Biểu tượng Chữ thập đỏ: Nhận thức, nhận diện và bảo vệ

Phát biểu tại Hội thảo, ông Trần Quốc Hùng, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam nhấn mạnh: Các biểu tượng của Chữ thập đỏ, Trăng lưỡi liềm đỏ ngoài mục đích nhận diện cho tổ chức làm công tác nhân đạo (mang ý nghĩa nhân đạo) còn là biểu tượng cho sự được bảo vệ. Luật pháp quốc tế quy định, trong các cuộc xung đột vũ trang, những người bị thương, những người bị bệnh và những người chăm sóc họ cũng như các phương tiện, cơ sở vật chất khi mang biểu tượng này đều được bảo vệ, không ai được phép tấn công. Do vậy, các biểu tượng trên cần phải được tôn trọng và sử dụng đúng. Nếu biểu tượng này bị sử dụng một cách tùy tiện, bừa bãi sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng nhiều người.

Thực tế, biểu tượng Chữ thập đỏ xuất hiện khá phổ biến ở nhiều lĩnh vực không thuộc hoạt động Chữ thập đỏ. Ông Gianni Volpin, Trưởng đại diện văn phòng Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) tại Việt Nam và Lào cho biết: Tại Việt Nam, tình trạng lạm dụng sử dụng biểu tượng Chữ thập đỏ diễn ra rất phổ biến. Chúng ta có thể dễ nhận thấy các biểu tượng chữ thập đỏ được sử dụng tại các cơ sở y tế, cửa hàng thuốc tân dược, xe cấp cứu, các quảng cáo liên quan đến chăm sóc sức khỏe, biển báo, biển quảng cáo… Ở mức độ nghiêm trọng hơn, có một số nhóm người, các đơn vị, tổ chức cá nhân có hành động mạo danh Hội Chữ thập đỏ, cán bộ Hội sử dụng biểu tượng Chữ thập đỏ, biểu trưng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam để vận động quyên góp, bán hàng từ thiện.

Có thể nói, biểu tượng Chữ thập đỏ bị vi phạm dưới nhiều hình thức khác nhau. Các cá nhân, tổ chức không phải Hội chữ thập đỏ nhưng lại sử dụng biểu tượng chữ thập đỏ, biểu trưng của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Hay, các cá nhân, tổ chức bắt chước sử dụng dấu hiệu gần giống về hình dáng, màu sắc của biểu tượng Chữ thập đỏ gây nhầm lẫn. Các nhóm, cá nhân làm từ thiện trá hình sử dụng biểu tượng Chữ thập đỏ, biểu trưng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam để trục lợi.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc sử dụng sai, lạm dụng biểu tượng Chữ thập đỏ là nhận thức và truyền thông chưa đầy đủ về ý nghĩa, mục đích của biểu tượng. Do vậy, việc truyền thông nâng cao nhận thức là rất quan trọng, trước hết cần nâng cao nhận thức cho cán bộ chữ thập đỏ các cấp để từ đó lan rộng ra cộng đồng.

Tại Hội thảo, đại diện Hội Chữ thập đỏ TP. Hồ Chí Minh và Cần Thơ cũng đã có tham luận đưa ra các giải pháp thường xuyên, thiết thực để bảo vệ biểu tượng Chữ thập đỏ. Ông Trần Văn Tuyến, Đại diện Hội Chữ thập đỏ TP. Hồ Chí Minh cho biết: Đối với tổ chức Hội Chữ thập đỏ các cấp cần luôn luôn tập huấn công tác Hội về sử dụng biểu tượng Chữ thập đỏ đúng theo Luật Hoạt động Chữ thập đỏ qui định. Mỗi cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh, thiếu niên Chữ thập đỏ là một “Tuyên truyền viên về bảo vệ biểu tượng Chữ thập đỏ”.

Cùng với đó, thành lập tình nguyện viên Chữ thập đỏ về hoạt động truyền thông “Bảo vệ biểu tượng Chữ thập đỏ” có hệ thống từ Trung ương Hội, tỉnh thành Hội, quận huyện Hội. Đề xuất thí điểm những tỉnh, thành trong đó có TP. Hồ Chí Minh thực hiện giải pháp này. Trung ương Hội có văn bản gửi Bộ, ngành liên quan để kiểm tra quản lý Nhà nước liên quan sử dụng biểu tượng “Chữ thập đỏ” đúng qui định pháp luật và điều ước quốc tế.

Đồng thời, phối hợp với Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế hỗ trợ Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tập huấn định kỳ trong và ngoài Việt Nam về kiến thức, kỹ năng truyền thông bảo vệ biểu tượng “Chữ thập đỏ”. Trang bị trang thiết bị chuyên dùng giúp cán bộ chuyên trách hoạt động có hiệu quả truyền thông bảo vệ biểu tượng Chữ thập đỏ.

Trong khuôn khổ Hội thảo, các đại biểu cũng góp ý tiếp tục xây dựng kế hoạch truyền thông bảo vệ biểu tượng Chữ thập đỏ giai đoạn 2020 – 2022 với mong muốn mọi người nâng cao khảo năng nhận thức, nhận diện và bảo vệ biểu tượng chữ thập đỏ trong giai đoạn hiện nay.

Thu Trang