'Bố già' bị bắn chết trên sóng trực tiếp gây rúng động Ấn Độ
Dù là những tội phạm đã bị kết án, cái chết của hai anh em cựu nghị sĩ Atiq Ahmed hôm 15/4 vẫn khiến dư luận Ấn Độ dậy sóng vì tính chất bạo lực của vụ việc.
Khoảnh khắc ngay trước khi anh em ông Atiq bị bắn chết. Bàn tay nghi phạm cầm súng được khoanh đỏ. Ảnh: Sun.
Với dân số hơn 240 triệu người, bang Uttar Pradesh (Ấn Độ) đông dân hơn hầu hết quốc gia. Tuy nhiên, bang này cũng phải đối mặt với tiếng xấu là nơi tràn ngập tình trạng nghèo đói, tham nhũng và tội phạm có tổ chức.
Dù vậy, những gì xảy ra hôm 15/4 vẫn vượt quá những gì người Ấn Độ có thể tưởng tượng: Cựu nghị sĩ Atiq Ahmed cùng em trai Ashraf Ahmed bị các tay súng giả làm phóng viên bắn chết ngay trên sóng truyền hình trực tiếp, giữa lúc hai anh em đang được cảnh sát áp giải, theo CNN.
Sau vụ việc, các tay súng lập tức đầu hàng lực lượng cảnh sát. Theo Guardian, ít nhất một người hô các khẩu hiệu được những người theo chủ nghĩa dân tộc Hindu tại Ấn Độ sử dụng trong các cuộc đối đầu với người Hồi giáo.
Vụ việc đã làm dấy lên lo ngại về tình hình an ninh - trật tự tại Uttar Pradesh. Ông Gilles Verniers, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Ashoka, New Delhi, chuyên gia về chính trị bang Uttar Pradesh, nhận định rằng vụ việc là “sự phá vỡ khái niệm cơ bản về pháp quyền”.
“Hệ thống tư pháp đáng ra cần phải tuân theo các thủ tục và không thiên kiến, không tùy tiện tự thi hành công lý một cách tùy ý, bạo lực và mang tính đảng phái”, ông Verniers nói.
Chính trị gia kiêm tội phạm
Từ rất lâu trước khi trở thành chính trị gia, ông Atiq đã là một phần tử cộm cán trong giới tội phạm ngầm Ấn Độ. Tại Uttar Pradesh không thiếu chính trị gia có quá khứ tương tự, CNN cho biết.
Khi mới 17 tuổi, ông Atiq lần đầu bị cáo buộc giết người. Tuy nhiên, chỉ một thập kỷ sau, ông được bầu làm ủy viên cơ quan lập pháp bang Uttar Pradesh - vị trí ông nắm giữ từ năm 1989 tới năm 2004. Trong năm năm tiếp theo, ông thậm chí là đại biểu Quốc hội Ấn Độ đại diện cho bang.
“Ông ấy sử dụng chính trị vì lợi ích của mình - không chỉ cho sự nghiệp chính trị mà cho cả hoạt động tội phạm”, ông Vikram Singh, cựu chỉ huy lực lượng cảnh sát bang Uttar Pradesh, nói.
Hai người này không lạ gì nhau - một trong những việc mà ông đã làm trong nhiệm kỳ của mình là bắt ông Atiq năm 2007 dựa trên đạo luật chống lại giới “gangster” của bang.
Ông Atiq bị cảnh sát áp giải trong bức ảnh được chụp chỉ vài ngày trước vụ ám sát. Ảnh: Reuters.
Ông Atiq có xuất thân khiêm tốn - ông là con trai của một người đánh xe ngựa nhưng đã đạt được vị thế “giống như một bố già” - ông Singh nói, cho biết chính trị gia trên từng phạm các tội từ giết người, cướp của tới tống tiền và cướp đất.
Hồi tháng ba, ông Atiq bị tuyên án tù chung thân do bắt cóc một người tên Umesh Pal năm 2006. Ông Pal là nhân chứng chủ chốt trong một vụ án giết người năm 2005. Ông Atiq là nghi can số một trong vụ án này, hãng tin News18 của Ấn Độ cho biết.
Cái chết của ông Atiq đến chỉ một tuần sau khi Asad, con trai ông, bị cảnh sát Ấn Độ tiêu diệt. Asad là nghi can chính trong vụ sát hại ông Umesh Pal - người từng bị ông Atiq bắt cóc - hồi tháng 2, Reuters đưa tin.
Sau vụ tấn công, dịch vụ Internet tạm thời bị cắt trong khu vực thành phố Prayagraj - hay còn được biết đến với cái tên Allahabad. Hồi tháng trước, khi truy lùng một phần tử cực đoan theo đạo Sikh, giới chức Ấn Độ cũng cắt Internet nhiều ngày ở bang Punjab.
Làn sóng chỉ trích
Một số người đã đặt ra câu hỏi về việc liệu cảnh sát Ấn Độ có đảm bảo an ninh một cách đúng mức cho anh em ông Atiq hay không.
“An ninh của cảnh sát đáng ra không được phép có sai lầm”, ông Singh nói. “Vụ nổ súng là điều không thể chấp nhận”.
Chính quyền bang Uttar Pradesh đã tuyên bố sẽ thành lập hai đội đặc nhiệm để tiến hành công tác điều tra.
Các đối thủ của đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP) cầm quyền đã nhân cơ hội này để công kích đối thủ. Đảng BJP cũng đang kiểm soát chính quyền bang Uttar Pradesh, với thủ hiến là người của đảng này.
Bà Mamata Banerjee - Thủ hiến bang Tây Bengal kiêm lãnh đạo đảng Quốc đại Trinamool, người từng nhiều lần chỉ trích Thủ tướng Narendra Modi trong quá khứ - cáo buộc BJP đã biến Ấn Độ thành “nước cộng hòa mafia”.
“Đây là cái chết của pháp quyền”, bà Banerjee viết trên Twitter.
Giới chức Ấn Độ khám nghiệm hiện trường vụ việc. Ảnh: Reuters.
Cựu Thủ hiến Uttar Pradesh Akhilesh Yadav, người cũng thuộc đảng Samajwadi giống như ông Atiq, cho rằng cái chết của cựu chính trị gia này làm dấy lên quan ngại về an ninh công cộng dưới chính quyền BJP.
“Khi ai đó bị bắn chết một cách công khai giữa hàng rào an ninh cảnh sát, sự an toàn của đông đảo quần chúng sẽ ra sao?”, ông Yadav đặt câu hỏi.
Trong khi đó, bà Mayawati, người cũng từng là thủ hiến Uttar Pradesh, nói rằng vụ việc đặt ra “các câu hỏi nghiêm trọng” về khả năng vận hành của chính quyền bang.
Về phần mình, chính quyền Uttar Pradesh đã tổ chức hàng loạt cuộc họp hướng đến lập lại trật tự sau vụ việc. Thủ hiến Yogi Adityanath kêu gọi người dân “không để ý đến những tin đồn”.
Bộ trưởng Thông tin Ấn Độ Anurag Thakur - chính trị gia cũng thuộc đảng BJP - cho rằng các những lời chỉ trích của phe đối lập là động thái “đạo đức giả”.
“Chính những thủ lĩnh mafia này từng tấn công, sát hại và cướp bóc dân thường. Tôi chưa bao giờ nghe thấy các chính trị gia này phản đối”, ông Thakur nói với báo giới.
