Bài học rút ra từ những vụ cháy rừng

Phát huy vai trò của các lực lượng

Những ngày nắng nóng cao điểm tháng 6, quân và dân ở một số tỉnh trên địa bàn Quân khu 4, Quân khu 5 và một số địa phương đã không quản ngày đêm, hiểm nguy cùng sát cánh dập lửa, chữa cháy rừng. Điều đáng ghi nhận là ngay sau khi xảy ra các vụ cháy rừng, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã phát huy được vai trò của lực lượng tại chỗ trong công tác chữa cháy, khắc phục hậu quả. Trong khi chờ lực lượng, phương tiện các đơn vị quân đội đứng chân trên địa bàn đến, các địa phương đã huy động cán bộ, chiến sĩ dân quân tại chỗ, bộ đội địa phương, công an, kiểm lâm và người dân chủ động chữa cháy, tạo đường băng cản lửa chống cháy lây lan.

Do làm tốt công tác chuẩn bị về mọi mặt, nên sau khi có lệnh, các đơn vị thuộc LLVT Quân khu 4, Quân khu 5 và các đơn vị quân đội đứng chân trên địa bàn nhanh chóng cơ động lực lượng và phương tiện đến các nơi xảy ra cháy rừng, cùng phối hợp với các lực lượng tham gia dập lửa, di dời người và tài sản nhân dân kịp thời. Mặc dù ở những vị trí xảy ra cháy nhiệt độ cao, khói bụi, rừng rậm, nhưng cán bộ, chiến sĩ các đơn vị thuộc Quân khu 4, Quân khu 5, LLVT các tỉnh: Hà Tĩnh, Nghệ An, Thừa Thiên-Huế, Quảng Ngãi, Phú Yên, Khánh Hòa... vẫn không quản khó khăn, hiểm nguy cùng với lực lượng dân quân, công an, kiểm lâm và người dân dập lửa, di chuyển người, tài sản trong vùng nguy hiểm về nơi an toàn.

Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn Đặc công 31 (Bộ Tham mưu Quân khu 4) tham gia dập lửa tại núi Hồng Lĩnh thuộc huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Ảnh: HỒ VIỆT.

Chỉ tính từ ngày 27 đến 30-6, trên địa bàn Quân khu 4 đã xảy ra 38 vụ cháy rừng. Trước tình hình đó, Bộ tư lệnh Quân khu 4 đã điều động gần 11.000 lượt cán bộ, chiến sĩ thuộc các đơn vị của quân khu và hàng trăm phương tiện, phối hợp với các lực lượng của địa phương khống chế, dập tắt các đám cháy, bảo vệ tính mạng người dân. Nói về kinh nghiệm trong công tác chuẩn bị và phối hợp với các địa phương ứng phó với thiên tai, sự cố, Thiếu tướng Trần Khắc Bang, Phó tham mưu trưởng Quân khu 4, cho biết: “Hằng năm, Bộ tư lệnh Quân khu 4 đã chỉ đạo các cơ quan chức năng chủ động xây dựng, triển khai kế hoạch “4 tại chỗ” để phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và ban chỉ huy phòng, chống thiên tai-tìm kiếm cứu nạn 6 tỉnh trên địa bàn để chuẩn bị lực lượng, phương tiện và tổ chức luyện tập, sẵn sàng các phương án khi có tình huống xảy ra. Do đó, khi có các sự cố thiên tai, cháy rừng, các đơn vị lên đường triển khai nhiệm vụ được ngay”.

Cảnh báo nguy hiểm và bài học kinh nghiệm

Những vụ cháy rừng liên tiếp trong đợt nắng cao điểm ở các địa phương là hồi chuông cảnh báo nguy cơ “hỏa tặc” rất cao ở những nơi có rừng. Trong những ngày vừa qua, ngoài vụ cháy tại rừng thông trên núi Hồng Lĩnh còn nhiều vụ cháy khác xảy ra, như: Cháy rừng đặc dụng nằm trong quần thể danh thắng Tràng An vào tối 28-6 thiêu rụi hơn 6.000m2 rừng tự nhiên khu vực núi Vụng Quao, thuộc thôn Tràng An (Trường Yên, Hoa Lư, Ninh Bình). Tại Nghệ An, từ ngày 13-6 đến nay, xảy ra 4 vụ cháy rừng thông tại huyện Nam Đàn và Yên Thành, thiêu rụi hàng chục héc-ta. Ở tỉnh Thừa Thiên-Huế có 4 vụ cháy rừng xảy ra cùng ngày 28-6 gây thiệt hại hơn 80ha rừng thông và keo, trong đó địa bàn thị xã Hương Thủy (gồm các xã: Thủy Châu, Phú Sơn, Phú Bài và Thủy Phương) thiệt hại gần 50ha và tại xã Hương Hồ (thị xã Hương Trà) ước thiệt hại khoảng 32ha. Ở tỉnh Phú Yên từ ngày 25 đến 27-6 xảy ra 4 vụ cháy rừng tại các huyện: Tuy An, Tây Hòa và thị xã Sông Cầu, gây thiệt hại hàng chục héc-ta rừng trồng, rừng phòng hộ. Trưa 30-6, tại xã Sơn Ba, huyện Sơn Hà (Quảng Ngãi) xảy ra cháy 6ha rừng keo, tràm. Tối 30-6, tại xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh (Khánh Hòa) xảy ra cháy 7ha rừng thực bì...

