Bí quyết thành công của hợp tác xã rau sạch

Ông Đào Văn Đức (trái) đang thăm vườn rau VietGAP của hộ anh Lại Văn Nho

Sau hơn 10 năm thành lập, HTX Nông nghiệp Phước An (xã Tân Quý Tây, huyện Bình Chánh, TP.HCM) đã khẳng định là một tập thể nhạy bén, nắm bắt chính xác xu hướng thị trường tương lai, đó là sản xuất sản phẩm an toàn. Nhờ thế, HTX Phước An ngày càng phát triển và được coi là một trong những mô hình sản xuất rau an toàn tiêu biểu tại TP.HCM.

Tưởng chừng phải bỏ cuộc

Nói về quyết định lập HTX và những khó khăn ban đầu, ông Đào Văn Đức, Phó giám đốc HTX kể: “Tôi nghĩ quyết định thành lập HTX, sản xuất ra những sản phẩm đạt chất lượng, đảm bảo vệ sinh, bảo vệ sức khỏe chính mình và cộng đồng, đó là hướng đi đúng".

Khi mới thành lập, HTX gặp không ít khó khăn. Bao đầu thành lập, HTX chỉ có 7 thành viên, tổng số vốn hơn 11 triệu đồng và 4,5ha đất sản xuất. Sản xuất rau sạch theo chuẩn VietGAP phải làm đúng quy trình sản xuất với hơn 20 tiêu chí, đây đã là một khó khăn không nhỏ đối với những nông dân xưa nay vẫn làm theo kiểu tự do, tự phát, chỉ với mục đích là làm sao bán được.

Nhưng, một khó khăn lớn hơn nữa, đó là vấn đề đầu ra. Vì chi phí đầu vào cho cây rau sản xuất theo tiêu chuẩn sạch cao hơn làm theo kiểu truyền thống, nên buộc phải nâng giá bán lên thì mới có lời. Mà giá cao thì khó bán. Trong khi đó, rau chợ sử dụng các chế phẩm thuốc tăng trưởng, trừ sâu nên lúc nào cũng đẹp mắt hơn, giá lại rẻ hơn. HTX lúc đó èo uột, nhiều lúc tưởng phải bỏ cuộc.

Khu nhà lưới của HTX Phước An

"Trước bao khó khăn như vậy, chúng tôi đã ngồi bàn bạc và thống nhất rằng sản phẩm sạch chắc chắn sẽ có chỗ đứng trên thị trường, sẽ là xu hướng người tiêu dùng sẽ chọn trong tương lai gần chứ không thể “chết”. Vấn đề là cần kiên nhẫn, quyết tâm. Vì thế, chủ trương của chúng tôi khi đó vẫn là quyết tâm làm theo những tiêu chí ban đầu đã đặt ra”, ông Đức cho biết.

Với quyết tâm sản xuất rau đảm bảo chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn ban đầu đặt ra, những việc đầu tiên HTX thực hiện là phối hợp ngành nông nghiệp tập huấn cho xã viên kỹ thuật sản xuất rau an toàn, áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến, sau đó, thành lập một đội ngũ kỹ thuật riêng, thành thạo về chuyên môn cây trồng, luân phiên đi kiểm tra đều đặn ở mỗi tổ trồng rau khác nhau.

Đầu tư xây dựng hệ thống nhà lưới kính có trang bị hệ thống phun tưới tự động và xử lý chất thải bên trong, ngăn chặn hiệu quả sự xâm nhập của các loại côn trùng gây hại. Đầu tư hệ thống máy đo dư lượng thuốc BVTV hay các chất hóa học khác. Kiểm soát chặt chẽ việc các loại thuốc BVTV theo tiêu chuẩn 4 đúng: đúng thời điểm, đúng thời gian cách ly, đúng liều lượng và đúng bệnh.

Rau của HTX Phước An có sổ theo dõi, nhật ký ghi chép chi tiết

Nguồn nước sản xuất được kiểm tra phải sạch, không có vi khuẩn gây bệnh. Mỗi đợt thu hoạch, sản phẩm được kiểm định, phân tích, xét nghiệm, đảm bảo không còn tồn đọng bất kỳ chất gì gây nguy hại sức khỏe người tiêu dùng, nếu chưa đạt tiêu chuẩn an toàn thì không đưa ra thị trường.

