Bình Định: Vì sao không giải quyết dứt điểm được việc các doanh nghiệp khai thác đá trái phép tại phía Đông núi Hòn Chà

Hiện trường hoạt động khai thác đá tại diện tích phần mở rộng nhà máy Công ty TNHH Nông Trại Xanh sáng ngày 18/10/2018

Từ hai năm trước, UBND tỉnh Bình Định đã có văn bản số 4654 ngày 17/10/2016 thông báo chấm dứt việc tận thu đá tại phía Đông núi Hòn Chà đối với ba doanh nghiệp Công ty TNHH Xuân Nguyên, Doanh nghiệp tư nhân Thiên Phú, Công ty CP Đá granite Phú Minh Trọng không được tận thu trên diện tích mở rộng nhà máy của các doanh nghiệp, thực hiện việc cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định. Sự việc kéo dài nhùng nhằng chưa xong, mãi đến ngày 16/8/2018, UBND tỉnh Bình Định tiếp tục ra Thông báo số 183 thu hồi dự án mở rộng mặt bằng có thu hồi đá của ba doanh nghiệp trên mà Báo Điện tử Tài nguyên và Môi trường có bài phản ánh “Bình Định: Phía Đông núi Hòn Chà vẫn bị các doanh nghiệp khai thác đá trái phép” đăng ngày 15/10/2018.

Nguyên nhân kéo dài là do UBND tỉnh Bình Định chưa giải quyết việc bồi thường cho các doanh nghiệp. Bởi các doanh nghiệp này đã đầu tư san lấp xây dựng mặt bằng nhà máy sản xuất và nộp các khoản tiền tận thu đá. Riêng Doanh nghiệp tư nhân Thiên Phú được cấp Giấy CNQDĐ với thời hạn 50 năm nên sự việc càng khó giải quyết hơn. Việc chấm dứt tận thu đá, thu hồi dự án mở rộng mặt bằng của ba doanh nghiệp này để trồng cây xanh và ngăn chặn tình trạng khai thác đá trái phép tại phía Đông núi Hòn Chà.

Những khối đá lớn có giá trị kinh tế cao tại núi Hòn Chà đang bị Công ty TNHH Nông Trại Xanh khai thác

Thế nhưng, có một nghịch lý là cũng vào năm 2016, UBND tỉnh Bình Định lại chấp thuận cho Công ty TNHH Nông Trại Xanh - KCN Phú Tài mở rộng mặt bằng diện tích 9.086,7m2 về phía Đông núi Hòn Chà, nâng tổng diện tích mặt bằng Nhà máy sản xuất viên nén của công ty là 31.282,2m2 tại văn bản số 5712 ngày 12/12/2016.

Sau khi có được chủ trương này, Công ty TNHH Nông Trại Xanh không tiến hành xây dựng mở rộng mặt bằng diện tích Nhà máy sản xuất ven nén mà biến 9.086,7m2 thành công trường khai thác đá với khối lượng đá rất lớn suốt hai năm nay, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảnh quan thiên nhiên và hoạt động sản xuất, tính mạng người lao động của các doanh nghiệp lân cận là Công ty TNHH XNK Tân Việt Hàn và Công ty CP Kỹ nghệ gỗ Tiến Đạt.

Công ty TNHH XNK Tân Việt Hàn cắm bảng yêu cầu Công ty TNHH Nông Trại Xanh không được khai thác đá

Việc san lấp mặt bằng 9.086,7m2, Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh Bình Định yêu cầu Công ty TNHH Nông Trại Xanh chỉ được phép san gạt tới cos nền bằng hiện trạng của nhà xưởng. Khối lượng đá thu được trong quá trình san gạt được tập kết tại vị trí phía trước mặt bằng để các ngành, đơn vị chức năng xem xét, báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, Công ty TNHH Nông Trại Xanh không thực hiện đúng yêu cầu nêu trên của Ban mà tập kết đá trong mặt bằng và tổ chức đục, đẽo đá. Điều đáng nói là suốt hai năm khai thác đá, công ty này không nộp bất kỳ khoản tiền thuế, phí tài nguyên khai thác khoáng sản nào. Phần diện tích này Công ty chưa ký hợp đồng thuê đất với Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Bình Định.

Tiếp đến ngày 30/5/2018, UBND tỉnh Bình Định ra văn bản số 3078 do ông Phan Cao Thắng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định ký đồng ý chủ trương cho Công ty TNHH Nông Trại Xanh chuyển đổi chức năng sử dụng đất từ đất quy hoạch cây xanh sang đất sản xuất đối với phần diện tích 10.675m2 và bổ sung phần diện tích 13.035m2 phía Đông núi Hòn Chà vào ranh giới KCN Phú Tài với mục tiêu sử dụng là đất sản xuất để mở rộng mặt bằng nhà máy của Công ty TNHH Nông Trại Xanh trên cơ sở đề nghị của Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh và UBND TP. Quy Nhơn.

Theo phản ánh của Công ty TNHH XNK Tân Việt Hàn thì Công ty TNHH Nông Trại Xanh có dùng vật liệu nổ để phá đá làm ảnh hưởng hoạt động sản xuất và tính mạng người lao động của công ty

Ban đầu có 9.086,7m2 nay được thêm 23.710m2 diện tích phần mở rộng, Công ty TNHH Nông Trại Xanh dùng toàn bộ phần diện tích này vào mục đích duy nhất là khai thác đá. Tại biên bản kiểm tra hiện trường ngày 16/10/2018, Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh Bình Định cùng các đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra xác nhận Công ty TNHH Nông Trại Xanh đã thực hiện việc đào bới, khai thác đá trái phép, có dấu hiệu khoan lỗ để tách đá và vận chuyển đất, đá ra ngoài.

Đoàn kiểm tra yêu cầu Công ty thu dọn toàn bộ thiết bị phục vụ hoạt động khai thác đá đang để tại hiện trường và chấm dứt ngay việc khai thác đá trái phép, dừng việc vận chuyển đất ra bên ngoài mặt bằng, đồng thời lập đầy đủ các thủ tục pháp lý về đầu tư, đất đai, quy hoạch xây dựng, môi trường trước khi thực hiện tại hiện trường. Thế nhưng, khi PV Báo TN&MT có mặt tại hiện trường sáng ngày 18/10 vẫn thấy Công ty TNHH Nông Trại Xanh khai thác đá bình thường như không có chuyện gì xảy ra trước đó.

Cận cảnh khối đá lớn bị khai thác trái phép

Việc làm “chéo cẳng ngỗng” của UBND tỉnh Bình Định, một mặt thu hồi các dự án mở rộng mặt bằng sản xuất nhà máy của các doanh nghiệp để trồng cây xanh, ngăn chặn nạn khai thác đá để giữ gìn cảnh quan thiên nhiên, tài nguyên khoáng sản; mặt khác lại dung túng, tiếp tay cho doanh nghiệp làm càn, bất chấp quy định pháp luật, biến đất trồng cây xanh thành đất sản xuất nhằm mục đích khai thác đá mà không thực hiện nghĩa vụ nộp thuế, phí khai thác tài nguyên khoáng sản đã làm thất thoát ngân sách nhà nước gây nhiều lệ lụy.

Dư luận đang nghi vấn Công ty TNHH Nông Trại Xanh là của ai?. Vì sao doanh nghiệp này nhận được nhiều sủng ái đến vậy?.

Mỹ Bình