'Bẫy' thu nhập cao tại siêu đô thị công nghệ Thâm Quyến
Siêu đô thị công nghệ của Trung Quốc có nguy cơ trở thành bẫy thu nhập cao khi GDP tăng vọt.
Tình trạng "tiến thoái lưỡng nan"
Theo SCMP, trong khi nền kinh tế Trung Quốc đang phải đối mặt với bẫy thu nhập trung bình, siêu đô thị công nghệ Thâm Quyến hiện đang đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan nhằm tránh bẫy thu nhập cao. Theo các chuyên gia, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của thành phố này đã tăng gần 15.000 lần, tăng gấp đôi trong 40 năm qua.
Năm 2018, lần đầu tiên GDP của Thâm Quyến vượt qua Hồng Kông, đạt 2.420 tỉ nhân dân tệ (372 tỉ USD). Trước năm 1980, GDP của Thâm Quyến chỉ bằng 0,2% của Hồng Kông. Trong khi đó, GDP bình quân đầu người của Thâm Quyến đã tăng vọt từ 200 USD lên 30.000 USD trong 4 thập kỷ qua. Thành phố này đứng đầu trong số các thành phố của Trung Quốc và tiệm cận với mức của Hàn Quốc về GDP bình quân đầu người, theo Ngân hàng Thế giới.
Thâm Quyến đã dần tạo được chỗ đứng trên Hồng Kông trong những năm gần đây, nhưng tổng sản phẩm quốc nội của nó trong năm 2017 đã giảm khoảng 3,4 tỉ USD so với những thành phố khác như Tokyo, Seoul, Thượng Hải, Bắc Kinh và Hồng Kông. Ảnh: SCMP.
“Khi thu nhập bình quân đầu người và chi phí bình quân đầu người tăng lên, cần phải có năng suất lao động cao hơn hoặc sản lượng cao hơn. Trong quá trình này, không chỉ có bẫy thu nhập trung bình mà Thâm Quyến hiện đang phải đối mặt với việc cố gắng tránh bẫy thu nhập cao”, cựu Phó thị trưởng Thâm Quyến Tang Jie cho biết.
Giáo sư của Trường Kinh tế và Quản lý thuộc Viện Cáp Nhĩ Tân Tang Jie cũng cho biết thêm: “Để tránh bẫy đòi hỏi phải tái cấu trúc nền kinh tế, nhưng bất kỳ sự tái cấu trúc nào cũng sẽ dẫn đến sự suy giảm năng lực sản xuất truyền thống và giảm doanh thu thuế công nghệ ở Thâm Quyến”.
Bẫy thu nhập cao dường như phản ánh sự trì trệ trong tăng trưởng kinh tế. Nhưng, điều đó cũng có nghĩa là có những vấn đề sâu xa đối với động lực tăng trưởng và mô hình phát triển của một quốc gia hoặc thành phố.
“Khi xã hội bước vào giai đoạn thu nhập cao, nhu cầu phúc lợi xã hội của người dân sẽ tăng lên. Tuy nhiên, chi phí phúc lợi cao không thực tế có thể dẫn đến khủng hoảng tài chính và nợ chính phủ cao”, Nhà phân tích Luo Zhiheng tại Yuekai Securities cho biết.
Sau đó, ngành sản xuất suy giảm khi các nhà máy dần chuyển sang các nền kinh tế mới nổi để tránh chi phí lao động tăng cao. Và điều này đe dọa chuỗi cung ứng trong nước. Khoảng cách giàu nghèo cũng có thể mở rộng.
Động lực tái cấu trúc
Là một nơi thử nghiệm cho các cải cách theo định hướng thị trường, Thâm Quyến từng nổi tiếng với văn hóa bắt chước và các cửa hàng bán đồ “ăn cắp vặt”. Nhưng ngày nay, đây là quê hương của một số tên tuổi lớn nhất trong ngành công nghệ của Trung Quốc, bao gồm Huawei, Tencent và DJI.
Tăng trưởng GDP tổng hợp giữa các ngành công nghiệp mới nổi đã giảm xuống 8,5% trong năm 2018, mặc dù Thâm Quyến vẫn thu hút được 3.000 công ty công nghệ cao mới, nâng tổng số lên khoảng 14.000. Ảnh: SCMP.
Thành phố hiện có 3 triệu doanh nghiệp và 6 triệu nhân tài chuyên môn. Nhưng mặt khác, chi phí lao động tăng cao và bong bóng bất động sản đã khiến Thâm Quyến trở nên kém hấp dẫn hơn đối với các nhà sản xuất có kế hoạch xây dựng các nhà máy mới.
Tốc độ tăng trưởng GDP của Thâm Quyến đã xuống dưới 10% kể từ năm 2014. Nó đạt 6,7% vào năm 2019 trước khi giảm xuống 3,1% vào năm ngoái, khi nền kinh tế toàn cầu bị tàn phá bởi đại dịch.
Phó chủ tịch điều hành Guo Wanda của Viện Phát triển Trung Quốc (CDI) ở Thâm Quyến cũng cho rằng: siêu đô thị công nghệ này có nguy cơ trở thành một cái bẫy thu nhập cao.
Chi phí đất đai và lao động tăng cao trong vài năm qua có thể sẽ dẫn đến việc sản xuất cạn kiệt, vì các nhà sản xuất lựa chọn các cơ sở chi phí thấp ở nước ngoài.
Để đối phó với những thách thức tái cơ cấu, rủi ro có thể được giảm thiểu đáng kể với sự trợ giúp của các ngành công nghiệp mới nổi. Vì. đổi mới cho phép tăng trưởng kinh tế bền vững hơn.
Ngày nay, đất công nghiệp vẫn chiếm gần 1/3 tổng diện tích đất xây dựng của Thâm Quyến. Điều đó cũng có nghĩa là nguồn cung đất cho các khu dân cư bị hạn chế, khiến giá nhà ở tăng cao.
Dân số về cơ bản ổn định, nhưng vẫn có mức tăng 200.000 - 400.000 người mỗi năm. Vì vậy, trong trường hợp này, Thâm Quyến chỉ có thể cải thiện sản lượng của mình.
Thâm Quyến hiện đang đặt mục tiêu tăng gấp đôi cả tổng GDP và bình quân đầu người trong vòng 15 năm tới bằng cách ưu tiên các lĩnh vực liên quan đến phát triển mạch tích hợp, trí tuệ nhân tạo và y sinh học, theo báo cáo của chính phủ công bố hồi tháng 12.
