Bà Rịa - Vũng Tàu: Nguy cơ mất nhà vì mua bán bằng giấy viết tay
Hàng chục hộ dân những tưởng mua đất đúng pháp lý, nhiều hộ đã xây cất nhà và ở nhiều năm, tuy nhiên việc mua bán này không được công nhận khiến nhiều hộ có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan mua lại đứng ngồi không yên.
Theo bà Trần Thị Tý (số 2 Đội Cấn, phường 8, TP. Vũng Tàu), nguồn gốc hai thửa đất, mỗi thửa có diện tích 1.283m2 tại phường Thắng Tam được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2000 cho hộ ông Đỗ Văn Thịnh và Phạm Hữu Thi. Năm 2010, vợ chồng ông Thịnh và ông Thi chuyển nhượng bằng giấy tay cho ông Nguyễn Huy Phong. Sau đó, ông Phong lại chuyển nhượng bằng giấy tay cho bà Trần Thị Tý. Để không mất thời gian đi lại, tiền phí nên ông Thịnh, ông Thi đã làm hợp đồng ủy quyền cho bà Tý được quyền chuyển nhượng, quyết định mọi vấn đề đối với 2 thửa nêu trên.
Trên cơ sở đó, ngày 4/8/2010, bà Nguyễn Thị Phương Thảo đặt cọc với bà Tý chuyển nhượng 2 thửa đất trên cho bà Thảo. Theo đó, giá trị chuyển nhượng mỗi thửa là 1,667 tỷ đồng. Ngày 12/8/2010, hai bên tiến hành ký kết hợp đồng tại Phòng công chứng Thắng Nhất, giá chuyển nhượng ghi trong hợp đồng là 300 triệu đồng. Một thửa đất bà Thảo đã thanh toán đầy đủ, thửa còn lại bà Thảo mới thanh toán cho bà Tý được 1 tỷ đồng, còn thiếu 677.000.000 đồng. Vì thế, bà Tý chưa giao bản chính GCNQSDĐ cho bà Thảo.
Sau đó, bà Tý nhận được Văn bản số 226/UBND-ĐC ngày 16/12/2010 của UBND phường Thắng Tam thông báo cho ông Thịnh, ông Thi về việc 2 thửa đất nói trên nằm trong dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Công viên Bàu Sen. Văn bản này theo Quyết định phê duyệt dự án số 8435/QĐ-UB ngày 29/10/2004 và Quyết định thu hồi đất số 3194/QĐ-UB ngày 5/9/2005 của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Vì thế, bà Tý khởi kiện yêu cầu Tòa án tuyên vô hiệu hai hợp đồng chuyển nhượng đất nói trên.
Những ngôi nhà mọc lên nhiều năm nay tại thửa đất tranh chấp
Về vấn đề này, bà Thảo thừa nhận số tiền còn thiếu với bà Tý. Tuy nhiên, dù bà Tý nhận ủy quyền nhưng việc chuyển nhượng vẫn trực tiếp với ông Thịnh, ông Thi. Tại thời điểm chuyển nhượng, hai bên đều biết 2 thửa đất nêu trên nằm trong vùng quy hoạch Công viên Bàu Sen nhưng vẫn đồng ý sang nhượng và chấp nhận rủi ro khi đất bị thu hồi. Số tiền bà Thảo còn thiếu bà Tý do bà Tý chưa yêu cầu ông Trịnh Giàu và Nguyễn Văn Cà di dời để bàn giao đất. Vì vậy, bà phải trực tiếp thương lượng với hai ông, hết 121 triệu đồng. Do đó, bà yêu cầu bà Tý phải thanh toán số tiền này nhưng bà Tý không chịu và yêu cầu ngược lại, bà Thảo phải trả tăng lên 1 tỷ đồng, gồm cả số tiền còn thiếu là 667 triệu đồng.
Sau khi nhận chuyển nhượng 2 thửa đất nêu trên, bà Thảo đã phân lô, chuyển nhượng cho hàng chục người, với giá từ vài trăm triệu đồng đến gần 2 tỷ đồng… Đến nay, nhiều người mua đất của bà Thảo đã làm nhà, sinh sống ổn định nhiều năm.
Ngày 19/1/2016, TAND TP. Vũng Tàu đã tuyên vô hiệu hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ giữa bà Tý và bà Thảo tại Văn phòng công chứng Thắng Nhất; buộc các ông, bà đã mua đất làm nhà trên đất phải tháo dỡ, hoàn trả mặt bằng… để bà Tý trả lại chủ đầu là ông Thịnh, ông Thi. Dành quyền khởi kiện cho những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đối với vợ chồng bà Thảo…
Tại Bản án dân sự phúc thẩm số 59/2016/DS-PT ngày 7/9/2016, TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã chấp nhận kháng cáo của bà Nguyễn Thị Phương Thảo, sửa bản án sơ thẩm theo hướng: Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Trần Thị Tý (làm đại diện) về việc tuyên hai hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ nói trên vô hiệu. Buộc bà Thảo tiếp tục thực hiện hợp đồng, thanh toán 667 triệu đồng là tiền chậm trả và hơn 335 triệu tiền lãi do chậm trả. Buộc bà Tý có trách nhiệm giao lại GCNQSDĐ đối với thửa đất 798, đứng tên ông Đỗ Văn Thịnh và bà Lê Thị Nhật Nam cho bà Nguyễn Thị Phương Thảo.
Đến ngày 7/6/2017, Viện trưởng VKSND cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh đã kháng nghị bản án phúc thẩm, đề nghị xét xử giám đốc thẩm hủy cả hai bản án sơ, phúc thẩm nói trên; giao hồ sơ vụ án cho TAND TP. Vũng Tàu xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
Ngày 5/2/2018, TAND cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh đã có Quyết định giám đốc thẩm vụ án này. Theo đó, Ủy ban Thẩm phán cho rằng: Hai hợp đồng chuyển nhượng nói trên bị vô hiệu ngay từ thời điểm giao kết hợp đồng và xử lý hậu quả của hợp đồng vô hiệu như bản án cấp sơ thẩm là có căn cứ. Trong quá trình tố tụng, những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có yêu cầu độc lập nên Tòa án cấp sơ thẩm không xem xét mà dành cho họ quyền khởi kiện bằng một vụ án khác là có cơ sở. Do đó, Quyết định giám đốc thẩm đã hủy toàn bộ bản án dân sự phúc thẩm, giữ nguyên bản án sơ thẩm của TAND TP. Vũng Tàu.
