83 năm Ngày thành lập Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh

Khu di tích lịch sử Kim Đồng, xã Trường Hà (Hà Quảng) trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cho các thế hệ đội viên.

Ngày 28/1/1941, Bác Hồ về nước trực tiếp chỉ đạo cách mạng Việt Nam. Tháng 5/1941, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 8 họp và ra những nghị quyết cực kỳ quan trọng trong đó có chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh để đoàn kết toàn dân đánh Pháp, đuổi Nhật, giành độc lập tự do cho Tổ quốc.

Được Bác Hồ giác ngộ, sáng lập và Đoàn thanh niên trực tiếp phụ trách, dưới sự chỉ đạo của đồng chí Đức Thanh (Tức Đàm Minh Viễn, Bí thư Tỉnh đoàn đầu tiên của tỉnh Cao Bằng), vào tối 15/5/1941 tại chân núi Thoong Mạ, làng Nà Mạ, xã Trường Hà (Hà Quảng), Đội Nhi đồng Cứu quốc, tiền thân của Đội Thiếu niên tiền phong (TNTP) Hồ Chí Minh ngày nay được thành lập. Đội là thành viên của Mặt trận Việt Minh và hoạt động theo điều lệ Mặt trận Việt Minh với nội dung "Dự bị đánh Tây, đánh Nhật làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập".

Ngày đầu tiên thành lập, Đội có 5 đội viên là Nông Văn Dền (bí danh Kim Đồng), Nông Văn Thàn (Cao Sơn), Lý Văn Tịnh (Thanh Minh), Lý Thị Nì (Thủy Tiên) và Lý Thị Xậu (Thanh Thủy). Kim Đồng được bầu làm đội trưởng. Hoạt động của Đội thời kỳ này nhằm vào mục đích "Dự bị vào giúp đánh Tây, đánh Nhật làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập" (điều lệ Hội Nhi đồng cứu vong). Các em trong đội được tổ chức học quốc ngữ, học hát những bài ca cách mạng. Các em còn tham gia bảo vệ cán bộ cách mạng, làm liên lạc cho các đội Cứu quốc quân, Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân.. Kim Đồng, tấm gương tiêu biểu cho thế hệ thiếu niên thời kỳ đấu cách mạng đã anh dũng hy sinh ngay bên con suối Lê-nin, gần hang Pác Bó của Bác Hồ, bảo vệ cán bộ thoát khỏi vòng vây của kẻ thù trong hoàn cảnh hiểm nghèo.

Theo lời Bác dạy, cùng cha anh làm cách mạng, đội viên, thiếu nhi tích cực tham gia hoạt động cách mạng như làm liên lạc, trinh sát, bảo vệ trật tự trị an, bảo vệ xóm làng, tham gia lao động tiết kiệm, xóa mù chữ... đã lập công xuất sắc, như: Đội thiếu niên du kích Đình Bảng, Đội Thiếu nhi Bát Sắt (Hà Nội), Đội Thiếu nhi Thành Huế, Đội Thiếu nhi Đồng Tháp Mười... xuất hiện nhiều đội viên, thiếu nhi anh hùng, như: Kim Đồng, Dương Văn Nội, Phạm Ngọc Đa, Vừ A Dính, Lê Văn Tám..., trở thành những gương sáng cho các thế hệ thiếu nhi Việt Nam noi theo, làm sáng ngời trang sử của Đội.

Suốt 2 cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, lớp lớp thiếu nhi Việt Nam ở hai miền Nam, Bắc đã góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Nhiều đội viên TNTP đã trở thành dũng sĩ diệt Mỹ, diệt Ngụy, các anh hùng thiếu nhi quên thân mình hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, xây dựng xóm làng, như: Trần Văn Thọ, Nguyễn Bá Ngọc, Kơpa Kơlơng, Trần Văn Uẩn...

Từ tổ chức 8 thiếu niên đầu tiên trong đó có Lý Tự Trọng do Bác Hồ tổ chức khi Người về Quảng Châu (Trung Quốc) nhen nhúm ngọn lửa cách mạng, ngày nay Đội TNTP Hồ Chí Minh và Đội Nhi đồng Hồ Chí Minh đã có hàng triệu đội viên vai mang khăn quàng đỏ thắm, tiêu biểu cho thế hệ măng non đất nước, niềm tin và hy vọng của Tổ quốc Việt Nam.

Đến nay, theo sự nghiệp cách mạng của Đảng và được Đoàn phụ trách, Đội ngày càng phát triển. Theo từng thời kỳ, Đội đã đổi tên cho phù hợp với yêu cầu của cách mạng và nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng, như: Đội Nhi đồng Cứu quốc, Đội Thiếu niên Tháng Tám, Đội Thiếu niên tiền phong Việt Nam và ngày 30/1/1970, thể theo nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng cả nước, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết cho Đội được mang tên Bác Hồ kính yêu: Đội TNTP Hồ Chí Minh.

Ghi nhận những cống hiến của Đội TNTP Hồ Chí Minh và thiếu niên, nhi đồng Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Đội (tháng 5/2001), Nhà nước ta đã quyết định trao tặng Huân chương Sao vàng - phần thưởng cao quý nhất của Đảng và Nhà nước cho Đội TNTP Hồ Chí Minh.

