Bị phương Tây tố bắn hạ máy bay Ukraine, chính Iran cũng từng bị tên lửa Mỹ phóng nhầm

Ngày 3-7-1988, máy bay dân dụng mang số hiệu 655 của Iran Air bất ngờ bị Hải quân Mỹ bắn trúng. Đó là một trong những sự việc khiến Chính phủ Iran mất lòng tin kéo dài hàng thập kỷ đối với nước Mỹ.

Sự cố này được xếp hạng nghiêm trọng tương tự cuộc đảo chính do CIA hậu thuẫn năm 1953, qua đó lật đổ Thủ tướng được bầu của Iran và bảo đảm quyền lực tuyệt đối của vua Shah Mohammad Reza Pahlavi cho đến khi ông thoái vị trước Cách mạng Hồi giáo 1979.

Mới tuần trước, Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã nhắc nhớ về vụ việc khi chỉ trích bình luận của Tổng thống Donald Trump rằng quân đội Mỹ đã chọn ra 52 mục tiêu của Iran để tấn công nếu cần, đúng bằng số con tin của Mỹ bị giữ tại Đại sứ quán Mỹ ở Tehran năm 1979.

“Những người nhắc đến số 52 cũng nên nhớ số 290. # IR655. Đừng bao giờ đe dọa Iran”, ông Rouhani viết trên Twitter

Vụ máy bay của Iran Air bị bắn trúng diễn ra ở thời điểm Mỹ mở Chiến dịch Praying Mantis, một trận hải chiến ở Vùng Vịnh giữa lực lượng Mỹ với Iran trong chiến tranh Iraq hồi năm 1980.

Trước đó, tàu chiến Mỹ USS Samuel B. Robertson tấn công một mỏ mà người Mỹ cáo buộc Iran mở ra kênh vận chuyển cho tàu chở dầu Kuwait

Sau trận chiến đó, các binh sỹ Mỹ tiếp tục tuần tra các kênh vận chuyển trong khi Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran thường quấy rối hoặc dùng xuồng nhỏ tràn lên các tàu. Đó là một chiến thuật còn tồn tại đến tận ngày nay trong các ngách hẹp của Eo biển Hormuz, nơi 20% lượng dầu của thế giới đi qua.

Rạng sáng 3-7-1988, tàu chiến Mỹ USS Vincennes đã điều một chiếc trực thăng bay lượn trên đầu đội tàu cao tốc của Iran được cho là quấy rối tàu thương mại. Người Iran bị cáo buộc đã bắn vào trực thăng và tàu Vincennes đã đuổi theo.

Thực tế, tàu chiến Vincennes đã xâm nhập vào lãnh hải của Iran để vừa truy đuổi, vừa bắn vào các tàu Iran ở đó.

Khi giao tranh nổ ra, chuyến bay 655 của Iran Air cất cánh từ Bandar Abbas, Iran, hướng tới Dubai ở Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất.

Chiếc Airbus A300 bắt đầu hành trình như thường lệ, với 2 chuyến một tuần. Cơ trưởng liên lạc với các kiểm soát viên không lưu bằng tiếng Anh, thông điệp cuối cùng là: “Cảm ơn, chúc một ngày tốt lành”.

Trong khi đó, tàu hải quân Mỹ đã nhầm máy bay thương mại với một chiếc F-14 của Iran. Mỹ nói rằng Hải quân đã thực hiện 11 cuộc gọi cảnh báo trên các tần số vô tuyến khác nhau trước khi chiếc Vincennes bắn 2 quả tên lửa trúng vào máy bay. Nó rơi xuống cùng toàn bộ 290 hành khách và phi hành đoàn.

Tai nạn kinh hoàng đã gây sốc cho Iran, trong số nạn nhân có 66 trẻ nhỏ. Những chiếc quan tài của nạn nhân xấu số được đặt trước tòa nhà Quốc hội ở Tehran. Iran cuối cùng kiện Mỹ, đạt được một thỏa thuận bồi thường trị giá 131,8 triệu USD.

Nhưng Mỹ sau đó khen thưởng thuyền trưởng tàu USS Vincennes, William C. Rogers càng khiến Iran tức giận.

Kể từ đó, năm nào truyền hình nhà nước Iran cũng phát sóng trực tiếp ngày tưởng niệm các nạn nhân trên chuyến bay 665. Mọi người than khóc tại nơi máy bay rơi xuống, thả hoa xuống vùng nước ấm của Vịnh Ba Tư.

Việc mô tả Mỹ như một mối đe dọa lớn nhất phần nào củng cố sự ủng hộ của chính phủ Iran. Cái chết của tướng Vệ binh Cách mạng Qassem Soleimani tuần trước tại Baghdad cũng là cơ hội để Iran đoàn kết hơn khi hơn 1 triệu người dự đám tang của vị chỉ huy này.

Tuy nhiên, chưa kịp mừng với màn trả đũa thành công khi phóng tên lửa vào căn cứ liên quân Mỹ tại Iraq, Iran lại đối mặt với nghi ngờ phóng nhầm tên lửa vào máy bay chở khách Ukraine bay qua không phận nước này.

Hải Yến (Theo AP)