BĐBP là lực lượng quan trọng trong công tác ứng phó với thiên tai

Ông Nguyễn Văn Tiến. Ảnh: Bích Nguyên

- Đề nghị ông cho biết nhận định khái quát về xu thế TT trong những năm tới và những biện pháp giảm thiểu thiệt hại do TT mà Tổng cục PCTT đang triển khai?

- Theo kịch bản biến đổi khí hậu, vào giữa thế kỷ XXI, nhiệt độ trung bình năm trên toàn quốc tăng phổ biến ở mức từ 1,3 - 2,3 độ C. Lượng mưa năm có xu thế tăng ở hầu hết các vùng trên cả nước phổ biến từ 3-15%, trong đó, lượng mưa mùa mưa tăng, lượng mưa mùa khô giảm. Sự gia tăng của nhiệt độ và lượng mưa sẽ làm diễn biến TT nói chung và lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn nói riêng ngày càng cực đoan và có xu thế ngày càng lớn hơn. Cùng với đó là mực nước biển dâng cao sẽ gây ngập lụt nghiêm trọng đến vùng cửa sông, ven biển. Diễn biến xói lở bờ biển và bồi lấp cửa sông cũng diễn ra rất phức tạp và nghiêm trọng với quy mô, mức độ ngày càng gia tăng.

Cụ thể, theo dự báo, vào cuối thế kỷ XXI, mực nước biển dâng cao 1m sẽ làm 39% diện tích vùng đồng bằng sông Cửu Long, 17% diện tích vùng đồng bằng sông Hồng, 2,5% diện tích các tỉnh ven biển miền Trung và gần 20% diện tích Thành phố Hồ Chí Minh có nguy cơ bị ngập. Đây là những thách thức vô cùng lớn đối với công tác PCTT để đảm bảo an toàn cho nhân dân và sự phát triển kinh tế-xã hội nói chung ở nước ta cả hiện nay và trong thời gian tới.

Trước diễn biến TT, cùng với các bộ, ngành, địa phương, Tổng cục PCTT đã và đang tham mưu nhiều hoạt động để giảm thiểu thiệt hại do TT như: Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về TT, kiện toàn tổ chức bộ máy PCTT các cấp, xây dựng hệ thống quan trắc chuyên dùng PCTT, nâng cao năng lực ứng phó tìm kiếm cứu nạn (TKCN) trong TT. Đồng thời, xây dựng, tu bổ, nâng cấp, nâng cao sức chống chịu của cơ sở hạ tầng PCTT, công trình liên quan đến PCTT. Nâng cao năng lực cảnh báo, truyền tin TT, tăng cường hướng dẫn chính quyền cơ sở và người dân ứng phó với TT. Rà soát đảm bảo lồng ghép nội dung PCTT vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế PCTT...

- Trong những năm qua, BĐBP đã phối hợp với Tổng cục PCTT triển khai các biện pháp ứng phó với các loại hình TT. Đề nghị ông cho biết đánh giá về sự chuẩn bị cũng như tinh thần trách nhiệm của cán bộ Biên phòng khi thực hiện công tác giúp dân PCTT?

- BĐBP là lực lượng quan trọng trong công tác ứng phó với TT, đặc biệt là trong việc đảm bảo an toàn tàu thuyền khi có bão, áp thấp nhiệt đới cũng như công tác PCTT tại khu vực biên giới. Tôi nhận thấy, trước mùa mưa bão, cùng với các lực lượng khác, BĐBP đã chuẩn bị các phương án ứng phó với TT. Khi TT xảy ra, BĐBP luôn chủ động và là lực lượng đầu tiên có mặt tại hiện trường, triển khai hỗ trợ người dân ứng phó, khắc phục hậu quả một cách hiệu quả trong cả những điều kiện vô cùng gian khổ, nguy hiểm. Ngay trong đợt mưa lũ tại miền Trung vừa qua, BĐBP đã có mặt ở những vùng bị ngập sâu nhất để hỗ trợ di dời người dân tới nơi an toàn, cung cấp lương thực, thực phẩm cho người dân. Đội chó nghiệp vụ của BĐBP tham gia TKCN đoàn cán bộ gặp nạn tại khu nhà Trạm kiểm lâm Tiểu khu 67, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế rất hiệu quả.

