho biết, sau khi xảy ra sự cố cá chết hàng loạt, họ đi kiểm tra nguồn nước ở suối Màn thì nhận thấy nước có mùi khó chịu, vẩn đục. Tình trạng này trước đó chưa từng xảy ra ở dòng suối Màn, cũng như việc chưa từng xảy ra tình trạng cá chết trước đó.

Khu vực nơi cá chết hàng loạt nguồn nước có mùi khó chịu, vẩn đục. Ảnh Vietnamplus

Chỉ tay lên phía thượng nguồn dòng suối, người dân địa phương bức xúc cho biết: “Ngay khi phát hiện cá chết hàng loạt loạt, một mặt chúng tôi gọi báo cho cơ quan tỉnh, huyện; một mặt lần theo nguồn suối và phát hiện ra phía ngọn của con nước là Công ty Cổ phần khoáng sản Đồng An Phú. Chính hóa chất từ công ty này đã chảy theo suối ngầm khiến mọi sinh vật phía dưới không thể sống được”.

Truy tìm ‘thủ phạm’

Ngay sau khi nhận được tin báo từ cơ sở, các cơ quan chức năng của huyện Cao Phong và tỉnh Hòa Bình đã có mặt tại khu vực hiện trường cá chết hàng loạt. Theo ông Hồ Xuân Dũng, Phó Chủ tịch huyện Cao Phong, bước đầu, nhà chức trách xác định khoảng 5km suối Màn đã bị ảnh hưởng bởi hóa chất rò rỉ.

“Ngay trong ngày 4/7, chúng tôi đã theo nguồn nước và xác định nguồn rò rỉ hóa chất là từ công ty Cổ phần Khoáng sản Đồng An Phú tại xã Yên Thượng,” ông Dũng nhấn mạnh. Cũng theo thông tin từ vị lãnh đạo này, Đồng An Phú được Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình chấp thuận phương án đầu tư xây dựng với tổng số vốn hơn 110 tỷ đồng. Công ty này cũng mới chỉ đi vào hoạt động từ ngày 4/3/2016, đúng 4 tháng trước khi sự cố xảy ra.

Ông Dũng lý giải, sau khi làm việc với đoàn kiểm tra, phía công ty cũng đã thừa nhận nguyên nhân gây chết cá hàng loạt là do sự cố tràn dung dịch phun tẩm quặng. Cụ thể, theo báo cáo của Công ty Đồng An Phú gửi Sở Tài nguyên và môi trường Hòa Bình, ông Trần Trung Chính, Giám đốc của doanh nghiệp này cũng thừa nhận: “Tối 2/7 xảy ra trận mưa lớn dẫn đến cống nước mưa chảy tràn bị tắc và nước dâng lên vào bãi phun tẩm quặng. Dung dịch phun tẩm bị trào ra ngoài hệ thống thoát nước”.

Ông Trần Trung Chính, giám đốc Công ty TNHH Đồng An Phú trả lời về vụ việc cá chết hàng loạt ở thường nguồn sông Đà. Ảnh Vietnamplus

Ông Chính cho biết thêm rằng phía Sở Tài nguyên môi trường đã trực tiếp lấy mẫu nước, kiểm tra thực tế tại nhà máy, bước đầu ghi nhận nguyên nhân có thể do chảy tràn từ bãi chứa quặng trào ngược ra. Cơ quan chức năng cũng đã yêu cầu công ty tạm ngừng phun dung dịch vào bãi quặng.

Sáng 7/7, trao đổi với với báo Vietnamplus, ông Chính tiếp tục “nhận lỗi” về phía mình. “Hàm lượng axit trong chất thải khoảng 0,3 gr/lít, tuy nhiên khi mưa xuống thì không tới mức đấy,” ông Chính cho hay. Theo vị giám đốc này, sở dĩ cá chết là do axít và một số hóa chất làm quặng đã theo mưa chảy xuống suối. Sau khi sự cố xảy ra, tiến hành kiểm tra, nồng độ PH trong ao là 4,5, đủ chết cá.

Ngoài ra, hàm lượng đồng sunfat kết tủa dưới đáy nước do hệ quả của quá trình tràn hóa chất cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến cá chết hàng loạt. Ông Chính cho hay: “Hiện phía công ty đang tiến hành đàm phán với hai hộ dân bị ảnh hưởng nhằm đưa ra mức bồi thường hợp lý cũng như đợi kết quả xét nghiệm mẫu nước của cơ quan chức năng để có phương hướng xử lý triệt để sự cố”.

Tuyết Trinh (T/h)