Bê bối đổi tình dục lấy điểm trong trường đại học ở Tây Phi

Mordi đã cố gắng báo cáo vấn đề quấy rối tình dục của mình vào thời điểm đó nhưng “rõ ràng là không có gì sẽ được thực hiện”. Thay vào đó, Mordi theo đuổi ngành báo chí, và dự án gần đây nhất của cô - bộ phim tài liệu “Sex for Grades” (tạm dịch: Đổi tình dục lấy điểm) – tố cáo vấn đề quấy rối tình dục tại các trường đại học ở Tây Phi.

Mordi và nhóm của cô đã phỏng vấn hàng chục sinh viên hiện tại và trước đây về trải nghiệm của họ với quấy rối tình dục. Nghiên cứu của họ dẫn đến sự ra đời bộ phim dài 1 giờ. Mordi và 3 người khác bí mật khác sử dụng máy quay ẩn trong suốt 3 tháng để quay phim các giảng viên tại Đại học Lagos và Đại học Ghana nổi tiếng trong khu vực.

Trong khi điều tra về quấy rối tình dục tại các trường đại học ở Nigeria và Ghana, phóng viên đeo mặt nạ để bảo vệ danh tính của họ.

Trong một đoạn phim, các giảng viên gạ gẫm và cố gắng tống tiền Mordi và các phóng viên đồng nghiệp của cô trong các cuộc họp kín. Bộ phim tài liệu nhằm mở ra cuộc trò chuyện công khai về một chủ đề mà Olabukunola Williams - Giám đốc điều hành tổ chức phi lợi nhuận “Giáo dục như là một vaccine” – mô tả là “có sức lan tỏa ở Nigeria”.

Williams bình luận: “Quấy rối tình dục tại các trường đại học giống như một bí mật mở, thật điên rồ. Mọi người đều có một câu chuyện. Những gì bộ phim tài liệu này đã làm là buộc chúng tôi phải đối đầu với nó. Cuối cùng, mọi người không còn có thể nhìn đi chỗ khác hoặc giả vờ nó không tồn tại hoặc đó chỉ là một vài người làm điều này”.

Williams tin rằng bộ phim tài liệu cung cấp bằng chứng cụ thể về vấn đề. Mordi cho biết về cuộc điều tra bí mật: “Chúng tôi đã dành 9 tháng để tìm kiếm bằng chứng cho thấy quy mô của vấn đề. Những gì chúng tôi tìm thấy thậm chí còn gây sốc hơn những gì chúng tôi dự kiến sẽ tìm thấy”.

Các phóng viên bí mật nhắm vào các giảng viên được những người (giấu tên) cung cấp thông tin tố cáo những đối tượng quấy rối tình dục hàng loạt. Paul Kwame Butakor - một giảng viên Đại học Ghana, nơi mối quan hệ tình dục giữa giảng viên và sinh viên bị cấm theo chính sách của trường đại học – xuất hiện trong bộ phim và hứa hẹn một công việc cho một phóng viên bí mật nếu cô đồng ý để ông trở thành “chàng trai bên cạnh”, đồng thời còn nói thêm rằng “vợ tôi không có ở trong nước”.

Thế nhưng, Butakor - cũng như một giảng viên khác của Đại học Ghana liên quan đến bộ phim tài liệu – tuyên bố họ không hề đề nghị “đổi tình dục lấy điểm”.

Một nữ nhà báo khác đóng giả cô gái 17 tuổi đang muốn nhập học vào khoa của Igbeneghu Boniface tại Đại học Lagos. Igbeneghu, một giảng viên và một mục sư địa phương, tra hỏi nữ phóng viên về lịch sử hoạt động tình dục của cô, đồng thời mô tả một câu lạc bộ đại học trong đó các giảng viên hôn các cô gái và liên tục yêu cầu nữ phóng viên hôn.

Những cuộc trao đổi này diễn ra tại một số cuộc họp bên trong văn phòng đại học của ông ta, với danh nghĩa việc tư vấn cho sinh viên về cách để được nhận vào đại học. Trong một cuộc trò chuyện được quay phim bí mật tại một cuộc họp như vậy, nữ phóng viên gợi ý với Igbeneghu rằng những cô gái tham gia vào mối quan hệ với các giáo sư sẽ bị đối xử không công bằng.

Igbeneghu trả lời: “Bây giờ không có sự miễn phí cho các cô gái. Họ không trả tiền... bằng cơ thể của mình à?”. Igbeneghu cáo buộc bộ phim được “dàn dựng” và nhiều lần gọi bộ phim tài liệu là một “trò lừa bịp” trên trang Facebook cá nhân của mình. Cả hai trường đại học đưa ra các tuyên bố đình chỉ các giảng viên xuất hiện trong bộ phim tài liệu, và nhà thờ của Igbeneghu đã yêu cầu ông ta từ chức.

Bộ phim tài liệu đã truyền cảm hứng cho hành động ở cấp quốc gia. Thượng viện Nigeria đã đưa ra luật hình sự hóa các đề nghị quan hệ tình dục của các giảng viên đối với sinh viên và đề nghị thời gian ngồi tù bắt buộc đối với các giảng viên bị kết tội quấy rối tình dục. Kiki Mordi nói rằng phản ứng nhanh chóng của công chúng đối với phim tài liệu đã làm cô ngạc nhiên: “Chúng ta đã quá quen với những thứ chậm chạp. Nó củng cố niềm tin rằng chúng tôi luôn phải làm gì đó về vấn đề này”.

Oluwaseun Ayodeji Osowobi – Giám đốc điều hành “Ủng hộ Sáng kiến Chấm dứt Cưỡng dâm”, tổ chức phi lợi nhuận Nigeria cung cấp hỗ trợ nghiên cứu và hậu cần cho phim tài liệu - đã chứng kiến sự gia tăng các báo cáo về tấn công và quấy rối tình dục kể từ buổi ra mắt phim tài liệu. Osowobi nói rằng vấn đề quấy rối tình dục ở Nigeria vượt ra ngoài các trường đại học đến chính trị và nơi làm việc nói chung.

Kiki Mordi hy vọng, bộ phim tài liệu có thể giúp những nữ sinh viên từng là nạn nhân của quấy rối tình dục hiểu rằng họ không đơn độc. Đối với các tổ chức chuyên truyền bá thông điệp, sự chú ý của công chúng do bộ phim tài liệu mang lại là cơ hội đáng hoan nghênh để thúc đẩy sự thay đổi. Còn Olabukunola Williams phát biểu: “Nếu có sự thay đổi thì đây chính là lúc”.

Thiên Minh