Bình Phước: Đặc sắc tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer

Đây được xem là một trong những nét văn hóa độc đáo, là bản sắc văn hóa được đồng bào Khmer ra sức gìn giữ, phát huy từ bao đời nay. Năm nay, đồng bào dân tộc Khmer ở xã Lộc Khánh, huyện Lộc Ninh đã kỳ công tái hiện hoạt cảnh Chư thiên giáng thế trong tết Chôl Chnăm Thmây. Có thể nói đây là hoạt động đặc sắc, thu hút sự quan tâm của đồng bào và du khách.

Nghi thức rước chư thiên diễn ra đông vui, đầy màu sắc

Theo quan niệm của đồng bào Khmer, người dân tin rằng hằng năm thần Têu-va-đa đều có một vị luân phiên xuống để cai quản dương thế trong một năm. Chư thiên xuống bảo vệ người dân có 7 vị (tất cả đều là con gái của Mha Prum, các nàng tiên luân phiên nhau, mỗi người hạ giới 1 năm). Theo lịch Khmer, nàng tiên thứ 6 tên là Mrea Tê Vy sẽ thay thế nàng RNây Tê Vy. Trong bộ trang phục lộng lẫy, nàng tiên Mrea Tê Vy sẽ giáng trần đảm nhận trọng trách là “Tân quản thế thiên”, ban ơn lành mưa thuận gió hòa cho đồng bào trong năm mới.

2 nàng tiên thực hiện nghi thức chuyển giao vai trò “giáng thế”, đảm nhận nhiệm vụ “Tân quản thế thiên” năm 2023

Người được lựa chọn để hóa thân làm nàng tiên thứ 6 Mrea Tê Vy là chị Thị Sâp Hắt - một công dân Khmer ở xã Lộc Khánh. Đảm nhận trọng trách “Tân quản thế thiên” trong lần đầu tái hiện nghi thức Chư thiên giáng thế, chị Thị Sâp Hắt rất hãnh diện và tự hào. “Tôi đang là sinh viên Đại học Kinh tế - Luật năm 4, cũng là con em từng học tập, sinh hoạt tại chùa Lộc Khánh thời niên thiếu, chính vì thế, tôi rất vui khi được lựa chọn để hóa thân vào hình tượng nàng Mrea Tê Vy. Tôi đã luyện tập rất chăm chỉ cả về vũ điệu, cách đi đứng và phối hợp các nghi lễ, vũ khúc với các bạn để mang đến một tiết mục đặc sắc nhất cho đồng bào Khmer trong dịp tết năm nay” - chị Thị Sâp Hắt chia sẻ.

Nàng tiên Mrea Tê Vy (bên trái) đảm nhận trọng trách ban ơn lành, mưa thuận gió hòa cho đồng bào trong năm mới

Các vũ nữ Khmer trong vũ điệu cổ truyền đón chào nàng Mrea Tê Vy giáng thế

Lần đầu tiên đồng bào Khmer ở xã Lộc Khánh được chứng kiến nghi thức độc đáo nên ai cũng hồ hởi, phấn khởi. Không ai bảo ai, tất cả đều bày tỏ lòng tôn kính, ngưỡng mộ và thành kính dâng lễ để thần Têu-va-đa năm mới ban phước lành cho cả gia đình. Chị Thị Sa Rây, Biên dịch viên tiếng Khmer của Đài Phát thanh - Truyền hình và Báo Bình Phước, người cũng được lựa chọn tham gia dẫn chương trình cho lễ hội bày tỏ: “Đây là lần đầu tiên lễ hội này được tái hiện, vì thế mọi người đều chuẩn bị rất chu đáo, ai cũng hân hoan, phấn khởi. Dù rằng đây chỉ là hoạt cảnh, tái hiện lại nghi thức giáng thế của thần linh, nhưng người dân rất vui mừng, xúc động và tự hào. Chúng tôi hy vọng hoạt cảnh ý nghĩa này sẽ được tổ chức mỗi năm”.

Đồng bào Khmer dâng bông, bày tỏ lòng tôn kính, ngưỡng mộ thần Têu-va-đa ban phước lành cho cộng đồng

Lễ hội của đồng bào Khmer gắn liền với đạo đức, lối sống và ước nguyện của con người trong cuộc sống. Tình đoàn kết của đồng bào được thắt chặt hơn, từ đó tạo thành nét đẹp văn hóa cộng đồng - bản sắc đặc trưng của đồng bào dân tộc Khmer Nam Bộ.

Tái hiện lại nghi thức chuyển giao vai trò “Tân quản thế thiên” giữa các chư thiên, ngoài mục đích tạo ra không gian lễ hội tươi vui, sinh động cho tết Chôl Chnăm Thmây, ban tổ chức còn gửi gắm đến đồng bào luôn giữ gìn đức hạnh, biết sống tốt, vui vẻ, tích cực yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống.

Hưng Cát - Thu Trang