Bảo tồn quỹ gen các cây, con có giá trị của Thủ đô
Thời gian qua, công tác bảo tồn các nguồn gen quý được thành phố Hà Nội triển khai thông qua một số chương trình, như bảo tồn duy trì và phát triển cây húng Láng, sen Tây Hồ, quýt Đường Canh, đào Nhật Tân, rau sắng chùa Hương… Tuy nhiên, các chương trình trên mới chỉ giới hạn trong phạm vi nghiên cứu, chưa có chương trình bảo tồn tổng thể, khả năng duy trì bền vững các nguồn gen còn nhiều hạn chế.
Thời gian qua, công tác bảo tồn các nguồn gen quý được thành phố Hà Nội triển khai thông qua một số chương trình, như bảo tồn duy trì và phát triển cây húng Láng, sen Tây Hồ, quýt Đường Canh, đào Nhật Tân, rau sắng chùa Hương… Tuy nhiên, các chương trình trên mới chỉ giới hạn trong phạm vi nghiên cứu, chưa có chương trình bảo tồn tổng thể, khả năng duy trì bền vững các nguồn gen còn nhiều hạn chế.
Để bảo tồn nguồn gen, đặc biệt là nguồn gen động vật, thực vật quý hiếm, UBND TP Hà Nội vừa ban hành Quyết định phê duyệt khung nhiệm vụ khoa học và công nghệ về quỹ gen cấp thành phố thực hiện giai đoạn 2021-2025.
Đề án Bảo tồn nguồn gen cấp thành phố thuộc Chương trình Quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ về quỹ gen cấp thành phố được giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội là cơ quan đầu mối quản lý quỹ gen.
Mục tiêu của Đề án nhằm đánh giá, bảo tồn, lưu giữ an toàn, khai thác và phát triển bền vững một số nguồn gen cây trồng, vật nuôi, vi sinh vật bản địa, đặc sản, quý, hiếm có giá trị để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo tồn đa dạng sinh học của TP Hà Nội.
Nhiệm vụ khoa học công nghệ của Đề án thực hiện các nội dung nghiên cứu bảo tồn tại chỗ và chuyển chỗ; nghiên cứu điều tra, thu thập bổ sung những nguồn gen mới và nghiên cứu phương pháp lưu giữ an toàn nguồn gen sinh vật; đánh giá, tư liệu hóa nguồn gen; đánh giá di truyền nguồn gen; nghiên cứu quy trình công nghệ, biện pháp kỹ thuật để khai thác nhằm sử dụng bền vững nguồn gen có giá trị khoa học và giá trị ứng dụng công nghệ cao; đóng góp thông tin vào hệ thống cơ sở dữ liệu quỹ gen. Đồng thời, sản xuất thử nghiệm về quỹ gen thực hiện nội dung kết quả của đề tài khoa học và công nghệ liên quan đến nguồn gen để sản xuất thử nhằm hoàn thiện công nghệ mới, sản phẩm mới trước khi đưa vào sản xuất hàng hóa.
Các nguồn gen cần được bảo tồn đối với cây trồng gồm: 12 giống nhóm cây ăn quả (bưởi Diễn, bưởi đường Quế Lâm, bưởi đỏ Mê Linh, bưởi Tháng 10, cam Đường Canh, Phật thủ Đắc Sở - Hoài Đức, ổi Đông Dư, nhãn chín muộn Hà Tây – HTM, mơ Hương Tích, khế Bắc Biên, mít na Sơn Đà, hồng xiêm Xuân Đỉnh); bảy giống nhóm cây rau (húng Láng, rau sắng Chùa Hương, rau muống Linh Chiểu, khoai tây Thường Tín, cải bẹ dưa Đông Dư, cải mơ Hà Nội, cải mào gà Hoài Đức); ba giống nhóm hoa, cây cảnh (đào Nhật Tân, địa lan Kiếm, sen Tây Hồ); một số loài cây dược liệu (ba kích, bạc hà, bách bộ, cúc hoa vàng, gấc…). Đối với nguồn gen thủy sản đề nghị bảo tồn cá chép tiến vua Cấn Xá – Quốc Oai; bảo tồn nguồn gen di sản Rùa Hoàn Kiếm.
UBND TP Hà Nội giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là cơ quan đầu mối quản lý quỹ gen của thành phố; chủ trì, phối hợp các tổ chức, cá nhân chủ trì nhiệm vụ quỹ gen cấp thành phố để tuyên truyền, phổ biến các quy định và quy trình lưu giữ, bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gen đã được thu thập, đánh giá trong danh mục nguồn gen bảo tồn thuộc Đề án khung nhiệm vụ khoa học và công nghệ về quỹ gen cấp thành phố được UBND thành phố phê duyệt.
Sở Tài chính phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ tham mưu UBND thành phố trình HĐND thành phố bố trí kinh phí thực hiện Đề án theo quy định.
