Barca dần tìm ra công thức chiến thắng

Cách tiếp cận trận đấu phù hợp giúp Barca đánh bại Real. Ảnh: Barcelona.

Xavi Hernandez có danh hiệu đầu tiên cùng Barca trên cương vị HLV khi đánh bại kình địch Real trên sân King Fahd (Saudi Arabia) vào ngày 16/1. Sau nhiều thử nghiệm, cựu tiền vệ người Tây Ban Nha tìm ra công thức phù hợp giúp Barca duy trì chuỗi thành tích ấn tượng trong vài tháng gần đây.

Barca áp đảo Real với 4 tiền vệ

HLV Xavi gây bất ngờ khi sử dụng sơ đồ 4-4-2 khi đối đầu Real. Trong đó, ông xếp bộ tứ tiền vệ hay nhất của mình vào đội hình xuất phát bao gồm Sergio Busquets, Frenkie de Jong, Gavi và Pedri.

Thay vì phải lựa chọn người đá chính giữa Busquets và De Jong, HLV Xavi quyết định xếp cả hai đá cặp với nhau ở trung tâm hàng tiền vệ khi đối đầu Real. Còn Gavi và Pedri chơi ở vai trò mới. Cả hai được khuyến khích dâng cao hỗ trợ cho cặp tiền đạo Robert Lewandowski và Ousmane Dembele.

Gavi khai thác tốt khoảng trống giữa Dani Carvajal và Eder Militao để ghi bàn mở tỷ số trận đấu. Ảnh: The Athletic.

Xuyên suốt trận đấu, Barca tỏ ra vượt trội về khả năng kiểm soát bóng so với Real khi áp đảo nhân sự ở hàng tiền vệ. Bộ ba Toni Kroos, Luka Modric và Eduardo Camavinga gặp khó trong việc phong tỏa bộ tứ tiền vệ của đối thủ.

Cây viết Tom Sanderson bình luận trên Forbes: "Hàng tiền vệ 4 người này làm gợi lại ký ức đẹp về kỷ nguyên tiki-taka trứ danh với Xavi, Andres Iniesta và Lionel Messi vào đầu những năm 2010".

Ở cuộc đụng độ Real, HLV Xavi bố trí đội hình 4-4-2 hẹp. Pedri và Gavi không chơi như một cầu thủ chạy cánh thực thụ mà thường xuyên bó vào trung lộ để phối hợp với đồng đội. Đây là điều không thường thấy ở Barca trong 20 năm qua khi đội luôn sở hữu những cầu thủ chạy cánh đẳng cấp.

Khác biệt quan trọng nhất của Barca trước Real nằm ở vị trí của Pedri. Thông thường, cầu thủ 20 tuổi này được xếp đá dạt cánh trái trong hệ thống 3 tiền đạo. Nhưng trước Real, Pedri nhường vị trí cho Gavi còn anh đá ở cánh đối diện.

Gavi và Pedri chơi bó vào trung lộ, nhường lại việc bám cánh cho những hậu vệ như Alejandro Balde hay Ronald Araujo. Ảnh: The Athletic.

Sự thay đổi này phát huy tác dụng rõ rệt. Gavi trở thành cầu thủ hay nhất trận bên phía Barca khi ghi một bàn và đóng góp 2 kiến tạo, tất cả đều bằng chân trái (chân không thuận).

Thực tế, Real cũng có sự chuẩn bị cho những thay đổi chiến thuật của Barca. Tiền vệ Federico Valverde đá thấp để hỗ trợ Dani Carvajal kèm Gavi và Alejandro Balde. Tuy nhiên, thay đổi của "Los Blancos" không thể phát huy tác dụng trước hệ thống mới mẻ của Barca.

Barca thường xuyên áp đảo quân số ở hàng tiền vệ so với Real. Ảnh: The Athletic.

"Câu hỏi 'Làm thế nào' luôn là phương châm của Barca, là cách chúng tôi lên kế hoạch cho mỗi trận đấu. Một ngày trước trận gặp Real, chúng tôi nghĩ về cách tạo ra sự áp đảo với bốn tiền vệ trên sân. Gavi là nhân tố phù hợp với chiến thuật này. Ngoài ra, Pedri, Sergio Busquets và Frenkie de Jong cũng thể hiện vượt trội," Xavi phát biểu sau trận.

Sự đa dạng chiến thuật

Barca vẫn trung thành với hệ thống 4-3-3 đặc trưng từ đầu mùa. Nhưng có thời điểm, HLV Xavi yêu cầu học trò chuyển sang chơi với sơ đồ 3-4-3 để kiểm soát bóng và tổ chức tấn công. Khi đó, hậu vệ trái Alejandro Balde sẽ dâng cao và chơi như một tiền vệ thứ tư.

Còn khi cần tạo sự chắc chắn trước khung gỗ của Marc-Andre ter Stegen, HLV Xavi sẵn sàng bố trí đội hình 4-2-3-1 lùi sâu với trung phong duy nhất là Lewandowski. Khi đó, Pedri được kéo vào trung lộ đá hộ công ngay sau mũi nhọn Ba Lan, còn Gavi (hoặc Ferran Torres) đá dạt cánh trái. Ở cánh đối diện, Dembele (hoặc Raphinha) là sự lựa chọn phù hợp.

Ở trận chung kết Siêu cúp Tây Ban Nha gặp Real, Barca tiếp tục trình làng hệ thống 4-4-2. Thay đổi của thầy trò HLV Xavi khiến đội bóng Hoàng gia Tây Ban Nha gặp khó khăn trong việc hóa giải lối chơi.

Mới nhất, Barca quay trở lại sơ đồ 4-3-3 và thắng 5-0 trước AD Ceuta để vào tứ kết Cúp nhà vua hôm 20/1. Đội chủ sân Camp Nou thay gần hết đội hình so với cuộc đối đầu với Real ít ngày trước. Nhưng kết quả không thay đổi khi sự chênh lệch thực lực giữa hai đội thể hiện rõ.

Sự biến hóa trong chiến thuật giúp Barca trở nên khó đoán trong phần còn lại của mùa giải. Kể từ trận thua 0-3 trước Bayern Munich tại vòng bảng Champions League hôm 26/10/2022, Barca trải qua 10 trận bất bại trên mọi đấu trường, trong đó thắng đến 9 trận.

Chức vô địch Siêu cúp Tây Ban Nha có thể tiếp thêm động lực cho Barca chinh phục thêm danh hiệu ở mùa này. Theo lý thuyết, đội chủ sân Camp Nou còn nguyên cơ hội ăn bốn mùa này (La Liga, Europa League, Cúp nhà vua, Siêu cúp Tây Ban Nha).

Highlights Cueta 0-5 Barca Rạng sáng 20/1 (giờ Hà Nội), Barca vào tứ kết Copa del Rey sau chiến thắng đậm trước đội bóng hạng 4 Tây Ban Nha.

Duy Luân