Bài 2: Tiểu thương 'chán', TTTM Đồng Đăng vắng tanh người mua

Trung tâm Thương mại hay "bong bóng"?.

Thị trấn Đồng Đăng – huyện Cao Lộc – tỉnh Lạng Sơn là cửa khẩu đường sắt, đường bộ lớn nhất của cả nước ở biên giới phía Bắc; là Trung tâm thương mại, xuất nhập khẩu, dịch vụ du lịch của tỉnh Lạng Sơn, của cả nước và Quốc tế. Đồng Đăng cũng là đầu mối giao thông ở biên giới phía Bắc, có vị trí chiến lược quan trọng về an ninh – quốc phòng của cả nước.

Hàng trăm tiểu thương mong muốn chính quyền địa phương nếu "xóa sổ" chợ Đồng Đăng cũ thì quy hoạch cho bà con tiểu thương chợ truyền thống mới. Họ không mặn mà với TTTM Đồng Đăng

Xác định tầm quan trọng trên nhiều lĩnh vực, ngày 27/7/1998 UBND tỉnh Lạng Sơn đã ra Quyết định “Phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung thị trấn Đồng Đăng – huyện Cao Lộc”. Trong quyết định cũng nêu rõ: “Phân khúc chức năng các công trình thương mại, dịch vụ, chợ… bố trí xây dựng chợ cũ và bên đường phố chính trong khu trung tâm”; Khu cây xanh: “Cải tạo suối Đồng Đăng, làm đường và trồng cây xanh 2 bên bờ suối”.

Giao cho UBND huyện Cao Lộc, sở Xây dựng và Chủ tịch UBND thị trấn Đồng Đăng: Hoàn thiện hồ sơ, tổ chức công bố quy hoạch XD thị trấn để tổ chức các đơn vị, cá nhân có liên quan biết thực hiện. Lập quy hoạch chi tiết một số khu vực cần thiết. Chỉ đạo thực hiện dự án quy hoạch, phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành huy động nguồn vốn để cải tạo. Hoàn chỉnh dự thảo điều lệ quản lý XD theo quy hoạch trình UBND tỉnh. Quyết định ghi rõ là vậy, nhưng huyện Cao Lộc vẫn chậm chễ triển khai thực hiện quyết định này?.

Cảnh mua bán tấp nập tại chợ Đồng đăng cũ

Tới 7 năm sau (3/3/2005), UBND tỉnh Lạng Sơn tiếp tục ban hành Quyết định “Phê duyệt phương án đầu tư Trung tâm Thương mại Đồng Đăng – Lạng Sơn”. Ban đầu, chủ đầu tư là Cty Đầu tư & Phát triển nhà số 6 Hà Nội, nhưng sau đó ông chủ này không “mặn mà” vì có vấn đề về tài chính và nội bộ có phần “lục đục” - dẫn đến bỏ cuộc. Về quy mô của dự án quá đồ sộ, môi trường đầu tư (thủ tục) lại quá rườm rà, còn tiềm năng khai thác của công trình đầu tư khó có tính khả thi – đó là lời phân trần của nhà đầu tư Trung tâm thương mại Đồng Đăng.

Mục tiêu ban đầu của dự án là: xây dựng tổ hợp chợ, trung tâm thương mại, siêu thị, khách sạn, kho và trạm chuyển tải hàng hóa tại thị trấn Đồng Đăng, hình thành một trung tâm giao dịch và lưu thông hàng hóa đầu mối tại khu vực cửa khẩu, đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí và thu hút khách du lịch. Quy mô của dự án với tổng diện tích mặt bằng lên tới 47.600m2; Khu chợ 4.500m2 x (2,5 tầng) dự kiến 10.000m2 sàn; Khu chợ ngoài trời có mái che là 2.000m2; Kho bãi, trạm chuyển hàng hóa 6.000m2; Sân Tennis 1.000m2; Khu nhà cho thuê 5 tầng 1.000m2 kinh doanh cho thuê phòng nghỉ, căn hộ gia đình; Trung tâm thương mại (11 tầng) với tổng diện tích mặt sàn 7.920m2 kinh doanh siêu thị, văn phòng cho thuê, khách sạn cao cấp… Và bãi đỗ xe, cây xanh: 32.380m2. Tổng vốn đầu tư dự án trên 127 tỷ đồng, chủ đầu tư tự bỏ vốn xây dựng và kinh doanh với thời hạn thuê đất 50 năm.

Phải nói rằng, nếu như dự án này được triển khai đúng như Quyết định của UBND tỉnh Lạng Sơn đã được phê duyệt năm 2005 thì là một “tâm thế” của thị trấn Đồng Đăng, thế nhưng… sau đó lại hoàn toàn khác?!.

Dự án bị “vỡ mộng”

Hơn 12 năm sau, chủ đầu tư mới là Cty Cổ phần đầu tư & Thương mại Thiên Đăng (thay thành Đồng Đăng) thay thế chủ đầu tư cũ cho “mọc” lên một công trình “Trung tâm thương mại Đồng Đăng” chỉ có 4 tầng – không còn là Trung tâm thương mại 11 tầng kinh doanh siêu thị, văn phòng cho thuê, khách sạn cao cấp và Khu nhà 5 tầng cho thuê phòng nghỉ, căn hộ gia đình… mà tỉnh Lạng Sơn đã phê duyệt trước đó.

Cuối năm 2005, UBND tỉnh Lạng Sơn lại có Quyết định số 2249 “Phê duyệt bổ sung quy mô đầu tư dự án Trung tâm thương mại Đồng Đăng”. Quyết định bổ sung quy mô dự án có 2 phần chính: 1- Khuôn viên cây xanh và giao thông khu vực Trung tâm thương mại Đồng Đăng – Lạng Sơn; 2- Khu vui chơi giải trí và khuôn viên cây xanh (chợ Đồng Đăng cũ).

