Belarus đóng cửa biên giới với Lithuania, Ba Lan...

Thông tấn Nga TASS ngày 18/9 cho biết lực lượng Belarus đã thắt chặt an ninh ở biên giới, sau khi Tổng thống Alekxander Lukashenko trước đó một ngày thông báo kế hoạch đóng cửa biên giới với Lithuania, Ba Lan và tăng cường kiểm soát biên giới với Ukraine.

Tổng thống Lukashenko thăm một căn cứ quân sự của Belarus. Ảnh: ITN

"Chúng tôi buộc phải đóng cửa biên giới với phương Tây, đặc biệt là Lithuania và Ba Lan. Chúng tôi cũng phải củng cố biên giới với Ukraine dù điều này là rất đáng buồn" - ông Lukashenko phát biểu, đồng thời kêu gọi người dân các nước ngăn cản giới chính trị gia phát động "chiến tranh" chống Belarus.

Ông Lukashenko phản ứng với các lệnh trừng phạt và cấm đi lại giữa Lithuania và Ba Lan bằng cách đe dọa đóng cửa biên giới đối với hàng hóa và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với cả hai quốc gia này.

Quyết định của Tổng thống Alexander Lukashenko về việc đóng cửa biên giới với Ba Lan và Lithuania nhấn mạnh tuyên bố lặp đi lặp lại của ông rằng làn sóng biểu tình lớn là do phương Tây thúc đẩy

"Tôi không muốn đất nước mình có chiến tranh. Hơn nữa, tôi không muốn Belarus và Ba Lan, Lithuania biến thành một rạp hát của các hoạt động quân sự.

Trước những con người yêu nước, tiên tiến, xinh đẹp nhất này, tôi muốn kêu gọi các dân tộc Lithuania, Ba Lan và Ukraine: Hãy dừng các chính trị gia điên rồ của các bạn lại, đừng để chiến tranh nổ ra" - ông Lukashenko nói trong một tuyên bố ngày 18/9.

Biên giới giữa Belarus - Ba Lan - Lithuania.

Biện pháp trừng phạt đáp trả mới được cho là gây nên thiệt hại đáng kể với cả Belarus và hai quốc gia nói trên.

Một lượng đáng kể hàng hóa đi qua Belarus trên đường đến các thị trường tiêu dùng khổng lồ của Nga và đây là quốc gia trung chuyển quan trọng đối với cả hàng hóa Lithuania và Ba Lan, ngoài hàng hóa có xuất xứ từ các nước EU khác.

Gần đây hơn, thương mại đã bắt đầu chảy từ Trung Quốc sang châu Âu bằng tàu hỏa, cũng đi qua Belarus để đến các quốc gia châu Âu.

"Họ đã say khướt và quên mất Belarus là gì. Và họ nghĩ rằng họ có thể nghiêng ngả, hù dọa chúng tôi bằng xe tăng, tên lửa... Hãy xem ai khác hù dọa ai. Chúng tôi sẽ chỉ cho họ các biện pháp trừng phạt" - nhà lãnh đạo Belarus nói.

Ông Lukashenko cho biết ông đã sẵn sàng cắt đứt quan hệ vận chuyển với Lithuania.

“Tôi đã chỉ đạo chính phủ đưa ra đề xuất định hướng lại tất cả các luồng thương mại từ các cảng của Lithuania sang các cảng khác. Vì vậy, chúng ta sẽ xem họ sẽ sống như thế nào. 30% ngân sách Lithuania được hình thành từ các luồng hàng hóa của chúng tôi” - Tổng thống Lukashenko nói.

Ông Yaroslav Narkevich, Bộ trưởng Bộ Giao thông của Lithuania đã phản ứng trước các đe dọa của ông Lukashenko. Ông này khẳng định, Lithuania đang chuẩn bị điều hướng các xe tải chở hàng hóa từ Ukraine qua miền đông Ba Lan nếu tình trạng cấm giao thương bắt đầu ở Belarus.

Ông nói: “Chúng tôi dự định thảo luận với Ba Lan về phương án đưa các tàu của chúng tôi trở lại Ba Lan, bỏ qua Belarus. Hiện nay, họ không cần phải chuyển hướng dòng xe tải, nhưng chúng tôi đã sẵn sàng cho việc này”.

Nếu tình huống ngăn chặn giao thương diễn ra, Belarus cũng chịu thiệt hại không nhỏ. Một phần lớn hàng xuất khẩu của Belarus quá cảnh qua Lithuania bằng đường sắt và qua cảng Klaipeda.

Công ty đường sắt nhà nước của Lithuania, Lietuvos Gelezinkeliai, cũng vận chuyển hàng nhập khẩu của Belarus.

Nhà sản xuất phân bón Belaruskali của Belarus, đồng sở hữu công ty Birių Krovinių Terminalas (Bulk Cargo Terminal hay còn gọi tắt là BKT) cùng với một doanh nhân Lithuania, là một công ty quan trọng trong cảng biển Lithunia.

Trong năm 2018, BKT đã xử lý 10.098 triệu tấn phân bón, tăng 21,6% so với năm 2017 và 98% lượng phân bón đến từ Belaruskali.

Trước khi ông Lukashenko đe dọa trừng phạt, Lithunia và Ba Lan cũng đã đưa ra các lệnh cấm, bao gồm trực tiếp nhằm vào vị lãnh đạo Belarus, không công nhận chính quyền của ông. Lithuania, cùng với Ba Lan và các quốc gia Baltic khác là những quốc gia ủng hộ quan điểm trên toàn châu Âu chống lại chính quyền của ông Lukashenko.

Các biện pháp trừng phạt của Lithuania đối với Belarus đã được xác nhận sau khi tham vấn với Latvia và Estonia. Các biện pháp trừng phạt quốc gia không liên quan đến lĩnh vực tài chính và chỉ bao gồm lệnh cấm nhập cảnh đối với các quan chức chịu trách nhiệm về gian lận bỏ phiếu và bạo lực chống lại người biểu tình ở Belarus hậu bầu cử Tổng thống.

Bản đồ các nước trong khu vực.

Còn về phần Ukraine, quốc gia này đã "thắt chặt kiểm soát" tại các cửa khẩu biên giới Ukraine-Belarus sau khi ông Lukashenko cáo buộc rằng Ukraine đang cố gắng gây mất ổn định chế độ của ông.

Ukraine là đối tác thương mại lớn thứ hai của Belarus, sau Nga.

Theo ông Dmitry Chervyakov, chuyên gia tư vấn của Berlin Economics nói với Kyiv Post, quan hệ giữa hai nước này sẽ ảnh hưởng lớn do tình hình chính trị.

Năm ngoái, Belarus đã xuất khẩu 4,1 tỷ USD hàng hóa sang Ukraine và nhập khẩu 1,7 tỷ USD. Ukraine đã mua 4 triệu tấn dầu diesel và bitum từ Belarus với giá 2,4 tỷ USD và phân bón với giá 300 triệu USD, phần lớn từ công ty Belaruskali.

Nhiều mặt hàng nhập khẩu của Belarus từ Ukraine được chuyển sang Nga để tuân theo lệnh cấm thương mại song phương Nga-Ukraine.

Hải Lâm