ASEAN chất vấn Mỹ, Trung về vụ chạm trán tàu chiến trên Biển Đông

ASEAN thẳng thắn bày tỏ lo ngại với tình hình căng thẳng Mỹ - Trung tại Biển Đông - Ảnh: Straits Times

Hôm 30.9, tàu chiến của hải quân Trung Quốc đã áp sát khu trục hạm Decatur Mỹ đang tuần tra thực hiện quyền tự do hàng hải trên Biển Đông ở cự ly chỉ vài chục mét. Phía Washington cáo buộc đây là hoạt động tiếp cận không an toàn và thiếu chuyên nghiệp, trong khi Bắc Kinh ngang nhiên tuyên bố sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp cần thiết để “bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ”.

Trao đổi với báo chí sau khi Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (ADMM) cùng với ADMM mở rộng kết thúc, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen đánh giá vụ chạm trán tàu 30.9 quá nguy hiểm.

“Trong các phiên đối thoại, chúng tôi đã không kiềm chế mà hỏi thẳng họ rằng chuyện gì đã xảy ra với các con tàu, chúng tôi có nên lo ngại không, quan hệ Mỹ - Trung ra sao. Với thái độ từ phía ASEAN, dù đó là Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis hay ông Ngụy Phượng Hòa thì cũng cần phải bình tĩnh suy nghĩ rồi mới thể hiện quan điểm”, Bộ trưởng Eng Hen phát biểu.

Mỹ - Trung vừa hủy bỏ một cuộc đối thoại quân sự vốn đã được lên kế hoạch từ trước, nhưng Bộ trưởng Quốc phòng hai nước đã cho thấy thiện chí khi gặp nhau tại Singapore.

Theo ông Eng Hen, các đại diện của ASEAN rất vui khi Bộ trưởng Mattis lẫn tướng Ngụy đều đảm bảo duy trì an ninh và ổn định là ưu tiên hàng đầu của nước mình. Bộ trưởng Quốc phòng Singapore có nói với người đồng cấp Trung Quốc rằng Bắc Kinh cần có một chính sách phản ứng với hoạt động thực hiện quyền tự do hàng hải của Mỹ nhưng không làm gia tăng căng thẳng.

Bộ trưởng các nước ASEAN cùng đối tác còn nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế như Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).

Ngoài ra, Bộ trưởng Quốc phòng 8 quốc gia đối tác, trong đó có Mỹ và Trung Quốc, trên nguyên tắc đều nhất trí về “Hướng dẫn về những chạm trán quân sự trên không” (GAME). Đây được cho là sự bổ sung cho Bộ quy tắc về những chạm trán ngoài ý muốn (CUES), giúp giảm nguy cơ tính toán sai lầm và hạ căng thẳng khi lực lượng quân sự các nước chạm trán bất ngờ tại các vùng biển khu vực mà đặc biệt là Biển Đông.

Cẩm Bình (theo Straits Times, Reuters)