Bảo tồn và phát huy chữ viết, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh
Nhằm bảo tồn, phát huy và phát triển tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống các dân tộc thiểu số nhằm chấn hưng, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, bản sắc văn hóa tộc người, thúc đẩy sinh kế đa dạng, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội; xây dựng văn hóa, con người Thanh Hóa đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, UBND tỉnh vừa phê duyệt Đề án 'Bảo tồn, phát huy và phát triển tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030'.
Cụ thể, trong giai đoạn 2023-2025, căn bản hoàn thành việc sưu tầm, biên soạn và số hóa các tư liệu, tài liệu, sách, tác phẩm văn học nghệ thuật tiêu biểu lưu giữ tiếng nói, chữ viết; thông tin, giữ liệu về trang phục, nghề truyền thống của các dân tộc thiểu số và tổ chức truyền dạy trong cộng động; biên soạn được sổ tay tiếng nói cho dân tộc Mường và tiếng nói, chữ viết dân tộc Thái, Mông, Dao; xây dựng được phòng trưng bày truyền thống; tuyên truyền quảng bá về giá trị văn hóa truyền thống trên các kênh thông tin đại chúng và không gian mạng. Các huyện miền núi tổ chức được các lớp đào tạo đội ngũ nghệ nhân có khả năng truyền dạy tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống dân tộc Mường, Thái, Mông, Thổ, Dao, Khơ Mú trong cộng đồng các dân tộc thiểu số; tổ chức được các lớp truyền dạy tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống trong cộng đồng và trong hệ thống các trường dân tộc nội trú trên địa bàn; Xây dựng được các mô hình CLB dạy học tiếng nói, chữ viết; mô hình bảo tồn và phát huy giá trị tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề thủ công của dân tộc Mường, Thái, Mông, Thổ, Dao, Khơ Mú. 100% các huyện miền núi tổ chức tuyên truyền người dân tự làm, sản xuất y phục và duy trì mặc trang phục trong ngày lễ tết, trong hoạt động học tập. Tổ chức liên hoan, hội thi, hội diễn; trưng bày triển lãm về trang phục truyền thống trong Ngày hội văn hóa các dân tộc; liên hoan, hội diễn, biểu diễn các loại hình văn hóa dân gian bằng tiếng dân tộc Mường, Thái, Mông, Dao, Thổ, Khơ Mú; Tổ chức được các chương trình quảng bá, giới thiệu nét đẹp trong trang phục, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số phục vụ phát triển du lịch; Hình thành một số sản phẩm du lịch từ trang phục và nghề truyền thống để giới thiệu, bày bán phục vụ khách tại một số khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh.
Giai đoạn 2026 – 2030, chỉnh lý, hoàn thiện các tư liệu, tài liệu, sách, tác phẩm văn học nghệ thuật, lưu giữ chữ viết, trang phục, nghề truyền thống của các dân tộc thiểu số và tổ chức truyền dạy trong cộng đồng; tiếp tục sưu tầm, bổ sung, hoàn thiện được phòng trưng bày truyền thống; tiếp tục tuyên truyền, quảng bá về giá trị văn hóa truyền thống bằng nhiều hình thức, đặc biệt là trên các kênh thông tin đại chúng và không gian mạng; Tiếp tục nhân rộng mô hình mở các lớp đào tạo do nghệ nhân có khả năng truyền dạy tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống dân tộc Mường, Thái, Mông, Thổ, Dao, Khơ Mú trong cộng đồng các dân tộc thiểu số; Tiếp tục mở rộng mô hình truyền dạy tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống trong cộng đồng và trong hệ thống các trường dân tộc nội trú trên địa bàn, các nhà văn hóa phục vụ tất cả các đối tượng tham gia; Tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình CLB dạy học tiếng nói, chữ viết; mô hình bảo tồn và phát huy giá trị tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề thủ công của các dân tộc Mường, Thái, Mông, Thổ, Dao, Khơ Mú; Tăng cường công tác tuyên truyền, khuyến khích người dân duy trì mặc trang phục trong ngày lễ tết, trong sinh hoạt và trong hoạt động học tập; Tổ chức liên hoan, hội thi, hội diễn về trang phục truyền thống ở trường dân tộc và trong Ngày hội văn hóa các dân tộc; liên hoan, hội diễn, biểu diễn các loại hình văn hóa dân gian dân tộc Mường, Thái, Mông, Dao, Thổ, Khơ Mú. Các huyện miền núi tổ chức được các chương trình quảng bá, giới thiệu nét đẹp trong trang phục, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số xây dựng và nhân bản nhiều mô hình làng, bản truyền thống phục vụ phát triển du lịch. Xây dựng các gian hàng để giới thiệu quảng bá sản phẩm tại các khu điểm du lịch phục vụ du khách, hàng năm tổ chức hội chợ giới thiệu sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời tìm kiếm thị trường để đưa sản phẩm của đồng bào 4 dân tộc thiểu số đến với khách hàng trong và ngoài nước để góp phần phát triểnkinh tế bền vững.
UBND tỉnh yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND 11 huyện miền núi triển khai thực hiện Đề án "Bảo tồn, phát huy, phát triển tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030”; Chủ trì xây dựng các chương trình, dự án triển khai để cụ thể hóa việc thực hiện nội dung, chỉ tiêu đề án một cách có hiệu quả; Tham mưu việc sơ kết, tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện Đề án, tham mưu đề xuất điều chỉnh, bổ sung mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp, giải quyết khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Đề án.