Tôi có cảm nhận, với những người lính Biên phòng, việc giúp đỡ người dân không chỉ là trách nhiệm, mà còn xuất phát từ trái tim, từ tình quân dân gắn kết bền chặt. Với tình cảm đó, những người lính Biên phòng đã sẵn sàng xả thân vào hiểm nguy, bão tố để cứu dân. Tôi còn nhớ, khi xảy ra lũ quét tại xã Na Mèo, huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa năm 2019, BĐBP là lực lượng đầu tiên có mặt tại đây để hỗ trợ người dân sơ tán, bố trí chỗ ở, hỗ trợ lương thực, thực phẩm để không người dân nào bị đói, rét. Sau đó, chính những người lính Biên phòng lại giúp họ dựng lại nhà cửa. Nhiều cán bộ, chiến sĩ Biên phòng thậm chí đã hy sinh tính mạng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giúp dân ứng phó với TT.

- Bộ Tư lệnh BĐBP đã xây dựng hệ thống đài canh tại 28 tỉnh, thành phố ven biển và tham mưu cho chính quyền địa phương xây dựng các tổ tàu thuyền đoàn kết nhằm giúp nhau sản xuất cũng như ứng phó với các tình huống TT, sự cố trên biển. Ông đánh giá như thế nào về những hoạt động trên của BĐBP?

- Hệ thống đài canh của BĐBP đã phát huy hiệu quả trong kêu gọi, kiểm đếm, cung cấp thông tin cho tàu thuyền ứng phó với bão, áp thấp nhiệt đới để chủ động di chuyển, tránh trú. Trong khi đó, tổ tàu thuyền đoàn kết trên biển đã hỗ trợ nhau trong sản xuất, chấp hành quy định của pháp luật, lai dắt, hỗ trợ các tàu bị sự cố di chuyển khi có thời tiết nguy hiểm. Những hoạt động sáng tạo trên của BĐBP đã giúp giảm thiểu thiệt hại do TT, tai nạn trên biển.

- Trong Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam (dự kiến sẽ được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 10) có xác định các nhiệm vụ công tác Biên phòng, trong đó có nội dung: “Xây dựng khu vực phòng thủ ở khu vực biên giới gắn với phòng thủ quân khu và phòng thủ tỉnh, huyện, phòng thủ dân sự; PCTT, sự cố môi trường, biến đổi khí hậu, thảm họa, dịch bệnh, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn ở khu vực biên giới”. Theo ông, điều này có ý nghĩa, tác động như thế nào đến công tác PCTT?

- Với các nội dung như trên, khi được Quốc hội thông qua, Luật Biên phòng Việt Nam là cơ sở để BĐBP, các bộ, ngành, địa phương triển khai thực thi nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng nền biên phòng toàn dân cũng như PCTT, ứng phó sự cố môi trường, TKCN ở khu vực biên giới. Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam xác định, công tác PCTT, TKCN là một nhiệm vụ của BĐBP. Điều này giúp cho lực lượng làm công tác PCTT có thêm người và phương tiện, nâng cao hiệu quả PCTT, góp phần giảm thiểu thiệt hại do TT đến mức thấp nhất.

Cán bộ, chiến sĩ BĐBP Quảng Trị tham gia khơi thông đất bùn tại các ngầm tràn sau khi lũ rút. Ảnh: Mạnh Hùng

- Để công tác PCTT-TKCN đạt hiệu quả cao hơn, trong thời gian tới, Tổng cục PCTT và Bộ Tư lệnh BĐBP cần tăng cường công tác phối kết hợp như thế nào, thưa ông?

- Trong năm 2019-2020, Bộ Quốc phòng và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã rà soát tổng thể công tác phối hợp, xây dựng quy chế phối hợp trong giai đoạn tới, trong đó có phối hợp giữa Tổng cục PCTT và Bộ Tư lệnh BĐBP. Để tăng cường hiệu quả công tác, trong thời gian tới, hai bên cần tập trung vào các nội dung: Tăng cường trao đổi thông tin về tình hình TT, tình hình kêu gọi tàu thuyền, vị trí các tàu cá đang còn trong khu vực nguy hiểm để cùng có giải pháp chỉ đạo đảm bảo an toàn. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ trong công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là pháp luật về PCTT, kinh nghiệm, kỹ năng ứng phó với bão, mưa lũ.

- Trân trọng cảm ơn ông!

Bích Nguyên (thực hiện