Bí mật thỏa thuận Nhà Trắng, bộ trưởng Hải quân Mỹ mất chức

Một diễn biến bất ngờ, Bộ trưởng Hải quân Mỹ Richard Spencer ngày 24-11 đã đệ đơn từ chức theo yêu cầu của Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper.

Với những lùm xùm mấy ngày qua thì nhiều người sẽ nghĩ việc ông Spencer mất chức là vì làm trái lời Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, thực tế không phải vậy.

Ông Esper hôm qua yêu cầu ông Spencer từ chức vì “mất niềm tin” về nhân vật này.

“Tôi cực kỳ lo ngại về cách hành xử mà một quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng thể hiện. Không may, với việc này tôi phải quyết định Bộ trưởng Spencer không còn có được niềm tin của tôi để tiếp tục vị trí của mình” - ông Esper nói về chuyện ông buộc ông Spencer phải từ chức.

“Thỏa thuận bí mật với Nhà Trắng”

Phát ngôn của ông Esper liên quan đến việc ông Spencer đã có một “thỏa thuận bí mật với Nhà Trắng” liên quan đến lính đặc nhiệm SEAL tên Edward Gallagher.

Gallagher đang là đối tượng điều tra và xử lý của Bộ Hải quân Mỹ. Người này bị cáo buộc giết một phần tử tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) bị thương và không còn khả năng chống cự tại Iraq năm 2017, sau đó chụp ảnh với thi thể này. Gallagher cũng bị cáo buộc xả súng vào một số thường dân Iraq.

Ban hội thẩm quân sự tha bổng Gallagher tội giết phần tử IS và bắn dân thường nhưng kết luận Gallagher vi phạm pháp luật khi chụp ảnh với thi thể phần tử IS. Dù tránh được hình phạt tù nhưng Gallagher bị hạ cấp bậc và giảm lương.

(Từ trái qua): Lính đặc nhiệm SEAL Edward Gallagher, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper, Bộ trưởng Hải quân Richard Spencer. Ảnh: FOX NEWS

Tuần trước, Tổng thống Trump chỉ đạo Hải quân khôi phục cấp bậc, lương bổng cho Gallagher và cho phép Gallagher về hưu với đầy đủ lương hưu. Ngày 21-11, chủ nhân Nhà Trắng tiếp tục lên án cuộc điều tra và yêu cầu Bộ Hải quân Mỹ không tước phù hiệu Trident - một biểu tượng thành viên trong SEAL - của Gallagher.

Bí mật một đằng, công khai một nẻo

Bên lề diễn đàn an ninh quốc tế Halifax ở Canada ngày 23-11, ông Spencer nói phát ngôn của Tổng thống Trump trên Twitter không phải là một chỉ đạo chính thức và nếu nhà lãnh đạo Mỹ muốn ông thôi điều tra Gallagher thì phải có văn bản.

Trong “thỏa thuận bí mật” với Nhà Trắng, ông Spencer bảo đảm rằng Gallagher sẽ không bị tước danh hiệu SEAL.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper (phải) nói ông “mất niềm tin” về Bộ trưởng Hải quân Richard Spencer (trái). Ảnh: AMERICAN MILITARY NEWS

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Jonathan Hoffman nói chuyện ông Spencer đề nghị kín với Nhà Trắng là sẽ khôi phục cấp bậc và cho phép Gallagher về hưu với huy hiệu Trident của lực lượng SEAL trực tiếp mâu thuẫn với chủ trương mà ông Spencer nói công khai. Thỏa thuận này cũng đi ngược lại với tiến trình xử lý mà Bộ Hải quân đang thực hiện với chủ trương tước danh hiệu SEAL của Gallagher.

Đài CNN dẫn lời một quan chức quốc phòng cấp cao Mỹ khẳng định ông Spencer không phải “bị sa thải” vì không nghe theo lời ông Trump, ông Spencer đã đi quá quyền hạn khi đề xuất một “thỏa thuận bí mật với Nhà Trắng”, vi phạm chính sách quân đội khi trực tiếp thỏa thuận với Nhà Trắng mà không thông qua ông Esper.

Bộ trưởng Hải quân Mỹ Richard Spencer (phải) “bị sa thải” nhưng không phải vì không nghe theo lời Tổng thống Mỹ Donald Trum (trái). Ảnh: THE BOLTON GLOBE

Theo lời quan chức này thì ông Esper đã biết được thông tin ông Spencer “bí mật thỏa thuận” với Nhà Trắng từ ngày 22-11 nhưng chưa có động thái gì. Đến ngày 23-11, khi nghe ông Spencer phát ngôn tại diễn đàn an ninh quốc tế Halifax ở Canada, ông Esper cảm thấy “tuyên bố công khai của ông ấy không đúng với điều ông ấy làm kín đáo”.

Bản thân ông Spencer hôm qua đã trình lên ông Trump bức thư thông báo về sự chấm dứt vị trí công tác của mình. Trong bức thư ông Spencer có nói ông không thể tiếp tục chia sẻ các điểm chung với vị tổng tư lệnh quân đội (ông Trump) người đã bổ nhiệm ông, đặc biệt các nguyên tắc về trật tự và kỷ luật. Ông nói không thể tuân thủ chỉ đạo “với một tinh thần tốt” khi cho rằng các chỉ đạo đó vi phạm lời thề mà ông đã thề “với lời hứa ủng hộ và bảo vệ Hiến pháp Mỹ”.

Về phần Gallagher, theo tiết lộ của nguồn tin quan chức quốc phòng với CNN, ông Esper đã quyết định sẽ giữ danh hiệu SEAL cho nhân vật này, vì chỉ “có niềm tin ít ỏi rằng Gallagher sẽ nhận được sự công bằng từ Bộ Hải quân”. Gallagher dự kiến sẽ về hưu vào ngày 30-11 tới.

THIÊN ÂN