Bắc Ninh: Đình làng Đồng Kỵ và lễ hội rước pháo

Nói đến thị xã Từ Sơn - Bắc Ninh, người ta sẽ nhắc tới Đền Đô và Đình làng Đình Bảng đầu tiên, đây là hai di tích lịch sử cấp Quốc gia nổi tiếng cả nước. Nhưng ít ai hay, ở Từ Sơn còn có Đình làng Đồng Kỵ cũng nổi tiếng không kém với lễ hội rước pháo từ xa xưa và được công nhận là di tích lịch sử Quốc gia năm 1990.

Đình làng Đồng Kỵ. Ảnh internet

Đình làng Đồng Kỵ. Ảnh internet

Đình làng Đồng Kỵ được xây dựng vào thời Hậu Lê, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 6 (1745). Đình làng thờ vị Thần Thành Hoàng là Lôi Đức Thánh Thiên Cương Đế, người có công dẹp giặc Xích Quỷ và cùng với Đức Thánh Phù Đổng Thiên Vương trừ giặc Ân.

Kiến trúc đình làng được xây dựng theo kiểu chữ công, gồm: tòa Đại bái, Thiêu hương và Hậu cung với tám góc đao cong vút. Các cấu kiện gỗ như đầu dư, con trồng, cốn, kẻ bẩy... được trạm trổ hoa văn rồng phượng rất tinh tế và có tính nghệ thuật cao, đặc biệt trên nóc Đình còn được đắp nổi hình Tưởng Long trầu nguyệt.

Ông Vũ Đức Chính – Thư ký dân làng Đồng Kỵ, cho biết: “Lễ hội Đồng Kỵ được diễn ra từ ngày mồng 3 đến mồng 6 tháng giêng hàng năm. Chương trình lễ hội được chuẩn bị từ trung tuần tháng chạp do UBND phường phối hợp với Ban quản lý di tích, Hội người cao tuổi chịu trách nhiệm về phần Hội, còn Ban khánh tiết chịu trách nhiệm về phần Lễ.

Về phần Hội, sẽ mời tất cả các phường, hội, câu lạc bộ như bóng chuyền, cầu lông, võ vật, cờ tướng... Ban tổ chức lễ hội chi kinh phí và sắp xếp vị trí diễn ra các trò chơi.

Lễ rước pháo làng Đồng Kỵ. Ảnh internet

Về phần Lễ, từ ngày 20 tháng chạp Ban khánh tiết (gồm các ông đám, bà đám tuổi 51) tổ chức họp toàn dân vào ngày 21 để bàn và lấy ý kiến của các cụ cao niên về phần tổ chức lễ. Tiếp đó, từ ngày 22, Ban khánh tiết tiến hành tổng vệ sinh dọn dẹp toàn bộ khu vực đình chùa, bao sái đồ thờ tượng phật, bầu ra các tiểu ban để chịu trách nhiệm các phần việc như trang trí không gian lễ hội (VD: băng rôn khẩu hiệu, treo cờ, đèn lồng...) cũng như việc mua sắm. Thứ nữa là bầu ra 12 ông quan đám nội (với điều kiện là không chịu tang ma, không khuyết tật) chuyên trách phần tế lễ cho dân.

Ban khánh tiết tổng hợp lấy danh sách phù giá rước Thánh và rước pháo gồm các trai đinh hàng giáp tuổi từ 36 đến 50, phân công sắp xếp từng vị trí trong đội hình rước Thánh ngày mồng 3 và rước pháo ngày mồng 4 tháng giêng. Đồng thời cũng mời các ban như: Ban dẫn tế, Ban đại nhạc, Ban tiểu nhạc, Ban dâng hương để phục vụ phần lễ tế để thêm long trọng và đúng nghi thức”.

Hội rước pháo Đồng Kỵ trước khi có chỉ thị cấm đốt pháo của Thủ tướng Chính phủ

Trước kia, lễ rước pháo ở làng Đồng Kỵ là rước pháo thật nhưng sau khi chấp hành chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về cấm đốt pháo nổ do những thiệt hại mà nó gây ra nên đã dừng việc rước pháo thật lại. Tuy nhiên, dân làng không muốn để mất đi một phần lễ hội quan trọng, và cũng muốn cho các thế hệ sau ghi nhớ truyền thống ông cha, nên đã tiến hành làm 2 quả và 2 tràng pháo bằng gỗ sơn son thiếp vàng phỏng theo đúng như pháo giấy ngày xưa để duy trì lễ hội pháo vào ngày mồng 4 tháng giêng hàng năm.

Ông Chính chia sẻ thêm: “Đình làng là một tài sản lớn của toàn dân, là tài sản quý do cha ông xưa để lại. Nó không những có giá trị về mặt vật chất, giá trị nghệ thuật, mà còn có giá trị lớn về mặt tâm linh, đồng thời lại là nơi thờ cúng Thành Hoàng làng và là nơi hội họp của toàn dân làng khi làng có việc. Vậy nên, thế hệ sau nối tiếp thế hệ trước đều có ý thức bảo vệ và rất tự hào về ngôi đình làng”.

Minh Hy

Nguồn Văn Hiến: http://vanhien.vn/news/bac-ninh-dinh-lang-dong-ky-va-le-hoi-ruoc-phao-75745