Bản án cho 3 cựu cán bộ quản giáo đánh chết phạm nhân tuổi vị thành niên

Cái chết của cậu thanh niên mới lớn

Một ngày đầu tháng Mười, chị Trần Quý Phú (mẹ của nạn nhân Lại Quốc H.) thu xếp công việc gia đình, đón chuyến xe sớm nhất từ tỉnh Bình Phước đến huyện Bến Lức (tỉnh Long An) để tham dự phiên tòa xét xử 3 quản giáo trại giam Long Hòa. Chị đến tòa với tư cách đại diện bị hại. Người bị các quản giáo đánh, phạt đến chết chính là cậu con trai duy nhất của chị.

Vụ án dùng nhục hình do 3 quản giáo Nguyễn Phước Thuận (37 tuổi); Nguyễn Minh Huân (27 tuổi, đều là cựu cán bộ quản giáo) và Châu Minh Nhựt (23 tuổi, cựu chiến sĩ nghĩa vụ) từng gây bất bình trong dư luận, khiến người mẹ trẻ vĩnh viễn mất đi đứa con trai duy nhất của mình. Cả ba bị cáo trong vụ án này đều bị truy tố, xét xử về cùng tội Dùng nhục hình, theo Điều 298, Bộ luật Hình sự năm 1999.

Tháng 10/2017, Thuận cùng Huân và Nhựt được phân công phụ trách những phạm nhân chưa thành niên tại trại giam Long Hòa (tổng cục VIII, bộ Công an, đóng ở tỉnh Long An), trong đó có Lại Quốc H. (17 tuổi, quê tỉnh Long An). Ngày 20/10/2017, 3 bị cáo lần lượt gọi H. cùng 4 phạm nhân vừa nhập trại vào phòng làm việc trong xưởng đan ghế, hỏi lý do bỏ lao động, có thái độ chống đối và không tiếp thu sự giáo dục.

Các phạm nhân trình bày do mới vào trại chưa nắm rõ nội quy, đồng thời bị đau bụng, bị tiêu chảy nên đi làm trễ thì quản giáo Thuận buộc các em nằm sấp dưới nền. Các phạm nhân còn bị quản giáo Huân, Nhựt đánh rồi bỏ đói. Sau khi bị đánh, 4 phạm nhân được cho ra ngoài lao động. Riêng nạn nhân H. được Thuận giữ lại để tiếp tục tra hỏi. Do H. không nhận lỗi nên các bị cáo tiếp tục đánh và còng tay nạn nhân vào lưới B40.

Bị cáo Thuận (đứng giữa) và 2 đồng phạm bị tuyên mức án cao gấp đôi so với phiên xử sơ thẩm lần 1.

Đến đầu giờ chiều, các bị cáo phát hiện H. ngất xỉu, liền tháo còng đưa đi cấp cứu, nhưng nạn nhân đã chết. Trung tâm Pháp y sở Y tế tỉnh Long An kết luận nguyên nhân chết của H. là do bệnh lý nhồi máu cơ tim cấp, thuyên tắc mạch phổi, phù phổi cấp dẫn đến suy tuần hoàn, suy hô hấp cấp. Các thương tích có mối quan hệ là yếu tố tác động trong tình trạng cơ thể đang bị kích động tinh thần, mệt, đói, làm nặng thêm tình trạng bệnh lý tim có sẵn dẫn đến cái chết.

Kết quả khám nghiệm pháp y cũng cho thấy, nạn nhân H. có vết thương tụ máu dưới da vùng đầu. Tuy nhiên, theo cơ quan chức năng, không xác định được cơ chế gây ra vết thương này của H.. Các bị cáo và người liên quan khai nhận không có ai đánh vào đầu H., thương tích ở vùng đầu không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra cái chết cho nạn nhân.

Vụ án từng được đưa ra xét xử lần 1 hồi tháng 8/2018, TAND huyện Bến Lức tuyên phạt bị cáo Thuận 3 năm 6 tháng tù, Huân 2 năm 6 tháng tù và Nhựt 2 năm tù cùng về tội Dùng nhục hình. Sau bản án, Huân và Nhựt kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Đại diện gia đình nạn nhân cũng có kháng cáo, đề nghị làm rõ nguyên nhân cái chết của nạn nhân H..

Tháng 12/2018, TAND tỉnh Long An mở phiên tòa phúc thẩm đã tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm do bản án này vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng như không thu giữ vật chứng, chưa thực nghiệm hiện trường.

Kết quả điều tra bổ sung, cơ quan điều tra và VKSND Tối cao giữ nguyên quan điểm truy tố các bị cáo tội Dùng nhục hình.

Tòa tuyên mức án cao gấp đôi so với xử sơ thẩm lần 1

Trong vụ án này, chỉ có bị cáo Thuận bị bắt tạm giam, 2 bị cáo còn lại được tại ngoại. Ngày ra tòa, các bị cáo tỏ ra bình thản, không chút lo lắng.

