Xử lý việc khai thác đất trái phép tại huyện Sóc Sơn

Sau thời gian trinh sát, chiều 5-12, các lực lượng Phòng Cảnh sát Môi trường, Cảnh sát Kinh tế và Trung đoàn Cảnh sát Cơ động (Công an TP Hà Nội) bất ngờ ập vào khu vực giáp ranh giữa hai xã Quang Tiến và Mai Đình (huyện Sóc Sơn), nằm sát mương thoát nước phía sau Sân bay Nội Bài, bắt quả tang hàng chục công nhân cùng ba chiếc máy xúc cỡ lớn, 19 xe tải hạng nặng đang múc đất thó trái phép để chở đi bán. Trong số này có các đối tượng điều hành hoạt động, thống kê, ghi chép vào sổ sách cẩn thận, cho thấy hoạt động khai thác đất trái phép tại đây được tổ chức rất chặt chẽ, chuyên nghiệp. Tại thời điểm kiểm tra, các đối tượng không xuất trình được giấy phép khai thác khoáng sản. Để biện minh cho việc làm của mình, các đối tượng khai nhận đang đào hồ… thả cá. Do đất tại đây có chất lượng tốt nên tận dụng để bán cho các cơ sở sản xuất gạch ngói, gốm trong khu vực, với giá 1,5 triệu đồng/xe. Tuy nhiên, sau đó, lực lượng chức năng đã khám xét nơi ở của các đối tượng cầm đầu, thu giữ nhiều tài liệu quan trọng chứng minh các đối tượng khai thác đất trái phép và đã bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng.

Tại hiện trường, khu vực bị đào bới nằm cách xa khu dân cư, ít người qua lại. Để vào được khu đất, các đối tượng “mượn” đường đi ngay sát phía sau Sân bay Nội Bài, khu vực do Trung đoàn 921 quản lý cho các phương tiện cơ giới hoạt động. Khu đất bị khai thác trái phép có diện tích hàng chục nghìn m2, đào sâu từ 25 đến 30 m. Trung bình mỗi ngày có từ 60 đến 70 xe tải thường xuyên hoạt động, tương đương từ 500 đến 600 lượt xe ra vào khu vực khai thác, với khối lượng hàng triệu m3 đất có giá trị đã bị đem bán thu lợi bất chính. Để thuận lợi khai thác đất, các đối tượng còn dựng khu lán trại phục vụ sinh hoạt cho công nhân…

Mặc dù việc khai thác đất trái phép có quy mô hoạt động rất lớn, mức độ nghiêm trọng và diễn ra từ khoảng tháng 6 đến nay, nhưng chính quyền hai xã Mai Đình và Quang Tiến đều thờ ơ trước sự việc. Đại diện UBND xã Mai Đình cho biết: “Trước đây phần đất này thuộc về xã Mai Đình, nhưng từ năm 2013, UBND huyện Sóc Sơn đã chỉnh lý, lập mới hồ sơ, bản đồ địa giới và “cắt” khu vực này về cho xã Quang Tiến quản lý. Sau khi sự việc xảy ra, UBND xã Mai Đình đã tìm hiểu và xác định khu đất đó được giao cho ông Nguyễn Văn Huyên, trú thôn Xuân Bách (thuộc xã Quang Tiến) quản lý, sản xuất. Do đó, để xảy ra việc khai thác đất trái phép thuộc trách nhiệm của xã Quang Tiến”.

Thế nhưng, theo đại diện UBND xã Quang Tiến: “khu đất bị khai thác trái phép có lý lịch rất phức tạp. Đây là đất quốc phòng đã được đổi cho người dân thôn Xuân Bách từ những năm 80 của thế kỷ trước. Tuy nhiên, do thời điểm đó việc quản lý hồ sơ đất đai còn khá sơ sài, thiếu chặt chẽ, cho nên hiện nay UBND xã không còn lưu trữ giấy tờ gốc mà chỉ nghe cán bộ tiền nhiệm… kể lại. Hiện tại, theo bản đồ, khu đất vẫn thuộc địa giới hành chính quản lý của xã Mai Đình. Mặc dù, UBND huyện Sóc Sơn đã có ý kiến chỉnh lý lại địa giới, giao cho xã Quang Tiến quản lý, nhưng chưa được UBND thành phố thông qua và cũng chưa có văn bản nào bàn giao chính thức khu đất về xã Quang Tiến. Do đó, việc xảy ra tình trạng cá nhân khai thác đất trái phép không thuộc trách nhiệm của xã Quang Tiến”.

Như vậy để né tránh trách nhiệm trong việc để xảy ra hoạt động khai thác trái phép tài nguyên tại đây, đại diện chính quyền các xã đều đưa ra những lý do riêng. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, vào năm 2015, tại khu vực này đã xảy ra tình trạng tương tự, nhưng lực lượng chức năng huyện Sóc Sơn đã phát hiện và cử cán bộ xuống hiện trường xử lý, đình chỉ hoạt động khai thác đất trái phép. Vì thế, lần này chính quyền cơ sở và các lực lượng chức năng của huyện Sóc Sơn không thể lảng tránh trách nhiệm khi hoạt động khai thác trái phép diễn ra trong thời gian rất dài mà không bị phát hiện, xử lý. Rõ ràng, công tác quản lý đất đai đã bị buông lỏng. Đáng chú ý, ngay sau khi vụ việc được công an phát hiện, lập biên bản xử lý, không hiểu vì lý do gì, ngay ngày hôm sau hiện trường đã bị thay đổi. Con đường vào khu vực khai thác đất đã được rào chắn lại và một rãnh lớn được xẻ ra để dẫn nước từ con mương lớn ngay cạnh vào khu vực khai thác nhằm xóa dấu vết hiện trường.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngay sau khi có thông tin về vụ việc nghiêm trọng này, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo UBND huyện Sóc Sơn kiểm tra, làm rõ trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân liên quan; xử lý sai phạm. Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cũng nhanh chóng thành lập đoàn thanh tra để kiểm tra vụ việc ở khu vực trên, mở rộng sang các xã khác trên địa bàn huyện Sóc Sơn. Về phía địa phương, Bí thư Huyện ủy Sóc Sơn Phạm Xuân Phương khẳng định, đã chỉ đạo UBND huyện giao các phòng chuyên môn rà soát lại bản đồ địa giới hành chính để có kết luận chính xác vụ việc; tăng cường lực lượng bảo vệ nghiêm ngặt hiện trường phục vụ công tác điều tra. Cùng với đó, kiểm tra, rà soát toàn bộ hoạt động tương tự trên địa bàn, tránh xảy ra các sai phạm.

Hy vọng vụ việc sớm được cơ quan chức năng làm rõ, xử lý nghiêm những cá nhân, tập thể có hành vi sai phạm.