Báo chí góp phần giữ màu xanh đất nước

Các nhà báo khảo sát môi trường tại KCN Tằng Loỏng (Lào Cai)

Nghị quyết số 41/NQ-TW về bảo vệ môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã xác định việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức và trách nhiệm bảo vệ môi trường là giải pháp hàng đầu. Trong đó, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật và các thông tin về môi trường cho cộng đồng; đồng thời lên án nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường… tăng cường giáo dục đạo đức môi trường cho mọi tầng lớp nhân dân.

Điều này, một lần nữa đã được khẳng định trong Nghị quyết số 24-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 7 khóa XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; Nghị quyết số 35/NQ-CP của Chính phủ về một số vấn đề cấp bách trong lĩnh vực bảo vệ môi trường vừa mới được ban hành gần đây.

Lĩnh vực TN&MT là chủ đề lớn, thậm chí là nóng bỏng của đời sống xã hội nói chung và đời sống báo chí cũng sự quan tâm dõi theo thường nhật của cộng đồng xã hội. Theo đó, có thời điểm, gần như các tất cả cơ quan báo chí Trung ương và địa phương đều chung đề cập đến một sự kiện, một hoạt động nổi bật của ngành. Điển hình như một văn bản luật được ban hành là sự đón nhận của rất nhiều tổ chức, cá nhân; một cơn bão có hướng đi phức tạp, tình hình thời tiết bất thường… thu hút sự quan tâm của hàng triệu con tim, thậm chí của cả hệ thống chính trị.

Đối với ngành TN&MT, các lĩnh vực chuyên ngành như: Quản lý đất đai, tài nguyên nước, địa chất và khoáng sản, môi trường, biển và hải đảo, khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu đều liên quan trực tiếp đến quyền lợi, lợi ích của công dân, doanh nghiệp. Do vậy, hầu hết, các cơ quan hoạt động báo chí từ Trung ương đến địa phương đều có chuyên mục, chuyên đề, chương trình về lĩnh vực TN&MT.

Với tầm quan trọng đó, lãnh đạo Bộ TN&MT luôn quan tâm chỉ đạo các đơn vị chức năng thường xuyên phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí tăng cường công tác tuyên truyền về hoạt động của ngành như: Tổ chức tiếp xúc, gặp gỡ, đối thoại, giao lưu trực tuyến, cung cấp thông tin cho báo chí, trả lời phỏng vấn, họp báo thường kỳ hàng tháng, ký biên bản ghi nhớ, quy chế phối hợp tuyên truyền; xây dựng chương trình phối hợp tuyên truyền cụ thể. Đến nay, Bộ đã ký chương trình hợp tác các tổ chức chính trị - xã hội, Ban Tuyên giáo Trung ương, các cơ quan thông tấn báo chí, điển hình như Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam…

Riêng với lĩnh vực môi trường, theo Tổng cục Môi trường, từ nhiều năm nay, Tổng cục đã tích cực phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí ở Trung ương và địa phương tăng cường công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường với nhiều hình thức đa dạng, hướng tới nhiều nhóm đối tượng khác nhau. Các nội dung tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng tập trung vào phổ biến pháp luật về bảo vệ môi trường; các vấn đề môi trường nổi cộm, bức xúc, các “điểm nóng” về môi trường nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đối với công tác bảo vệ môi trường; công khai thông tin về cơ sở gây ô nhiễm, vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường để tạo áp lực xã hội, sức ép dư luận buộc các cơ sở này phải nhanh chóng thực hiện các biện pháp khắc phục và xử lý môi trường.

Thông tin về TN&MT đã luôn được thể hiện thường xuyên, liên tục cập nhật, đa dạng trên các loại hình báo chí như: Báo in, báo phát thanh, truyền hình, báo mạng điện tử với lưu lượng, dung lượng khá lớn, phương thức truyền tải và cách thức thể hiện sinh động, hấp dẫn. Trung bình mỗi tháng, trên các phương tiện thông tin đại chúng có hơn 1.000 tin, bài về TN&MT, riêng lĩnh vực môi trường có trên 300 tin, bài. Rất nhiều báo in, điện tử đã xây dựng các chương trình, chuyên trang chuyên mục định kỳ về môi trường.

Những thông tin phản ảnh về các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường trên các phương tiện thông tin đại chúng đã tạo nên sức ép của dư luận đối với các cơ sở gây ô nhiễm môi trường; tạo định hướng và tư duy mới trong xã hội về về công tác bảo vệ môi trường. Từ đó, các doanh nghiệp đã dần ý thức được trách nhiệm của mình về việc thực hiện nghiêm túc các quy định về bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất kinh doanh.

Điển hình những năm qua, vai trò của báo chí được thể hiện rất rõ qua vụ việc vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường của Công ty TNHH Vedan Viet Nam, Công ty Miwon Phú Thọ xả nước thải chưa qua xử lý gây ô nhiễm môi trường sông, vấn đề ô nhiễm kênh Ba Bò... Báo chí cùng chung tay với các cơ quan quản lý Nhà nước xử lý những sai phạm của doanh nghiệp, tổ chức như: Vụ nhập khẩu rác thải; vi phạm của Công ty TungKuang (Hải Dương)...

Những minh chứng đó đã khẳng định, báo chí là phương tiện tuyên truyền, phổ biến thông tin, kiến thức, cơ chế chính sách pháp luật về tài nguyên và môi trường đến với từng người dân, các tổ chức, góp phần nâng cao nhận thức cho cộng đồng xã hội. Đồng thời, báo chí góp phần tuyên truyền, cổ vũ các gương điển hình tiên tiến, nhân tố mới có nhiều đóng góp trong công tác bảo vệ môi trường. Thông tin về những hành vi vi phạm pháp luật về môi trường trên các phương tiện thông tin đại chúng được nhân dân ủng hộ, tạo ngọn cờ tập hợp ý chí, tiếng nói, mong muốn của nhân dân.