'Bà đỡ' cho nông sản vụ đông

HTX đứng ra thu mua nông sản theo giá thị trường nên người dân xã Phạm Trấn (Gia Lộc) yên tâm sản xuất

Để giải quyết vấn đề này, nhiều HTX nông nghiệp đã đứng ra làm "bà đỡ" giúp nông dân đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm vụ đông, tránh bị thương lái ép giá.

Kết nối, tiêu thụ

Trước đây, HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Tân Kỳ (Tứ Kỳ) chỉ làm một số dịch vụ cơ bản phục vụ nông dân trong xã.

Từ năm 2017, khi tỉnh có dự án kết nối tiêu thụ nông sản do Sở Công thương phối hợp với Viện Cây lương thực và cây thực phẩm thực hiện, HTX đã đứng ra ký hợp đồng với Công ty TNHH một thành viên Hưng Việt (TP Hải Dương) và hơn 400 hộ dân ở thôn Nghi Khê để bao tiêu 35 ha rau vụ đông. Sản phẩm được doanh nghiệp bao tiêu là cây su lơ trắng- cây trồng chủ lực của địa phương.

Trước mỗi vụ, HTX phối hợp với doanh nghiệp tập huấn về kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch để bảo đảm chất lượng tốt. Ngoài tập huấn kỹ thuật, các hộ dân trong dự án còn được hỗ trợ 50% giá giống và 600.000 đồng/ha tiền phân bón.

Ông Đào Văn Đoàn, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Tân Kỳ cho biết: "Ngoài ký hợp đồng giữa các bên, HTX chịu trách nhiệm quy hoạch từng vùng trồng rau, bảo đảm cây trồng đủ điều kiện tốt nhất để xuất khẩu. Các vùng trồng rau ngoài dự án, nếu su lơ bảo đảm chất lượng, HTX vẫn đứng ra thu mua để bán lại cho doanh nghiệp.

Từ khi có dịch vụ bao tiêu, người dân trong xã phấn khởi vì không còn phải lo đầu ra cho sản phẩm". Dự án này được thực hiện trong giai đoạn 2017 - 2019. Khi dự án kết thúc, người dân không được hỗ trợ chi phí giá giống, phân bón... Dù vậy, HTX dự kiến sẽ tiếp tục làm "bà đỡ" giúp bà con nông dân tiêu thụ sản phẩm trong những vụ tới.

Cũng từ năm 2017, HTX Tân Minh Đức ở xã Phạm Trấn (Gia Lộc) phát triển thêm dịch vụ bao tiêu nông sản. HTX ký hợp đồng với 168 hộ dân bao tiêu 37 ha rau màu, chủ yếu là cải bắp, su lơ, su hào, dưa chuột, cà tím, bí xanh...

Vào vụ đông, HTX bao tiêu khoảng 338tấn rau, củ các loại; thu mua theo giá thị trường. Đối với các loại rau đủ tiêu chuẩn bán vào siêu thị, HTX thu mua với giá cao hơn từ 10 - 20% so với giá thị trường.

Tùy thuộc vào từng loại rau, sau khi trừ chi phí nông dân thường lãi từ 3,5 - 5 triệu đồng/sào. "Sản phẩm dù đạt chất lượng tốt nhưng nếu không có đơn vị nào đứng ra đỡ đầu thì khó đáp ứng những tiêu chí khắt khe mà hệ thống siêu thị đưa ra.

HTX chính là đại diện cho các hộ dân để đưa nông sản vào hệ thống siêu thị", ông Phùng Thanh Mừng, Giám đốc HTX Tân Minh Đức nói.

Hiện nay, HTX thường xuyên ký kết được các hợp đồng lớn với hệ thống siêu thị Big C, Công ty TNHH Đầu tư sản xuất phát triển nông nghiệp VinEco... Mỗi năm, HTX đạt doanh thu hơn 10 tỷ đồng, lãi suất từ 5 - 10%.

Nông dân hưởng lợi

Cán bộ HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Tân Kỳ (Tứ Kỳ) hướng dẫn người dân chăm sóc cây su lơ

Nhiều năm nay, cứ vào vụ đông, gia đình anh Nguyễn Hữu Cường ở thôn Nghi Khê, xã Tân Kỳ trồng hơn 7 sào su lơ trắng. Chỉ còn khoảng nửa tháng nữa su lơ cho thu hoạch.

Anh Cường cho biết: "Trước đây, nhà tôi chỉ có khoảng 2 sào trồng rau vụ đông. Từ năm 2017, khi HTX Dịch vụ nông nghiệp xã đứng ra bao tiêu sản phẩm, tôi thuê thêm 5 sào của các hộ khác để trồng su lơ.

Nếu bán cho HTX, mỗi cây su lơ sẽ có giá cao hơn từ 500 - 1.000 đồng so với bán cho thương lái bên ngoài. Sau khi trừ chi phí, tôi thu lãi hơn 4 triệu đồng/sào".

So với các hộ bán cho thương lái, lợi nhuận anh Cường và các hộ dân thu được cao hơn từ 500.000-1.000.000 đồng/sào. HTX thu mua theo giá thị trường nên người dân yên tâm sản xuất.

Nhiều năm nay HTX Tân Minh Đức đã trở thành người bạn đồng hành thân thiết của anh Phùng Danh Công ở thôn Côi Hạ, xã Phạm Trấn. Vụ này, hơn 1 mẫu cải bắp của gia đình anh Công được chăm sóc cẩn thận nên đủ tiêu chuẩn bán vào siêu thị Big C.

"Trước khi trồng, tôi đã được HTX hướng dẫn toàn bộ quy trình trồng, chăm sóc như ngày gieo giống, loại phân bón, ngày phun thuốc... Tôi còn ghi chép đầy đủ vào nhật ký nên cải bắp bảo đảm chất lượng, đủ tiêu chuẩn bán vào siêu thị với giá 6.000 đồng/kg, cao hơn ngoài thị trường từ 2.000 - 2.500 đồng/kg, trừ chi phí tôi lãi 4 triệu đồng/sào", anh Công phấn khởi nói.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Chủ tịch phụ trách Liên minh HTX tỉnh, trong khi nhiều HTX nông nghiệp rơi vào tình trạng hoạt động yếu kém, một số HTX nông nghiệp đã mạnh dạn tìm hướng đi mới và trở thành "bà đỡ" giúp nông dân tiêu thụ nông sản.

Ở những địa phương đó, nông dân là những người được hưởng lợi. Để hạn chế tình trạng nông dân bị tư thương ép giá, tăng cường hiệu quả hoạt động, các HTX cũng cần tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị.

Đặc biệt, vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và nông dân của HTX cần tiếp tục được phát huy. Tỉnh cũng cần có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản, tạo điều kiện thuận lợi giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường tiêu thụ.

TRẦN HIỀN