Bỏ 63 tỷ USD mua Monsanto, Bayer AG vấp hàng nghìn vụ kiện vì Glyphosate

Roundup là một thương hiệu thuốc diệt cỏ có thị phần lớn nhất thế giới.

Kể từ khi Monsanto (Mỹ) được sáp nhập với Bayer AG (Đức), Tập đoàn này đã phải hứng chịu hàng nghìn đơn khởi kiện trên toàn nước Mỹ và châu Âu do liên quan đến thuốc trừ cỏ Roundup chứa hoạt chất glyphosate.

Đây là lần thứ 3 một tòa án Mỹ tuyên sản phẩm Roundup của Monsanto gây ung thư. Cả hai lần tuyên án trước đều diễn ra tại bang California, một ở tòa án bang và một ở tòa án liên bang.

Người đại diện phía nguyên đơn cho biết tòa thượng thẩm bang ở San Francisco, bang California tuyên Bayer AG phải chịu trách nhiệm đối với căn bệnh ung thư hạch của cặp vợ chồng Alva và Alberta Pilliod. Theo đó, ông Alva sẽ được nhận 18 triệu USD bồi thường thiệt hại và 1 tỉ USD tiền phạt bồi thường. Bà Alberta, vợ của ông sẽ nhận được 37 triệu USD bồi thường và thêm 1 tỉ USD tiền phạt với Bayer.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, Tòa Tòa thượng thẩm Liên bang ở San Francisco dựa trên 6 căn cứ chính trong quá trình xét xử để tuyên Bayer AG phải bồi thường như sau:

Tòa Tòa thượng thẩm Liên bang ở San Francisco dựa trên 6 căn cứ chính trong quá trình xét xử để tuyên Bayer AG phải bồi thường.

Thứ 1, Monsanto chưa bao giờ tiến hành nghiên cứu dịch tễ học cho Roundup và các công thức khác được thực hiện với hoạt chất glyphosate để đánh giá nguy cơ ung thư cho người dùng.

Thứ 2, Monsanto nhận thức được rằng các chất hoạt động bề mặt trong Roundup độc hơn nhiều so với glyphosate đơn thuần. Thứ 3, Monsanto đã chi hàng triệu đô la cho các chiến dịch quan hệ công chúng bí mật để tài trợ cho các nghiên cứu và bài báo ma viết nhằm mục đích làm mất uy tín của các nhà khoa học độc lập, những người làm việc tìm thấy mối nguy hiểm với thuốc diệt cỏ Monsanto.

Thứ 4, khi Cơ quan Quản lý Chất độc và Bệnh tật Hoa Kỳ tìm cách đánh giá độc tính glyphosate vào năm 2015, Monsanto đã tham gia hỗ trợ các quan chức EPA để trì hoãn việc xem xét.

Thứ 5, Monsanto có mối quan hệ chặt chẽ với một số quan chức trong Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA), người đã nhiều lần ủng hộ các khẳng định của Monsanto về sự an toàn của các sản phẩm glyphosate.

Thứ 6, trong nội bộ Công ty đã có khuyến nghị an toàn cho công nhân bằng việc mặc đầy đủ các thiết bị bảo vệ khi dùng thuốc diệt cỏ glyphosate, nhưng không cảnh báo công chúng làm điều tương tự.

Căn cứ này một lần nữa lại khẳng định glyphosate có khả năng gây ung thư hạch bạch huyết NHL dựa trên đầy đủ các bằng chứng khoa học cũng như pháp lý nên việc Bộ NN-PTNT ngày 10/4/2019 ban hành Quyết định số 1186/QĐ-BNN-BVTV về việc loại bỏ thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất glyphosate khỏi Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở Việt Nam là hoàn toàn đúng đắn. Hạn cuối các đơn vị được sản xuất, kinh doanh thuốc trừ cỏ chứa hoạt chất glyphosate tại Việt Nam là ngày 10/6/2020.

Ngày 10/4/2019 Bộ NN-PTNT ban hành Quyết định số 1186/QĐ-BNN-BVTV về việc loại bỏ thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất glyphosate khỏi Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở Việt Nam.

Ngoài vụ án trên tại Mỹ, hiện Bayer AG đang vấp phải hơn 13.000 nguyên đơn đã đệ đơn kiện tương tự chống lại Monsanto cáo buộc công ty thuốc diệt cỏ này gây ra bệnh ung thư hạch không Hodgkin và công ty đã che giấu những rủi ro của thuốc BVTV chứa hoạt chất glyphosate.

Phiên tòa tiếp theo trong vụ kiện sẽ được tiếp tục xét xử tại tòa án bang Missouri vào tháng 8. Đây sẽ là lần đầu tiên một tòa án ngoài California xét xử đơn kiện liên quan thuốc diệt cỏ Roundup. Phiên tòa sự tính diễn ra tại hạt St. Louis, mơi Monsanto từng đặt trụ sở.

NGUYÊN HUÂN