13 mộ liệt sĩ không có hài cốt: Do chưa đào đến?

Liên quan đến vụ 13 ngôi mộ liệt sĩ thanh niên xung phong ở Bắc Kạn được phát hiện không có hài cốt, chỉ toàn đất đá, ngày 5/12, theo thông tin trên báo chí, ông Hà Văn Hưởng - Chủ tịch UBND xã Thanh Vận (huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn) cho biết, ông rất bất ngờ khi biết thông tin về việc này.

“Vào năm 1968, khi các thanh niên xung phong gặp nạn rồi làm lễ khâm niệm, có 1 gia đình đã mang thi thể thân nhân về tự chôn cất. Sau này có 2 trong số 12 ngôi mộ còn lại của các liệt sĩ được gia đình tự cất bốc ở độ sâu hơn 1m và đã cất bốc được xương cốt” - ông Hưởng cho hay.

Theo phong tục tập quán ở địa phương, ông Hưởng cho biết các ngôi mộ thường được đào sâu khoảng 0,9 - 1,2m. Không có ngôi mộ nào mà người dân chôn nông 0,5 - 0,6m.

Ông Tống Văn Minh đang đo độ sâu của các hố khai quật mộ liệt sĩ TNXP. Ảnh: Lao động

Sau khi xảy ra vụ việc hàng chục ngôi mộ liệt sĩ là các thanh niên xung phong hy sinh khi làm nhiệm vụ ở hồ Tân Minh (xã Thanh Vận) vào năm 1968 chỉ có “túi nilon đựng đất đá”, ông Hưởng cùng thân nhân các liệt sĩ đã quay trở lại khu vực chôn cất ban đầu để kiểm tra.

“Có thể thời điểm đào các ngôi mộ còn lại, họ chưa đào đến xương cốt các liệt sĩ” - ông Hưởng nhận định.

Cũng nói về việc này, theo thông tin trên báo Lao Động, ông Tạ Viết Đoàn (xã Nông Thượng - huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn), là cháu của liệt sĩ Đoàn Thị Nga - một trong những nữ thanh niên xung phong hy sinh trong khi đang làm nhiệm vụ tại đập hồ Tân Minh (xã Thanh Vận) cho biết: “Năm 1973, gia đình tôi quy tập hài cốt của dì tôi về nghĩa trang gia đình.

Lúc đó, khu vực an táng các nữ thanh niên xung phong có khoảng trên dưới chục ngôi mộ. Người nhà tôi đã đào xuống 60 phân là thấy ván gỗ lộ lên, đào sâu nhất là 1,1 mét, mở nắp ván gỗ, thấy hài cốt của dì tôi vẫn còn nguyên vẹn, cất bốc, cho vào ba lô mang về và an táng, khói hương từ đó đến nay.

Nếu nói có mộ phần của dì tôi trong số 13 ngôi mộ liệt sĩ thanh niên xung phong tại nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Bắc Kạn thì tôi thấy hết sức vô lý. Tôi và gia đình vô cùng sốc trước thông tin này”.

Trước đó, chiều 4/12, Ban Chỉ đạo Người có công tỉnh Bắc Kạn đã tổ chức cuộc họp có nội dung xoay quanh vụ việc 13 mộ liệt sĩ thanh niên xung phong thuộc đơn vị C933, N92 được quy tập, chôn cất tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Bắc Kạn nhưng không có hài cốt, chỉ toàn đất đá.

Nhiều ý kiến đưa ra tại buổi họp cho rằng, cần kiểm tra lại từ lần quy tập đầu ở hồ Tân Minh vào nghĩa trang cũ, rồi từ nghĩa trang cũ sang nghĩa trang mới.

Tháng 10/2019, tỉnh Bắc Kạn tổ chức khai quật phần mộ 13 Liệt sỹ TNXP để giám định ADN. Ảnh: VOV

Nói về việc này, ông Phạm Duy Hưng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn cho rằng, trước tiên cần tìm thêm nhân chứng là những người trực tiếp chôn cất, quy tập hài cốt và thực hiện việc chuyển mộ.

Đồng thời, các cơ quan chức năng có liên quan cần rà soát, kiểm tra lại các hồ sơ về các đợt quy tập hài cốt liệt sĩ trong kho lưu trữ của mình.

Lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Kạn nói: “Sẽ rất khó khăn, nhưng chúng ta phải quyết tâm làm cho rõ, làm hết trách nhiệm của thế hệ sau đối với người có công với đất nước”.

Ông Dương Bằng Giang, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bắc Kạn cho rằng, do thời gian quy tập mộ diễn ra từ năm 1989, trước khi tách tỉnh Bắc Kạn (năm 1997, tỉnh Bắc Kạn được tách từ tỉnh Bắc Thái) nên trong quá trình chuyển giao, hồ sơ quy tập của các ngôi mộ này hiện đã bị thất lạc.

"Hiện nay đơn vị chưa thể xác định được nguyên nhân tại sao trong các ngôi mộ lại không có cốt.

Sở đã có kế hoạch đi tìm các nhân chứng trong các đợt quy tập trước đây là TNXP cùng thời, đồng thời tìm những người từng tham gia quy tập mộ để xác minh thông tin của họ nhằm lập lại hồ sơ…", ông Giang thông tin.

Thùy Dung (Tổng hợp)