Ba lĩnh vực hợp tác chính tăng cường quan hệ Argentina-Việt Nam

Trường Đại học Kinh tế-Tài chính TP. Hồ Chí Minh đón và tiếp Đại sứ Argentina tại Việt NamLuis Pablo María Beltramino đến làm việc về cơ hội hợp tác với các trường đại học ở Argentina, ngày 1/6/2023.

Đại sứ có thể đánh giá những nét nổi bật nhất trong quan hệ Argentina-Việt Nam trong năm thập kỷ qua?

2023 là năm rất đặc biệt đối với Argentina và Việt Nam khi cả hai nước kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao và mối quan hệ Đối tác toàn diện thiết lập năm 2010 chưa bao giờ được củng cố vững chắc như hiện nay. Argentina là nước Mỹ Latinh thứ ba thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam và do đó cũng là một trong những nước đầu tiên trong khu vực thiết lập quan hệ trước khi Việt Nam thống nhất năm 1975.

Một dấu mốc quan trọng thúc đẩy mối quan hệ giữa hai nước là việc mở Đại sứ quán Việt Nam tại Argentina năm 1995 và Đại sứ quán Argentina tại Hà Nội năm 1997. Kể từ đó, quan hệ hai nước liên tục phát triển, không chỉ là tăng cường gắn kết ở cấp Chính phủ mà còn giữa nhân dân hai nước.

Ngày nay, mối quan hệ Argentina-Việt Nam dựa trên ba trụ cột chính.

Trụ cột thứ nhất là đối thoại chính trị cấp cao nhất và mọi cấp độ khác. Theo đó, sự kiện mở Đại sứ quán Argentina tại Việt Nam năm 1997 cũng là sự mở đầu cho hoạt động trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước. Tháng 2/1997, Tổng thống Carlos Sául Menem thăm Hà Nội và khánh thành Đại sứ quán Argentina. Tiếp đó, Tổng thống Cristina Fernández de Kirchner và Tổng thống Mauricio Macri lần lượt thăm Việt Nam trong các năm 2013 và 2019.

Về phía Việt Nam, có các chuyến thăm Argentina của Chủ tịch nước Trần Đức Lương (năm 2004), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An (năm 2006), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (năm 2010) và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ (tháng 4/2023). Các chuyến thăm cấp cao này cho thấy mối quan hệ giữa hai nước có ý nghĩa và vững chắc như thế nào dù rất xa cách nhau về mặt địa lý.

Thương mại song phương là trụ cột thứ hai.

Trụ cột thứ ba là hợp tác kỹ thuật. Việt Nam là quốc gia châu Á có số lượng dự án hỗ trợ kỹ thuật nhiều nhất do Argentina tài trợ thông qua Quỹ hợp tác Nam-Nam và ba bên của Argentina (FOAR).

Argentina tích cực chia sẻ và chuyển giao các phương pháp và công nghệ công-nông nghiệp nhằm nâng cao năng lực sản suất và năng suất đối với nhiều sản phẩm chủ lực của Việt Nam như gạo, ngô, đậu tương và các sản phẩm từ sữa... Argentina cũng hỗ trợ việc kiểm soát và giảm thiểu bệnh lở mồm long móng, chuyển giao kiến thức và cách thức thực hành có chất lượng nhằm góp phần đào tạo nguồn nhân lực trong công tác xác định danh tính các liệt sĩ.

Trên trường quốc tế, hai nước chia sẻ tầm nhìn và giá trị chung trong nhiều lĩnh vực như hòa bình và an ninh quốc tế, tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ cũng như cách xử lý những thách thức toàn cầu. Trong thời gian đầu của đại dịch Covid-19, Việt Nam trao tặng 20.000 khẩu trang cho Argentina. Đáp lại tấm lòng hào hiệp này và khi phát triển được vaccine, Argentina đã tài trợ cho Việt Nam 500.000 liều.

Dù đạt những bước tiến bộ ổn định và hiện hữu, Argentina và Việt Nam vẫn còn tiềm năng to lớn chưa được khai thác trong nhiều vấn đề và lĩnh vực khác nhau. Vì vậy, dịp kỷ niệm 50 năm cho chúng ta cơ hội suy ngẫm để định hình mối quan hệ song phương trong 50 năm tới nhằm tiếp tục đóng góp cho sự phát triển của cả hai nước, cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân Argentina và Việt Nam.

Lễ ký Thỏa thuận thiết lập quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai thành phố Đà Nẵng và Mar del Plata.