Theo bà Chăm, con gái bà mua ki ốt ngoài hành lang để buôn bán hàng ăn vặt tại TTTM Đồng Đăng với giá "cắt cổ" 500 triệu đồng/8 mét vuông. Tiền điện nước mỗi tháng phải đóng 2 triệu đồng

Về kinh phí đầu tư dự án này: “Nhà đầu tư tự bỏ vốn để xây dựng một công viên cây xanh, sau khi xây dựng xong sẽ giao cho UBND huyện Cao Lộc quản lý, sử dụng”. Dư luận đặt câu hỏi lớn, liệu có nhà đầu tư nào bỏ tiền túi ra đầu tư một dự án trên 6 tỷ đồng, xây dựng xong phải giao lại cho chính quyền quản lý khai thác và sử dụng? Còn nhà đầu tư lại không có quyền lợi gì từ dự án mà chính mình bỏ tiền ra xây dựng và đầu tư(?!).

Năm 2009, UBND tỉnh Lạng Sơn tiếp tục ra Quyết định phê duyệt dự án điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển thương mại trên địa bàn tầm nhìn đến năm 2020. Quyết định số 143 này, về định hướng và quy hoạch phát triển mạng lưới chợ tại Huyện Cao Lộc nêu rõ: “Mạng lưới gồm 9 chợ: chợ loại 1 là 1 chợ cửa khẩu Đồng Đăng; Chợ loại 2 là 2 chợ; Chợ loại 3 là 6 chợ.

Xây dựng Trung tâm thương mại hạng I tại thị trấn Đồng Đăng; Một siêu thị hạng 2 nằm trong Trung tâm thương mại Đồng Đăng; Hai siêu thị hạng 3 gồm: 1 thị trấn Đồng Đăng, 1 thị trấn Cao Lộc. Quy hoạch hình thành các phố Thương mại – Dịch vụ xung quanh Trung tâm mua sắm Đồng Đăng (khu chợ hiện nay). Với quyết định này, UBND tỉnh không hề có động thái gì để xóa sổ khu chợ Đồng Đăng mà còn chỉ đạo hướng phát triển thêm một số hạng mục công trình xung quanh chợ.

Cảnh đìu hiu tại khu chợ mới TTTM Đồng Đăng

Năm 2012, UBND tỉnh Quyết định số: 95/QĐ-UBND ngày 31/1/2012 phê duyệt đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng trị trấn Đồng Đăng – huyện Cao Lộc đến năm 2025. Xác định địa điểm xây dựng trọng yếu có Trung tâm thương mại Đồng Đăng và Công viên hai bờ suối Hang Pái và công viên trung tâm. Chủ đầu tư có trách nhiệm công bố công khai đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng thị trấn Đồng Đăng huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn đã được duyệt đến năm 2025. Như vậy, tại quyết định này cũng không có chuyện chỉ đạo xóa bỏ chợ Đồng Đăng (cũ) để quy hoạch thành Khuôn viên cây xanh.

Điều bất ngờ mà các hộ tiểu thương chợ Đồng Đăng cho rằng 02 quyết định gần đây của UBND tỉnh Lạng Sơn không hề có ý lấy toàn bộ khu chợ Đồng Đăng trên 7.000m2 để quy hoạch thành Khuôn viên cây xanh?! Nhưng đến nay, tỉnh lại ra Quyết định số: 1374/QĐ-UBND ngày 7/8/2015 với “Nội dung cơ bản và các phụ lục quy hoạch phát triển thương mại tỉnh Lạng Sơn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030” - buộc toàn bộ các hộ kinh doanh phải “Di dời chợ Đồng Đăng vào Trung tâm thương mại Đồng Đăng”.

Những gian hàng được đầu tư công phu nhưng sau thời gian dài vẫn án binh bất động vì không có người thuê...

... thậm chí khi có người thuê bán thì khắp các gian hàng cũng đìu hiu người mua

Tiếp tục trong vòng 5 ngày cuối năm 2015, UBND tỉnh Lạng Sơn liên tiếp ban hành 02 Quyết định số: 2216 (ngày 3/12/2015) và Quyết định số: 2261 (ngày 8/12/2015) về việc phê duyệt phương án chuyển đổi mô hình quản lý chợ Đồng Đăng và việc giao cho Cty Cổ phần Đầu tư & thương mại Đồng Đăng quản lý chợ Đồng Đăng (cũ). Quyết định 2216 và QĐ 2261 đang bị các tiểu thương khiếu nại vì cho rằng việc phê duyệt phương án chuyển đổi mô hình quản lý chợ Đồng Đăng truyền thống.

Một điều đáng nói nữa, năm 2014 Ban quản lý chợ Đồng Đăng – huyện Cao Lộc đã chi hơn 2 tỷ đồng ngân sách Nhà nước và huy động bà con tiểu thương đóng góp trên 3 tỷ đồng (thành hơn 5 tỷ đồng) để cải tại, nâng cấp chợ Đồng Đăng? Nhưng chưa đầy 1 năm sau, các hộ tiểu thương phải di dời - xóa sổ chợ Đồng Đăng truyền thống (?!.).

Ai đã chỉ đạo để lãng phí ngân sách của Nhà nước hơn 2 tỷ đồng? Tại sao Ban quản lý chợ lại “lừa dối” để các tiểu thương phải bỏ khoản tiền lãng phí hơn 3 tỷ đồng không đáng có này?

Báo Gia đình Việt Nam tiếp tục thông tin vụ việc.

Hà Long