Bí ẩn mùi hương ma cảnh báo bất ổn ở người trưởng thành

Một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học JAMA Otolaryngology-Head and Neck Surgery cho biết tại Mỹ, cứ 15 người trên 40 tuổi thì có 1 người thường xuyên ngửi thấy "mùi hương ma" (phantom odor). Triệu chứng này cảnh báo một số bất ổn cần giải quyết trong cuộc sống.

Một số người trưởng thành thường xuyên trải nghiệm "mùi hương ma" - ảnh: NEUROSCIENCE NEWS

Tiến sĩ Kathleen Bainbridge - người đứng đầu nghiên cứu, làm việc cho Chương trình Dịch tễ và sinh học, Viện nghiên cứu Quốc gia về Điếc và các rối loạn giao tiếp khác (NIDCD – Mỹ) - cho hay bà và các cộng sự đã sử dụng dữ liệu từ 7.417 tình nguyện viên trên 40 tuổi. Hồ sơ y tế chi tiết của những người này đã được thu thập trong dữ liệu NHANES – thu thập từ cuộc khảo sát sức khỏe và dinh dưỡng quốc gia giai đoạn 2011-2014.

Những người thường xuyên ngửi thấy mùi hương ma cho biết đó thường là một mùi khó chịu, ví dụ như họ cứ ngỡ có thứ gì đang cháy nhưng kiểm tra lại thì không phải.

Mùi hương ma không chỉ gây những khó chịu tức thời. Nguy hiểm hơn, nó có thể che mờ những mùi quan trọng mà chúng ta cần ngửi trong cuộc sống: mùi hỏa hoạn, rò rỉ khí gas, thức ăn hư hỏng… Mùi hương ma còn tác động xấu đến sự thèm ăn, sở thích ăn uống của nhiều người do phần nào làm nhiễu loạn khứu giác.

Các nhà khoa học còn nhận thấy những người thường xuyên ngửi thấy mùi hương ma nhất thường có chất lượng sống rất thấp, các mối quan hệ xã hội, hôn nhân không ổn và khó duy trì cân nặng khỏe mạnh.

Tuổi tác có thể làm hiện tượng ngửi thấy mùi hương ma tăng lên. Một nghiên cứu trước đó của Thụy Điển cho thấy có tới 4,9% người trên 60 tuổi phải trải nghiệm mùi hương ma, trong đó nữ dễ gặp hơn nam.

Các yếu tố khác gây ra hiện tượng ngửi thấy mùi hương ma là chấn thương đầu, khô miệng, sức khỏe tổng thể kém, khó khăn về kinh tế, các mối quan hệ xã hội, sự phơi nhiễm các chất gây ô nhiễm và độc tố… Một số thuốc trị bệnh cũng dẫn đến mùi hương ma như một kiểu tác dụng phụ.

Tiến sĩ Bainbridge hy vọng nghiên cứu cung cấp thêm các hiểu biết về mùi hương ma để từ đó có thể xây dựng phương pháp đẩy lùi triệu chứng khó chịu này. Cơ chế gây mùi hương ma đến nay vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng nhưng các hiểu biết ban đầu cho thấy các yếu tố nêu trên có thể ảnh hưởng đến các tế bào cảm biến mùi trong khoang mũi.

Khi các tế bào cảm biến này hoạt động quá mức, chúng có thể gây ra những sự cố khi truyền tín hiệu lên não và chính sự nhiễu loạn tín hiệu đã tạo ra một mùi hương không có thực.

A. Thư (Tneo Neuroscience News, Gizmodo, IFLScience)