Sản phẩm có mặt ở các siêu thị lớn

Đến nay, Phước An đã có cơ ngơi đáp ứng điều kiện sản xuất rau an toàn, xây dựng vùng rau theo tiêu chuẩn VietGAP. HTX vừa nâng vốn điều lệ lên 1,2 tỷ đồng và được TP.HCM giao thực hiện chương trình bình ổn giá rau trên thị trường.

Hiện gần 20 sản phẩm rau, củ quả các loại của HTX đều đã có mặt tại hầu hết siêu thị lớn của TP.HCM như BigC, Coop Mart, Metro, Vinatex Mart… và nhiều bếp ăn tập thể của các cơ quan, đoàn thể khắp TP.

Với hơn 11 triệu đồng vốn ban đầu, đến nay HTX đã có vốn điều lệ 1 tỷ đồng. Từ 7 thành viên với 4,5ha, đến nay đã tăng lên 65 hộ vối tổng diện tích sản xuất hơn 25ha.

Khu sơ chế rau của HTX Phước An

Năm 2010, Hội Nông dân huyện Bình Chánh cho HTX vay 100 triệu đồng để mua xe tải chở hàng, nay đã trả dứt điểm và mua thêm một xe tải mới. Sắp tới HTX sẽ có thêm xe để chở rau tham gia bán hàng bình ổn giá. Khu nhà sơ chế đóng gói theo quy trình khép kín được mở rộng, trang bị thêm máy móc cho các công đoạn sơ chế như máy giải nhiệt, máy ép bao bì.

Năm 2015 là năm thứ 3 liên tiếp HTX đạt chứng nhận VietGAP trên toàn bộ 25,3ha. HTX cũng đã vinh dự được cấp giấy chứng nhận “Chuỗi thực phẩm an toàn” từ khâu sản xuất cho tới bàn ăn đối với tất cả sản phẩm của mình.

Ông Đức cho biết, sản lượng rau của các xã viên liên tục tăng, từ 3 tấn/ngày lên 6 tấn, hiện nay là khoảng hơn 10 tấn/ngày. Đồng thời giá rau được bảo đảm cao hơn 10 - 15% so với thị trường và được bao tiêu 100% sản phẩm với giá ổn định. Phân bón, hạt giống giao cho bà con sản xuất không thu tiền mà thu lại bằng sản phẩm. Rau an toàn của HTX có logo nhãn hiệu do Cục Sở hữu trí tuệ cấp.

Hiện HTX đang đầu tư cho việc sản xuất rau chất lượng cao, rau non, rau baby theo xu hướng tiêu dùng mới đang hình thành và sẽ phổ biến trong thời gian tới. HTX nông nghiệp Phước An từng được được Bộ NN-PTNT mời báo cáo điển hình về mô hình sản xuất VietGAP tiêu biểu khu vực phía Nam.

Khu sơ chế rau của HTX Phước An

Anh Lại Văn Nho, một trong những thành viên của HTX đã được cấp chứng nhận VietGAP về sản xuất rau an toàn, cho hay: “Gia đình tôi có gần 1 công đất trồng các loại rau, trước kia khi chưa vào HTX, vẫn canh tác theo kiểu cũ là sử dụng các loại thuốc trừ sâu, thuốc thăng trưởng tràn lan mà không biết kiểm soát, liều lượng là gì, chỉ cần thấy sâu là xịt thuốc, thấy thu hoạch được, bán được là nhổ bán. Bây giờ thì khác, trồng rau áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình, hạn chế dùng thuốc BVTV, sử dụng nguồn nước sạch, không có vi khuẩn gây bệnh… Quá trình sản xuất có kiểm tra giám sát chặt chẽ từng khâu”.

“Ngoài việc 65 hộ xã viên ngày càng khá hơn, hiện HTX đang giải quyết việc làm ổn định cho 100 lao động. Khi làm ăn khấm khá, có điều kiện, chúng tôi cũng góp phần nhỏ cùng địa phương trong việc xây dựng NTM như vận động bà con hiến đất, đóng góp kinh phí làm đường nông thôn. Giúp đỡ trẻ em nghèo hiếu học…”, ông Đào Văn Đức.