Bảo vật quốc gia 'Vườn xuân Trung Nam Bắc': Khó phục hồi về nguyên trạng
Đó là ý kiến của ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục Mỹ thuật Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ VHTT-DL) sau khi làm việc với Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.
Một phần của bức tranh ‘Vườn xuân Trung Nam Bắc’ - Ảnh: T.V
Ngày 27.4, đoàn kiểm tra của Bộ VHTT-DL do ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục Mỹ thuật Nhiếp ảnh và Triển lãm làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với lãnh đạo Bảo tàng Mỹ thuật TP. HCM về "Vườn xuân Trung Nam Bắc" của danh họa Nguyễn Gia Trí - Bức tranh nhà nước công nhận là "Bảo vật quốc gia".
Theo đó, đoàn kiểm tra kết luận, việc lập hồ sơ, kế hoạch, thông qua chủ trương bảo dưỡng đối với tác phẩm của Bảo tàng Mỹ thuật TP. HCM là khá đầy đủ. Tuy nhiên, các giải pháp, phương án thực hiện bảo dưỡng vẫn chưa rõ ràng.
Cụ thể việc Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM làm “vệ sinh” bức tranh không đúng quy trình nên dẫn đến tác phẩm bị ảnh hưởng lớn về mặt vật chất như các mảng vỏ trứng trên các họa tiết bị “trơ” trắng bệch, mảng dát vàng, mảng son bị mài mòn. Đặc “phần hồn” và chiều sâu của tranh bị thay đổi rất nhiều.
Bức tranh Vườn xuân Trung Nam Bắc đang trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM - Ảnh: Tiểu Vũ
Đoàn kiểm tra cũng cho biết quy trình bảo bảo dưỡng bức tranh "Vườn xuân Trung Nam Bắc" do Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM là chưa đúng. Khi thực hiện “vệ sinh”, bảo tàng đã không mời các chuyên gia về nghệ thuật sơn mài khảo sát đánh giá, qua đó sẽ có cơ sở để đưa ra phương án tốt nhất.
“Việc lựa chọn, hợp đồng với người trực tiếp làm công việc bảo dưỡng, vệ sinh tác phẩm là chưa đúng. Đáng ra phải mời họa sĩ sơn mài giỏi nghề, có uy tín nghề nghiệp hoặc mời người đã có thực tế được làm việc với họa sĩ Nguyễn Gia Trí là họa sĩ Nguyễn Xuân Việt, học trò của cố danh họa”, ông Vi Kiến Thành nói.
Cũng theo ông Vi Kiến Thành, việc phục hồi bức tranh trở về nguyên trạng như trước là rất khó.
“Thực ra nói rằng hỏng 10% hay 70% là rất khó định lượng, đặc biệt là với tác phẩm nghệ thuật. Nếu chỉ so sánh về phần vật chất thì không khó, nhưng phần hồn, phần không khí, tinh thần của tác phẩm mới chiếm vai trò cốt yếu”.
Từ những đánh giá trên, đoàn kiểm tra đã đề nghị Bảo tàng Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh lập dự án mới nhằm “khắc phục” tác phẩm “Vườn xuân Trung Nam Bắc” một cách tốt nhất có thể. Quy trình này phải được thực hiện một cách thận trọng, khoa học nhằm tránh để xảy ra những sự cố đáng tiếc như vừa qua.
Nội dung kiểm tra và xem xét trách nhiệm của các cán bộ liên quan trong quá trình làm vệ sinh bức tranh "Vườn xuân Trung Nam Bắc" sẽ được đoàn kiểm tra báo cáo lên Bộ trưởng VHTT-DL Nguyễn Ngọc Thiện trong thời gian sớm nhất.