Đại sứ đánh giá như thế nào về tiềm năng hợp tác kinh tế song phương hiện tại và việc thúc đẩy hơn nữa thương mại - đầu tư giữa hai nước?

Như tôi đã nói, hợp tác thương mại là trụ cột thứ hai trong mối quan hệ song phương. Năm 1996, Argentina và Việt Nam ký Hiệp định hợp tác kinh tế thương mại và Hiệp định về khuyến khích và bảo hộ đầu tư lẫn nhau. Sau đó, quan hệ hai nước ngày càng được củng cố với tuyên bố thiết lập mối quan hệ Đối tác toàn diện năm 2010, tạo đà cho trao đổi thương mại phát triển ổn định và liên tục.

Trong 10 năm qua, kim ngạch thương mại song phương đã tăng 700%, đạt hơn 4 tỷ USD năm 2022. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ sáu của Argentina trên thế giới và Argentina là đối tác thương mại lớn thứ ba của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh.

Một trong những lý giải chính của sự trao đổi thương mại nổi bật này là, trên thực tế, nền kinh tế hai nước có tính bổ trợ lẫn nhau và không cạnh tranh trực tiếp trên thị trường.

Argentina là nhà cung cấp nguyên liệu và các sản phẩm công - nông nghiệp đáng tin cậy để Việt Nam sử dụng trong chuỗi sản xuất, trong khi Việt Nam chủ yếu xuất khẩu các mặt hàng tiêu dùng có giá trị gia tăng cao. Do đó, hai nước đều mong muốn duy trì, tăng cường và đa dạng hóa xu hướng vững chắc, ổn định này.

Để đạt được điều đó, điều kiện tiên quyết là đẩy nhanh và tạo thuận lợi cho các quy trình tiếp cận thị trường của các sản phẩm nông nghiệp. Các dự báo đánh giá trao đổi thương mại tiếp tục xu hướng thuận lợi và bền vững như vậy.

Với lý lẽ đó, chúng tôi tin tưởng quan hệ thương mại song phương tiếp tục tăng trưởng, đặc biệt là trong lĩnh vực công-nông nghiệp. Ở đây, đóng vai trò cơ bản là việc hỗ trợ kỹ thuật và trao đổi kiến thức trên các lĩnh vực như công nghệ và kỹ thuật nhằm cải thiện năng suất lúa gạo, sản lượng và năng suất cây đậu tương, kiểm soát dịch bệnh lở mồm long móng, cây ăn quả nhiệt đới và các lĩnh vực phụ trợ khác.

Đối với các hoạt động giao thương, Đại sứ quán Argentina tiếp tục khuyến khích các đoàn doanh nghiệp Argentina sang thăm và gặp gỡ các đối tác Việt Nam tiềm năng nhằm tìm hiểu các cơ hội kinh doanh, liên kết xuất nhập khẩu và/hoặc các dự án liên doanh. Hàng năm, Đại sứ quán sẽ tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, trưng bày các sản phẩm đã được thị trường Việt Nam đón nhận tích cực như thịt bò, rượu vang, trà matte, cùng nhiều sản phẩm khác.

Đại sứ quán sẽ đa dạng hóa giới thiệu các mặt hàng xuất khẩu của Argentina đến người tiêu dùng Việt Nam. Mới đây, lần đầu tiên Argentina đã xuất khẩu quả chanh sang Việt Nam, là một trong số rất ít các nước xuất khẩu chanh vàng sang Việt Nam. Thêm nữa, sản phẩm trà matte và bánh mứt sữa là các sản phẩm đặc trưng của Argentina đã có mặt tại thị trường Việt Nam.

Đồng thời, chúng tôi sẽ kết nối các doanh nghiệp, các phòng thương mại hai nước nhằm thúc đẩy tăng trưởng thương mại song phương trên cơ sở “win-win”, để người tiêu dùng Argentina có điều kiện thưởng thức nhiều hơn các sản phẩm nhập khẩu từ Việt Nam. Chúng tôi tin tưởng trao đổi thương mại song phương càng tăng, lợi ích cho nhân dân Argentina và Việt Nam càng lớn hơn.

Cuối cùng, tôi muốn nhấn mạnh là đầu tư của Argentina bắt đầu thâm nhập vào Việt Nam. Một doanh nghiệp Argentina đã khánh thành nhà máy thuộc da, tạo thêm nhiều việc làm ở tỉnh Bình Dương. Điều này tạo sự bổ trợ đồng bộ cho kinh tế Việt Nam vì sản phẩm da thuộc của nhà máy được sử dụng làm nguyên liệu đầu vào để tạo ra các sản phẩm xuất khẩu, góp phần tích cực vào cán cân thương mại của Việt Nam.