Khai tại tòa, các bị cáo cũng không thành khẩn thừa nhận tội, cố gắng khai giảm đi hành vi phạm tội của mình hòng thoát mức án nặng. Do đó, các bị cáo không thành khẩn nhận tội, không tỏ ra ăn năn hối hận, điều này khiến mẹ và người thân của nạn nhân H. rất bức xúc.

Cùng bị đánh trong ngày 20/10/2017, ngoài H. còn có 4 phạm nhân chưa đến tuổi vị thành niên. Hôm tòa mở phiên xét xử, một số bị hại cũng đến tòa, trong đó có một thanh niên quê TP.Cần Thơ đã chấp hành xong hình phạt, trở về gia đình và hôm ấy đến tòa để làm chứng.

Nam thanh niên này trình bày rằng, các quản giáo không chỉ đánh vào mông, vào đùi vài cái mà thực sự là đã đánh 20-30 cái, đánh liên tiếp vào nhiều bộ phận khác của cơ thể phạm nhân chứ không phải chỉ đánh vài cái như các cựu quản giáo khai tại tòa.

Theo người này, khi còn là phạm nhân, chịu sự lệ thuộc vào trại nên không dám khai ra sự thật, sợ bị trả thù. “Bây giờ đã chấp hành án xong rồi, tui (tôi-PV) muốn khai toàn bộ sự thật. Có sao thì tui khai vậy, tui không muốn khai gian cho ai hết. Từ nãy giờ các bị cáo khai không đúng sự thật”.

Thực hành quyền công tố tại tòa, đại diện VKSND huyện Bến Lức đề nghị cho bị cáo hưởng mức án dưới khung do có nhiều tình tiết giảm nhẹ. Đại diện VKSND đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Thuận từ 4-5 năm tù; 2-3 năm tù đối với Huân và Nhựt.

Luật sư bảo vệ cho bị hại đã chỉ ra nhiều vấn đề bất thường, trong đó có việc nạn nhân chết vì bệnh lý hay bị đánh đến chết. Bởi theo luật sư, nạn nhân H. không có tiền sử bệnh lý, các phạm nhân sống cùng buồng với H. khai không phát hiện nạn nhân có những biểu hiện bất thường. Mẹ nạn nhân H. cũng cho biết, H. không có tiền sử bệnh lý, là người hoàn toàn khỏe mạnh. Từ đó, luật sư đề nghị tòa trả hồ sơ, điều tra làm rõ những bất thường này.

Trình bày tại tòa, chị Phú - mẹ nạn nhân H. cho rằng, biết con trai ngỗ ngược, bà muốn con đi cải tạo để con nhận biết các sai lầm, trở thành con người tốt. “Người ta có con đi cải tạo mong con sớm về, tôi lại mong con đi lâu hơn một chút, để con qua tuổi ngỗ ngược, được sự giáo dục của trại sẽ trưởng thành hơn. Tôi tin tưởng vào cán bộ trại, sẽ giáo dục được con tôi, thế mà...”. Nói đến đây, chị ôm mặt khóc.

Chị cũng cho biết, H. là con trai duy nhất của chị, là niềm hy vọng rất lớn của chị. Mỗi lần nghĩ đến cảnh con bị đánh đập, bị còng tay treo lên, bị bỏ đói, bỏ khát đến chết khiến trái tim chị quặn thắt, đau đớn cùng cực. Con trai vĩnh viễn ra đi, chị là người hối hận nhất, bởi chính chị đã gián tiếp đẩy con vào cái chết.

Sau giờ nghị án, HĐXX nhận định, các bị cáo phạm tội nhiều lần, với nhiều người, phạm tội với người đang chịu sự lệ thuộc mình. Mức án mà VKS đề nghị là chưa tương xứng nên không có căn cứ cho các bị cáo hưởng mức án dưới khung hình phạt. HĐXX cũng bác đề nghị của luật sư, bởi nhiều vấn đề mà luật sư cho rằng có bất thường đã được làm rõ trong quá trình điều tra và tại phiên tòa.

Theo HĐXX, hành vi của các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính tích cực của pháp luật về giáo dục cải hoán phạm nhân, nên cần tuyên mức án nghiêm khắc. Từ nhận định này, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Thuận 7 năm tù giam. Hai bị cáo Huân và Nhựt bị tuyên phạt cùng 5 năm tù về cùng tội Dùng nhục hình. Mức án này cao gấp đôi mức án mà HĐXX sơ thẩm lần một của chính tòa này đã tuyên.

Về trách nhiệm dân sự, trước đó trại giam Long Hòa cùng các bị cáo đã bồi thường theo thỏa thuận cho các bị hại 199 triệu đồng. Tại phiên tòa, đại diện phía bị hại không yêu cầu bồi thường thêm nên tòa không xem xét.

Sau khi tòa tuyên án, chị Trần Quý Phú đã kháng cáo bản án này về phần tội danh và hình phạt, bởi chị cho rằng các bị cáo đã có hành vi tàn nhẫn, tội danh và khung hình phạt mà các bị cáo đáng phải chịu phải cao hơn rất nhiều.

Công Thư

Bài đăng trên báo giấy Đời Sống & Pháp luật số 41