Bản án của TAND huyện Bảo Thắng liệu có bị hủy lần 3?

Ngày 20/8, TAND huyện Bảo Thắng mở lại phiên tòa sơ thẩm (vòng tố tụng thứ 3) vụ kiện giữa Công ty Bao bì và Công ty Đông Nam Á đều có trụ sở tại KCN Tằng Loỏng (huyện Bảo Thắng, Lào Cai).

Trước đó, vào năm 2008, Cty TNHH SX Bao bì Lào Cai (Cty Bao bì) ký hợp đồng kinh tế số 66 bán cho Cty TNHH Đông Nam Á Lào Cai (Cty Đông Nam Á) 8.000 thùng phuy chuyên dùng đựng phốt pho trị giá hơn 4,7 tỷ đồng. Sau ba lần giao nhận hàng và tiền, đến ngày 15/3/2009, hai bên đã làm biên bản thanh lý Hợp đồng mua bán này.

Tưởng chừng vụ việc tại Hợp đồng này đã xong, bất ngờ sau 4 năm, phía Cty Bao bì lại có trong tay một văn bản xin hoãn thời gian trả 1,01 tỷ đồng tiền mua hàng năm 2008 (nằm trong Hợp đồng 66). Và đây cũng là văn bản để phía Cty Bao bì khởi kiện Cty Đông Nam Á.

Theo văn bản khất nợ này, Cty Bao bì cho rằng lần giao 3.000 thùng vào ngày 10/11/2008, thành tiền hơn 1,7 tỷ đồng, nhưng Cty Đông Nam Á mới thanh toán hơn 700 triệu đồng. Văn bản xin khất nợ có chữ ký và con dấu của ông Trần Việt Dũng, Giám đốc Cty Đông Nam Á.

Tuy nhiên, văn bản này đã được Phân viện giám định hình sự TP HCM (Tổng cục Cảnh sát) kết luận là văn bản khống chỉ, tức giả mạo và không có giá trị pháp lý. Tuy nhiên, TAND huyện Bảo Thắng vẫn sử dụng là một chứng cứ quan trọng, tuyên buộc Cty Đông Nam Á phải trả cho Cty Bao bì hơn 3 tỷ đồng (bao gồm cả gốc và lãi), tại phiên xử lần 1 vào năm 2015.

Tòa án nhân dân huyện Bảo Thắng có nhiều sai phạm về mặt tố tụng.

Tòa phúc thẩm TAND tỉnh Lào Cai đã chỉ rõ là một lỗi vi phạm tố tụng nghiêm trọng trong đánh giá chứng cứ. Nhiều vi phạm tố tụng nghiêm trọng khác trong bản án sơ thẩm của TAND huyện Bảo Thắng cũng được chỉ ra như tính sai án phí, tự ý sửa bản án, xác định sai thời hiệu khởi kiện, đặc biệt là việc thu thập, đánh giá chứng cứ không chính xác đã dẫn tới làm thay đổi bản chất vụ án. Vụ kiện đã trải qua 3 vòng tố tụng, bản án đã từng bị Tòa án Cấp cao tại Hà Nội tuyên hủy, buộc TAND huyện Bảo Thắng xét xử lại từ đầu.

Cũng theo nhận định của Tòa án Cấp cao tại Hà Nội, từ năm 2009-2010, Cty Đông Nam Á còn mua của Cty Bao bì số thùng phuy trị giá hàng chục tỷ đồng, thanh toán đầy đủ, hoàn toàn không có lý do để Cty này phải nợ lại Cty Bao bì 1 tỷ đồng - không phù hợp thực tế.

Trao đổi với phóng viên, luật sư Trần Thái Dương (Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết: Thực chất đây là vụ “tranh chấp hợp đồng thương mại” đã hết thời hiệu nhưng bị TAND huyện Bảo Thắng cố tình “lái” sang thành “Đòi nợ tài sản” để thụ lý. Nếu là đòi tài sản, thì Cty Bao bì phải đi đòi số thùng phuy nêu trên chứ không phải số tiền hơn 1 tỷ đồng (tính cả lãi và gốc thì nay là hơn 3 tỷ đồng). Theo Luật sư Dương, Cty Đông Nam Á không chiếm giữ tài sản là tiền nhưng lại bị buộc tuyên phải trả tài sản là tiền là thiếu căn cứ. Với phán quyết không có căn cứ pháp lý như trên, TAND huyện Bảo Thắng đang vô tình tiếp tay cho việc “đòi nợ khống”!