Doanh nghiệp Argentina quan tâm đến các mặt hàng của Việt Nam để cung cấp cho c ác chuỗi siêu thị tại Argentina.

Hợp tác ở cấp độ địa phương giữa hai nước đã và đang được thúc đẩy. Đại sứ nhận định về triển vọng này như thế nào?

Đúng là hai nước đã đạt được những tiến bộ thực chất ở cấp độ địa phương trong những năm gần đây và chúng tôi tin rằng lĩnh vực này còn nhiều tiềm năng to lớn chưa được khai thác.

Những kết quả nổi bật có thể kể đến như việc ký kết “Thỏa thuận Hữu nghị và Hợp tác giữa Tp. Buenos Aires (CABA) và Tp. Hà Nội” năm 2008 nhân dịp chuyến thăm Hà Nội của Thị trưởng thành phố Buenos Aires và “Thỏa thuận thiết lập quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa vùng General Pueyrredón và thành phố Đà Nẵng” năm 2022; chuyến thăm Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh của đoàn các Thống đốc và lãnh đạo cấp cao một số tỉnh miền Trung Argentina cùng đoàn doanh nghiệp tháng 11/2022.

Tháng 4/2023, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Argentina, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã tới thăm thành phố Rosario (thuộc tỉnh Santa Fe) cùng phái đoàn gồm lãnh đạo một số tỉnh thành của Việt Nam, hai bên đã ký “Ý định thư về tăng cường hợp tác song phương giữa tỉnh Bình Dương và tỉnh Santa Fe” và cùng công bố thành lập Phòng Thương mại khu vực miền Trung Argentina và Việt Nam.

Đại sứ Argentina tại Việt Nam Luis Pablo Maria Beltramino.

Trên tinh thần đó, chúng tôi tin rằng, trên phương diện thể chế, hai bên đã thiết lập nhiều cơ chế hợp tác đa dạng ở cấp địa phương, giúp trao cơ hội cho nhiều chủ thể mới ở hai nước tham gia hợp tác song phương, trong lĩnh vực thương mại và nhiều lĩnh vực khác tăng cường trao đổi, cũng như giúp người dân hai nước ngày càng gần nhau hơn.

Chúng tôi cũng cho rằng còn có tiềm năng hợp tác to lớn ở lĩnh vực thể thao và văn hóa mà cả hai nước cần khai mở và xúc tiến. Ví dụ như chuyến du đấu tại Argentina của đội tuyển Futsal Việt Nam tháng 6 vừa qua. HLV trưởng của đội Việt Nam là người Argentina có nhiều kinh nghiệm thi đấu quốc tế. Trận giao hữu là cơ hội trải nghiệm thực tế các phương pháp huấn luyện futsal của Argentina và cũng là dịp để cầu thủ futsal hai nước thắt chặt quan hệ.

Trong lĩnh vực nghệ thuật, tháng 5 vừa qua, nghệ sĩ dương cầm danh tiếng Argentina Mirian Conti đã có các lớp giảng dương cầm chuyên sâu cho sinh viên âm nhạc ở Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh, tham gia biểu diễn cùng với các nghệ sĩ nổi tiếng Việt Nam tại Nhà hát lớn Hà Nội và Nhạc viện Tp. Hồ Chí Minh. Đây thật sự là một kinh nghiệm tuyệt vời cho phép tăng cường giao thoa văn hóa giữa hai nước và mở ra những cơ hội hợp tác văn hóa mới.

Đại sứ có thể chia sẻ cảm nhận khi sống và làm việc tại Việt Nam?

Tôi đang trải qua năm thứ ba trong nhiệm kỳ của mình tại Việt Nam và mọi mong đợi về mặt công việc cũng như cá nhân đều đã vượt xa những kỳ vọng của mình. Tại đây, tôi luôn cảm thấy thoải mái như ở nhà. Tôi rất thích món ăn Việt Nam, có cơ hội đi thăm rất nhiều nơi và luôn nhận được sự đón tiếp rất nồng hậu.

Ngoài sự chu đáo và lòng hiếu khách, người dân Việt Nam đã làm tôi ngạc nhiên về nghị lực, tinh thần trách nhiệm và nỗ lực trong công việc của mình, đó là những tố chất cơ bản góp phần vào công cuộc xây dựng và phát triển một đất nước vĩ đại.

(thực hiện)

Hà Phương