Báo động số ca mắc bệnh 'vi khuẩn ăn thịt người' ở các tỉnh miền Trung

Ngày 25/11, Bệnh viện Đà Nẵng cho biết, 2 tháng gần đây, số ca mắc bệnh Whitmore nhập viện tăng mạnh, liên tục và cần báo động.

Trong 9 tháng đầu năm 2020, Bệnh viện Đà Nẵng chỉ tiếp nhận 4 ca bệnh Whitmore. Tuy nhiên, tính từ 1/10 – 25/11, bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị liên tục cho 29 ca dương tính với Whitmore sau khi thực hiện cấy dịch cơ thể (máu, mủ ổ áp xe, nước tiểu…).

Các ca mắc bệnh Whitmore phần lớn đến từ Quảng Nam, một số ở Nghệ An, Quảng Ngãi và Đà Nẵng.

Trong số 29 bệnh nhân, có 3 bệnh nhân nặng nên được chuyển từ Khoa Y học nhiệt đới sang Khoa Hồi sức tích cực điều trị. Tuy nhiên, do bệnh nặng nên đã có 2 trường hợp tử vong (một trường hợp ở Quảng Nam, một trường hợp ở Quảng Ngãi).

Theo bác sĩ Phạm Ngọc Hàm - Trưởng khoa Y học nhiệt đới (Bệnh viện Đà Nẵng) cho biết, bệnh Whitmore (Melioidosis) do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei sống trong môi trường tự nhiên gây ra. Bệnh gây áp xe, hoại tử nhiều cơ quan trong đó có da.

Số ca mắc bệnh Whitmore nhập viện tại Đà Nẵng tăng mạnh, cần báo động. Các ca bệnh Whitmore phần lớn đến từ Quảng Nam, một số ở Nghệ An, Quảng Ngãi và Đà Nẵng…

Bệnh rất ít gặp, không bùng phát thành dịch, tuy nhiên bệnh cảnh thường tiến triển rất nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt với người bệnh tiểu đường, bệnh phổi mạn tính, bệnh thận mạn tính và ung thư có nguy cơ tử vong cao hơn khi nhiễm vi khuẩn này.

Bệnh cảnh lâm sàng của bệnh Whitmore đa dạng phức tạp như sốt với các kiểu như sốt cơn hoặc sốt kèm theo lạnh run, sốt kéo dài, suy hô hấp, loét da, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, áp xe phổi, áp xe ở gan, lách, nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng, thường chẩn đoán nhầm với bệnh khác như: bệnh viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, bệnh nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu...

Nhập viện vài ngày trước trong tình trạng sốt, ớn lạnh kèm vết sưng bầm và nhức, bệnh nhân D.V.T. (sinh 1974, trú huyện Đại Lộc, Quảng Nam) cho biết, đợt lụt vừa qua, nhà ông bị ngập lụt.

Sau thời gian ngâm nước và lội bùn non dọn dẹp nhà cửa, ông T. bị sốt cao nhiều ngày nên được gia đình đưa đến Bệnh viện đa khoa khu vực phía Bắc Quảng Nam điều trị. Sau thời gian điều trị tại, ông T. được chuyển ra Khoa Y học nhiệt đới, Bệnh viện Đà Nẵng.

Bác sĩ Phạm Ngọc Hàm thông tin thêm, bệnh Whitmore thường gặp vào mùa mưa, tập trung tháng 7 – 11 hàng năm. Thời gian ủ bệnh thường 1-21 ngày, trung bình là 9 ngày. Mức độ nghiêm trọng của bệnh dựa vào tình trạng nhiễm trùng.

Người và động vật có thể nhiễm bệnh khi tiếp xúc trực tiếp với đất và nước bị nhiễm vi khuẩn, do hít phải các hạt nước hoặc bụi li ti có nhiễm vi khuẩn, uống phải nguồn nước có vi khuẩn. Nguy cơ gây bệnh qua tiếp xúc trực tiếp với vết xây xước nhỏ ngoài da. Bệnh hiếm khi lây truyền từ người sang người nhưng công tác phòng tránh bệnh Whitmore vẫn cần được đảm bảo.

Hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh Whitmore. Do đó, để phòng bệnh Whitmore, bác sĩ Hàm khuyến cáo người dân cần chủ động hạn chế tiếp xúc với tác nhân gây bệnh, bao gồm đất, nước, bùn lầy, đặc biệt là những nơi có ô nhiễm nặng. Trang bị đầy đủ giày, dép và găng tay đối với những người thường xuyên phải làm việc ngoài trời, tránh tiếp xúc trực tiếp với đất và nước nhiễm bẩn.

Khi có vết thương hở trên da, vết loét hoặc bỏng, bệnh nhân cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có nguy cơ bị ô nhiễm và chứa vi khuẩn. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì phải sử dụng băng chống thấm, găng tay cao su, ủng cao su… và cần đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, rửa sạch sẽ trước và ngay sau khi tiếp xúc.

Những người mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, suy giảm miễn dịch ... cần được điều trị ổn định, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm khuẩn;

Đặc biệt, mùa mưa lũ là điều kiện thuận lợi cho bệnh Whitmore phát triển. Nếu nghi ngờ mắc phải có các triệu chứng của bệnh Whitmore, cần đến cơ sở y tế để được thăm khám, phát hiện vi khuẩn gây bệnh và điều trị kịp thời.

Không chỉ tại Bệnh viện Đà Nẵng, sau các đợt bão lũ vừa qua, số lượng bệnh nhân xét nghiệm dương tính với whitmore nhập viện tại Bệnh viện Trung ương Huế trong tháng 10 đến thời điểm hiện nay tăng gấp nhiều lần so với cả năm.

Cụ thể, từ đầu tháng 10 đến giữa tháng 11/2020, số lượt bệnh nhân mắc bệnh whitmore nhập viện tại Bệnh viện Trung ương Huế tăng đột biến với 30 ca trong chỉ hơn một tháng rưỡi. Trong số này, Thừa Thiên Huế có 14 bệnh nhân, Quảng Trị 9 bệnh nhân, Quảng Bình 4 bệnh nhân… Nhiều trường hợp vào Bệnh viện Trung ương Huế trong tình trạng rất nặng, cũng đã có trường hợp bệnh nhân tử vong.

Sau hơn 1 tháng lũ lụt tỉnh Quảng Trị cũng có 24 người nhiễm bệnh Whitmore, trong đó có 4 người đã tử vong. Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cũng ghi nhận nhiều ca bệnh đến từ các địa phương đến từ các vùng lũ như Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.

Trước diễn biến phức tạp của bệnh "vi khuẩn ăn thịt người", Bộ Y tế cũng đã có công văn khẩn gửi các đơn vị y tế yêu cầu tăng cường công tác phòng chống bệnh Whitmore.

Để chủ động phát hiện sớm, điều trị kịp thời, giảm tới mức thấp nhất tỷ lệ tử vong do bệnh whitmore, Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị khẩn trương tập huấn, phổ biến hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh whitmore đã được Bộ Y tế ban hành tới toàn thể nhân viên y tế trong đơn vị.

Do bệnh có biểu hiện lâm sàng đa dạng và khó chẩn đoán do đó khi có ca bệnh nghi ngờ cần tổ chức hội chẩn khoa, hội chẩn liên khoa, liên viện để kịp thời chẩn đoán và chỉ định xét nghiệm cho phù hợp.

Tăng cường truyền thông trong bệnh viện để người bệnh, người nhà người bệnh nắm được các biện pháp phòng chống bệnh.

Lê Tâm