Ghi nhận tại phần tranh tụng, phía Luật sư của bị đơn cũng đã đặt câu hỏi với người đại diện của nguyên đơn là Cty Bao bì liên quan đến nguồn gốc khi phía nguyên đơn nhận được văn bản xin hoãn thời gian trả nợ, bởi khi có văn bản đến phải có ngày gửi và ngày nhận văn bản được lưu. Tuy nhiên, phía đại diện của nguyên đơn đã không trả lời được câu hỏi này.

Vụ kiện kéo dài, khiến Cty Đông Nam Á chịu nhiều tổn thất.

Trước đó, vào ngày 23/9/2015, tòa án huyện Bảo Thắng đã ra bản án số 01/2015/KDTM-ST về việc “Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa”. Cụ thể, bản án tuyên buộc Cty Đông Nam Á Lào Cai phải trả cho Cty Bao bì số tiền mua hàng còn nợ là 1,01 tỷ đồng và số tiền lãi là 1,511 tỷ đồng.

Ngày 25/11/2015, Tòa phúc thẩm – TAND tỉnh Lào Cai đã ra bản án số 25/11/2015 với nội dung không mấy thay đổi với bản án sơ thẩm, buộc Cty Đông Nam Á Lào Cai phải trả số tiền cả gốc lẫn lãi là 2,5 tỷ đồng.

Sau đó, ngày 21/4/2016, TAND cấp cao tại Hà Nội đã ra kháng nghị Giám đốc thẩm. TAND cấp cao tại Hà Nội đã ban hành Quyết định Giám đốc thẩm đối với bản án của TAND tỉnh Lào Cai, hủy toàn bộ bản án.

Tiếp đến ngày 19/6/2018, TAND huyện Bảo Thắng tiếp tục đưa vụ việc trên ra xét xử và ra bản án số 01/2018/KDTM-ST về việc “Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa”. Và kết quả cũng không khác với vòng xét xử đầu tiên, với việc Cty Đông Nam Á Lào Cai phải trả cho Cty Bao bì số tiền mua hàng còn nợ là 1,01 tỷ đồng và số tiền lãi là hơn 2 tỷ đồng, tổng tiền là hơn 3 tỷ đồng.

Sau đó, Cty Đông Nam Á Lào Cai đã kháng cáo bản án của tòa sơ thẩm. Ngày 21/11/2018, tại tòa phúc thẩm, TAND tỉnh Lào Cai đã ra bản án số 05/2018/KDTM-PT, với nội dung bản án ngày 19/6/2018 của TAND huyện Bảo Thắng đã có những sai phạm nghiêm trọng về mặt tố tụng, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, tuyên hủy toàn bộ bản án, giải quyết lại theo thủ tục phán quyết mới đây của Tòa án nhân dân huyện Bảo Thắng thì phía Cty Đông Nam Á vẫn phải trả tiền cho phía Cty Bao bì và cũng căn cứ vào những tài liệu chứng cứ trước đó để tuyến án. Bức xúc trước phán quyết không thuyết phục của TAND huyện Bảo Thắng, Cty Đông Nam Á cho biết sẽ tiếp tục kháng cáo.

Vụ án kéo dài nhiều năm, gây thiệt hại lớn về mặt kinh tế và ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc sản xuất kinh doanh của Cty Đông Nam Á, kéo theo đó là cuộc sống của hàng trăm người lao động bị ảnh hưởng. Báo điện tử Nhân đạo và Đời sống đề nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền sớm có chỉ đạo để giải quyết dứt điểm, nghiêm minh theo đúng các quy định của pháp luật.

Tuấn Anh