Những năm qua, cùng với thiếu nhi cả nước, lớp lớp đội viên, thiếu niên và nhi đồng Cao Bằng đã nối tiếp nhau viết nên trang sử vàng vẻ vang của Đội. Từ 5 đội viên đầu tiên, hiện nay, toàn tỉnh có 308 liên đội, trên 87.800 đội viên, thiếu niên, nhi đồng, sinh hoạt tại 2.246 chi đội, trên 500 mô hình, câu lạc bộ thu hút trên 15.000 thiếu nhi tham gia. Thông qua các phong trào hoạt động của Đội, 100% liên đội triển khai hiệu quả các phong trào: “Trần Quốc Toản”, “Kế hoạch nhỏ”, “Vượt khó học tốt”, “Vở sạch chữ đẹp”, “Hành quân theo bước chân những người anh hùng”, “Áo lụa tặng bà”, “Khăn hồng tình nguyện”, “Đôi bạn cùng tiến”, cuộc vận động “nghìn việc tốt”..., hằng năm đã có trên 40.000 thiếu nhi đạt danh hiệu Cháu ngoan Bác Hồ; 8.000 gương người tốt với trên 10.000 việc tốt; quyên góp quỹ “Vì bạn nghèo” trên 100 triệu đồng; 5.000 ngày công lao động giúp đỡ các gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng; trao tặng 350 áo ấm cho các mẹ, vợ liệt sỹ; giúp được 3.000 thiếu nhi nghèo, hiếu học; quyên góp, ủng hộ trên 11.000 bộ quần áo, sách vở, đồ dùng học tập cho thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn..., trị giá gần 337 triệu đồng.

Từ đầu năm 2024 đến nay, các cấp bộ Đoàn - Đội tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa đặc biệt chú trọng công tác chăm lo, giúp đỡ thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn thông qua thăm, tặng quà, trao học bổng tại các chương trình “Đông ấm cho em”; cuộc vận động “Vì đàn em”, “Giúp bạn đến trường - Cùng hướng tới tương lai”, Phong trào “Cùng em vượt khó”, “Vì người bạn vùng sâu, vùng xa”... Toàn tỉnh trao 2.575 suất quà, học bổng, 1.500 kg gạo cho các em thiếu nhi, học sinh có hoàn cảnh khó khăn với tổng trị giá trên 700 triệu đồng. Tiêu biểu như: Tỉnh Đoàn - Trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi tỉnh phối hợp với Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh tổ chức chương trình “Xuân gắn kết, Tết yêu thương - Thắp sáng ước mơ thiếu nhi nghèo vượt khó” năm 2024 tại Trường TH&THCS Quang Hán (Trùng Khánh); phối hợp với huyện Trùng Khánh và Đoàn thanh niên Báo Thiếu niên tiền phong và Nhi đồng tổ chức chương trình “Tết ấm cho em” năm 2024 tại trường Tiểu học Lưu Ngọc (Trùng Khánh); phối hợp với Câu lạc bộ tư vấn, trợ giúp trẻ em tỉnh và Công ty cổ phần thời trang Yody tổ chức Hành trình yêu thương - “Tết ấm cho em” năm 2024 tại các huyện Nguyên Bình, Thạch An, Bảo Lạc, Thành phố.

Chỉ đạo tổ chức hoạt động điểm cấp tỉnh Ngày hội “Thiếu nhi vui khỏe” hưởng ứng thi đua cao điểm chào mừng 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ được tổ chức tại trường Tiểu học Đề Thám (Thành phố); kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức Ngày hội "Tiến bước lên Đoàn” tại trường THCS thị trấn Nguyên Bình (Nguyên Bình) với các hoạt động đồng diễn sân trường “Tiến bước dưới cờ Đoàn và Khi nào mình lớn”, thi trình diễn trang phục dân tộc tuyên truyền về các giá trị văn hóa trong vùng Công viên địa chất Non nước UNESCO Cao Bằng; Hội đồng Đội tỉnh trao tặng 500 khăn quàng đỏ và 10 bản đồ Việt Nam cho Liên đội nhà trường...

83 năm ghi dấu một chặng đường phát triển và trưởng thành của tổ chức Đội. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự dìu dắt của Đoàn và sự chăm lo của toàn xã hội, Đội TNTP Hồ Chí Minh, thiếu niên, nhi đồng Việt Nam nói chung và thiếu niên, nhi đồng Cao Bằng nói riêng đã và đang có những thuận lợi, thời cơ mới để tiếp bước cha anh rèn đức, luyện tài, xây dựng tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh ngày càng vững mạnh với khí thế của "Tuổi nhỏ trí lớn" mang theo nguồn sức mạnh vô tận về truyền thống vẻ vang của bao lớp cha anh đi trước. Những kết quả của Đội TNTP Hồ Chí Minh tỉnh đạt được góp phần không nhỏ trong công tác chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng, bồi dưỡng lớp măng non trưởng thành, xứng đáng là những chủ nhân tương lai của đất nước.

P.V