Ðấu thầu công khai các dự án BT
Thời gian tới, TP Hồ Chí Minh sẽ tổ chức đấu thầu toàn bộ các dự án triển khai theo hình thức xây dựng - chuyển giao (BT) và tổ chức đấu giá quỹ đất để thanh toán cho nhà đầu tư song song với việc thành lập các quỹ nghiên cứu, quỹ đầu tư các dự án đầu tư theo hình thức hợp tác công tư (PPP) để tăng tính minh bạch, công khai, bảo đảm quyền lợi người dân, nhà đầu tư và Nhà nước.
Ðường Phạm Văn Ðồng được đầu tư theo hình thức BT.
Thời gian tới, TP Hồ Chí Minh sẽ tổ chức đấu thầu toàn bộ các dự án triển khai theo hình thức xây dựng - chuyển giao (BT) và tổ chức đấu giá quỹ đất để thanh toán cho nhà đầu tư song song với việc thành lập các quỹ nghiên cứu, quỹ đầu tư các dự án đầu tư theo hình thức hợp tác công tư (PPP) để tăng tính minh bạch, công khai, bảo đảm quyền lợi người dân, nhà đầu tư và Nhà nước.
Theo Sở Kế hoạch và Ðầu tư TP Hồ Chí Minh, tính đến nay, trên địa bàn thành phố có tổng cộng 23 dự án đầu tư theo hình thức PPP đã ký kết và triển khai thực hiện với tổng vốn khoảng 71.172 tỷ đồng, chủ yếu thuộc lĩnh vực giao thông và môi trường. Bên cạnh đó, thành phố có tổng cộng 130 dự án đang thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư để triển khai theo hình thức PPP với tổng mức đầu tư dự kiến 380.947 tỷ đồng thuộc các lĩnh vực giao thông, môi trường, xây dựng, cải tạo chung cư cũ, chỉnh trang đô thị, y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao... Thành phố cũng đang tiếp tục kêu gọi đầu tư nhiều dự án theo hình thức PPP với tổng mức đầu tư dự kiến 136.741 tỷ đồng trong giai đoạn đến 2020.
UBND thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, mặc dù số lượng dự án thực hiện theo hình thức PPP chỉ chiếm khoảng 5% số dự án đầu tư công của thành phố, nhưng phương thức này đã mang lại lợi ích rất lớn trong việc huy động nguồn vốn nhàn rỗi trong dân, doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Nguồn vốn huy động từ các dự án này lớn gấp nhiều lần nguồn lực đầu tư công của thành phố trong các giai đoạn trước. Nhờ dòng vốn huy động từ hình thức BT mà diện mạo đô thị thành phố đã dần thay đổi. Hàng loạt công trình trọng điểm như: cầu Phú Mỹ, cầu Sài Gòn 2, mở rộng xa lộ Hà Nội, đường Phạm Văn Ðồng, nhà máy xử lý nước thải kênh Tham Lương - Bến Cát... đi vào hoạt động đã giúp thành phố giảm ùn tắc giao thông, tạo kết nối nhanh chóng giữa các khu vực, rút ngắn khoảng cách, tiết kiệm chi phí vận chuyển, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.
Theo đồng chí Trần Vĩnh Tuyến, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh, hiện nay trong bối cảnh nguồn ngân sách hạn hẹp, việc kêu gọi nguồn vốn xã hội hóa để đầu tư vào hạ tầng được xem là giải pháp tối ưu để giải quyết bài toán thiếu vốn hiện nay. Hình thức này cũng được xem là một trong những động lực quan trọng góp phần phát triển kinh tế của thành phố từ chiều rộng sang chiều sâu.
Tuy đã đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng trên thực tế, việc thực hiện các dự án theo hình thức BT, BOT đã bộc lộ nhiều hạn chế, có thể phát sinh tiêu cực, lợi ích nhóm. Do hình thức BT dựa hoàn toàn vào việc đổi đất lấy hạ tầng và bên cạnh quỹ đất hạn chế, có ý kiến cho rằng quá trình đổi đất còn không minh bạch gây bức xúc cho các nhà đầu tư. Do vậy, thành phố đã chỉ đạo tạm dừng thực hiện tất cả các dự án BT chưa được chấp thuận đầu tư.
Ðể tránh những tiêu cực phát sinh từ các dự án BT, UBND thành phố Hồ Chí Minh đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường xây dựng danh mục quỹ đất công khai để đấu thầu, thanh toán các hợp đồng BT tại thành phố; giao cho Sở Tài chính xây dựng kế hoạch đa dạng các phương thức thanh toán cho chủ đầu tư dự án BT. Ðể tăng tính công khai, minh bạch tại các dự án PPP, UBND thành phố Hồ Chí Minh cũng đã yêu cầu Sở Kế hoạch và Ðầu tư thành phố mở một chuyên mục riêng trên trang web của sở về nhu cầu của thành phố, trong đó thông tin cụ thể về các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) đang kêu gọi đầu tư, các dự án đầu tư công chuyển sang PPP để các doanh nghiệp có đầy đủ thông tin trước khi quyết định tham gia đầu tư. Công trình đầu tiên mà thành phố kêu gọi đầu tư theo cách làm này là dự án xây dựng cầu Thủ Thiêm 4 (nối quận 4, quận 7 với quận 2). Dự án có tổng chiều dài khoảng 2.160 m với sáu làn xe. Ước tính tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 5.254 tỷ đồng.
Sở Kế hoạch và Ðầu tư cho biết, hiện nay đã có nhiều doanh nghiệp đủ năng lực đã lập đề xuất dự án, nộp hồ sơ đăng ký được tham gia thực hiện dự án này. Tham gia đăng ký đầu tư dự án này, các nhà đầu tư sẽ có 30 ngày để đăng ký tự bỏ chi phí lập đề xuất dự án. Sau khi nhận được hồ sơ đăng ký của doanh nghiệp, thành phố sẽ lựa chọn báo cáo nghiên cứu khả thi tốt nhất để thẩm định, phê duyệt làm cơ sở triển khai các bước tiếp theo, theo quy định.
