Bài tính sáng kiến hòa bình Hormuz của Iran

Ngày 2/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi cho hay, Iran đã gửi sáng kiến hòa bình về Hormuz của Iran tới các thành viên của Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) và Iraq.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi

GCC gồm 6 nước, đều là đồng minh của Mỹ, là Arab Saudi, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Bahrain, Kuwait, Qatar và Oman.

Kế hoạch cho thấy nỗ lực nghiêm túc của Iran trong việc bảo vệ sự ổn định và an ninh của vùng Vịnh.

Ngoại trưởng Iran khẳng định, kế hoạch sẽ được gửi tới Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc.

Ông Rouhani khẳng định tất cả các quốc gia tại vùng Vịnh, ven Eo biển Hormuz và cả Liên hợp quốc đều có thể tham gia sáng kiến. Tehran tỏ ý sẵn sàng đối thoại với các nước trong khu vực về kế hoạch này.

Kế hoạch này từng được Tổng thống Iran đề cập đến hồi tháng 9 mang tên "Nỗ lực vì Hòa bình cho Hormuz" nhằm thiết lập một nền hòa bình và hợp tác lâu dài trong khu vực.

Khi đó, ông Rouhani khẳng định tất cả các quốc gia tại vùng Vịnh, ven Eo biển Hormuz và cả Liên hợp quốc đều có thể tham gia sáng kiến. Tehran tỏ ý sẵn sàng đối thoại với các nước trong khu vực về kế hoạch này.

Nội dung của kế hoạch không được tiết lộ rõ song chỉ tới tiêu đề, Tehran đã cho thấy ý tưởng đối lập hoàn với kế hoạch của Mỹ.

Từ tháng 7, Mỹ đã bắt đầu hợp một liên minh riêng do nước này đứng đầu nhằm duy trì an ninh ở khu vực khỏi cái mà Washington cho là mối đe dọa từ Iran.

Kế hoạch của Mỹ nhận được sự ủng hộ của Arab Saudi, UAE, Anh, Australia, song bị Pháp, Đức, Nhật Bản, Na Uy và Hàn Quốc, Iraq từ chối. Iran lên án sáng kiến của Mỹ và khẳng định an ninh vùng Vịnh phải do các nước ở khu vực duy trì.

Mới đây, Bộ Ngoại giao Mỹ còn công bố một báo cáo thường niên cáo buộc Iran chi 1 tỷ USD mỗi năm để hỗ trợ cho những tổ chức mà Mỹ tin là "các nhóm khủng bố". Washington cho rằng Iran đã sử dụng các ủy nhiệm của mình để mở rộng ảnh hưởng của mình trên toàn thế giới.

Báo cáo khen ngợi các quốc gia vùng Vịnh đã đạt được tiến bộ khi ủng hộ sáng kiến hòa bình của Mỹ nhưng cho biết cần phải làm thêm nhiều việc hơn nữa.

Trước đó cùng ngày 1/11, Mỹ cũng công bố lệnh trừng phạt mới nhằm vào Iran tấn công vào các ngành xây dựng Iran và hoạt động giao dịch 4 loại "vật liệu chiến lược" của nước này.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Ngoại trưởng Mike Pompeo xác định lĩnh vực xây dựng của Iran thuộc quyền kiểm soát trực tiếp hoặc gián tiếp của Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), đội quân bị Mỹ liệt vào danh sách khủng bố.

Do đó, việc giao dịch quặng thô hoặc các bán thành phẩm kim loại, than chì và than đá, cũng như phần mềm để tích hợp các sản phẩm công nghiệp, sẽ bị xử phạt nếu những vật liệu này được sử dụng trong lĩnh vực xây dựng của Iran.

Trong một tuyên bố riêng, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus cho biết quyết định giúp Washington có khả năng "ngăn chặn Iran cung cấp những vật liệu chiến lược cho IRGC, ngành xây dựng và các chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt".

Lệnh trừng phạt mới đã làm giảm bớt các kỳ vọng đối thoại giữa Mỹ và Iran để giải quyết căng thẳng.

Đáp trả tuyên bố của Mỹ, Tehran cho rằng các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ chỉ cho thấy sự yếu kém và không đủ năng lực của ngành ngoại giao Mỹ. Theo đó, Bộ Ngoại giao Mỹ đã không thể nêu ra bất kỳ sáng kiến nào, ngoài việc gây áp lực và “khủng bố kinh tế” với Iran. Bộ Ngoại giao Iran khẳng định, những biện pháp trừng phạt lặp đi, lặp lại chỉ chứng tỏ những áp lực tối đa mà Mỹ gây ra cho Iran đã thất bại.

Hải Lâm