Nguyên nhân các vụ cháy rừng đang được điều tra làm rõ, song bước đầu các cơ quan chức năng xác định là do thời tiết nắng nóng kéo dài. Mặc dù đã được các cơ quan chức năng cảnh báo về nguy cơ cháy rừng nhưng ý thức sử dụng lửa của một bộ phận người dân còn hạn chế, đặc biệt việc chủ quan khi đốt nương rẫy đã để lửa cháy lan sang các khu rừng lân cận. Việc canh trực phòng cháy của lực lượng chức năng chưa tốt, dẫn đến khi xảy ra cháy rừng việc chỉ đạo của chính quyền cơ sở bị động, lúng túng. Lực lượng tại chỗ huy động tới khá đông nhưng hầu hết là không mang dụng cụ nên việc tham gia dập lửa ngay từ đầu hạn chế. Do không phát hiện và xử lý kịp thời, lại gặp gió thổi mạnh khiến lửa lan rất nhanh. Cùng với đó, địa hình rừng núi hiểm trở, xa nguồn nước nên việc đưa lực lượng, phương tiện và lấy nước vào vị trí chữa cháy gặp không ít khó khăn; trang thiết bị, dụng cụ chữa cháy của lực lượng dân quân, bộ đội còn thiếu và chưa đáp ứng kịp yêu cầu, nên việc tiếp cận khu vực cháy lớn để dập lửa là rất khó khăn và nguy hiểm… Do đó, công tác chữa cháy rừng không đạt được hiệu quả như mong muốn.

Cán bộ, chiến LLVT Quân khu 4 khống chế cháy rừng tại xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh). Ảnh: DƯƠNG HOÀNG.

Chưa thống kê hết về những thiệt hại từ các vụ cháy rừng vừa qua, nhưng chắc chắn là rất lớn và ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường, đời sống của người dân. Theo dự báo, thời tiết còn nắng nóng gay gắt và hanh khô kéo dài có thể đến hết tháng 7, nhiều khu rừng đang ở cảnh báo cháy cấp 5 (cấp cực kỳ nguy hiểm), nguy cơ tiếp tục xảy ra cháy rừng là rất cao. Trước tình hình trên, các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan chức năng cần khẩn trương chỉ đạo, tăng cường triển khai các biện pháp cấp bách phòng cháy, chữa cháy rừng. Trong đó, cần tập trung làm tốt công tác tuyên truyền nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân về công tác phòng, chống cháy rừng và bảo vệ rừng. Cán bộ, chiến sĩ dân quân, bộ đội là lực lượng nòng cốt trong công tác chữa cháy và khắc phục hậu quả mỗi khi cháy rừng xảy ra, do đó việc trang bị phương tiện chuyên dụng cho lực lượng này là rất cần thiết. Bên cạnh việc phát huy tốt vai trò của lực lượng chức năng tại chỗ trong canh trực phòng cháy, các địa phương cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị quân đội đứng chân trên địa bàn rà soát kế hoạch, sẵn sàng các phương án phòng, chống cháy nổ, cháy rừng. Đồng thời, có biện pháp kiên quyết xử lý đối với những cá nhân, tập thể thiếu ý thức trong bảo vệ rừng, để xảy ra cháy... Có như vậy mới hạn chế thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra.

* Ngày 1-7, đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng Chính phủ đã đến kiểm tra tại hiện trường vụ cháy rừng ở huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh). Đồng chí Phó thủ tướng biểu dương các đơn vị, cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh, cùng LLVT Quân khu 4 đã tích cực chữa cháy rừng và bảo đảm an toàn cho nhân dân địa phương. Phó thủ tướng yêu cầu các lực lượng cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa, triển khai các phương án vừa ứng cứu tại chỗ, vừa có thể bổ sung, chi viện cho các điểm khác. Đồng thời, phải rà soát lại những điểm đã được khống chế, tiếp tục xử lý những đám cháy còn tiềm ẩn; bảo đảm an toàn cao nhất cho các lực lượng tham gia và người dân sống sát chân núi nơi xảy ra cháy... (ĐỨC CƯƠNG-DƯƠNG HOÀNG).

*Chiều 1-7, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam đối tượng Phan Đình Thành (sinh năm 1973, trú tại thôn 7, xã Xuân Hồng, huyện Nghi Xuân) về tội “vi phạm các quy định về phòng cháy, chữa cháy". Ngày 28-6, Phan Đình Thành gom rác ở trong vườn để đốt nhưng do trời nóng, gió thổi mạnh nên lửa đã cháy lan ra khắp vườn nhà. Mặc dù Thành đã dùng xô múc nước và hô hoán mọi người đến để dập tắt đám cháy nhưng lửa vẫn bùng phát, cháy lan sang rừng phòng hộ thuộc thị trấn Xuân An. Sau gần 3 ngày huy động hàng nghìn người cùng các phương tiện tham gia chữa cháy, đến sáng 30-6, đám cháy mới cơ bản được khống chế. (TTXVN).

HỒNG KHÁNH CHI