'Bố già' Denaro sa lưới
HẠNH NGUYÊN (Theo CNN)
Trùm mafia Matteo Messina Denaro, một trong những thủ lĩnh của băng Cosa Nostra và là người bị truy nã gắt gao nhất tại Ý, vừa bị cảnh sát bắt giữ khi đang được điều trị tại một phòng khám tư ở thành phố Palermo, thủ phủ của đảo Sicily.
Trùm mafia Denaro (giữa) bị bắt ngày 16-1. Ảnh: CNN
Denaro bị truy nã từ năm 1993 và bị Europol coi là một trong những tội phạm bị truy nã hàng đầu tại châu Âu. Bệnh tật “thường là yếu tố khiến những kẻ trốn truy nã phải lộ diện”, công tố viên Paolo Guido nói trong cuộc họp báo ngày 16-1. Các nguồn tin tư pháp cho rằng Denaro dùng tên giả thường xuyên đến phòng khám tư nói trên từ sau cuộc phẫu thuật ung thư năm 2022. Trùm mafia 60 tuổi đã không kháng cự và không tìm cách bỏ trốn khi bị bắt.
Thủ tướng Ý Giorgia Meloni đã ca ngợi vụ bắt giữ Denaro là “thắng lợi lớn” của nước này trong cuộc chiến chống tội phạm có tổ chức.
Cuộc đời đầy tội ác
Với biệt danh Diabolik hoặc U Siccu, Denaro sinh ra ở tỉnh Trapani, phía Tây Sicily. Cha ông vốn là một tội phạm khét tiếng trong vùng, sau đó trở thành tay chân của trùm mafia Salvatore Riina.
Sống trong một gia đình mafia nên Denaro sớm biết cách sử dụng súng và thực hiện hành vi giết người đầu tiên khi mới 18 tuổi. Theo DIA, đơn vị thực thi pháp luật chống tội phạm có tổ chức của Ý, chưa đầy 30 tuổi nhưng Denaro đã gây ra ít nhất 50 vụ giết người. Ông ta từng nổi tiếng với câu nói: “Mình tôi có thể lấp đầy một nghĩa địa”.
Denaro được cho đã ra lệnh thực hiện hàng chục vụ giết người liên quan mafia và nhiều lần bị tuyên án chung thân vắng mặt, nổi bật nhất là có vai trò trong các vụ giết hai công tố viên chống mafia huyền thoại Giovanni Falcone và Paolo Borsellino năm 1992. Trong năm đó, Denaro còn thanh toán cả Vincenzo Milazzo, ông trùm của “Gia đình Alcamo”.
Năm 1993, Denaro bước vào thế giới ngầm của các ông trùm. Denaro quyết định gây chiến chống lại Chiến dịch “Bàn tay sạch” do các thẩm phán Ý phát động. Đích thân “bố già” Riina lúc đó đã lôi kéo Denaro vào các cuộc đàm phán với giới chức Ý nhằm giải thoát cho những trùm mafia bị cầm tù.
Lần gần nhất Denaro nhận bản án chung thân là vào năm 2020 do dính líu các vụ đánh bom đẫm máu khiến 10 người thiệt mạng, cũng như sát hại con trai 11 tuổi của kẻ thù. Bé trai này bị siết cổ đến chết và thi thể bị phi tang bằng axít.
Sau “bố già” Riina, Denaro được đánh giá là một thế hệ mafia mới tàn nhẫn và bạo lực xuất hiện ở Sicily. Denaro là một trong những người kế nhiệm ông trùm Bernardo Provenzano, đối tượng bị bắt ở Sicily vào tháng 4-2006. Denaro từng là ứng viên cho vị trí ông trùm của các ông trùm mafia Sicily sau khi những “bố già” máu mặt là Provenzano và Riina lần lượt qua đời vào năm 2016 và 2017. Denaro còn nằm trong danh sách “10 kẻ đào tẩu bị truy nã gắt gao nhất” năm 2010 do Tạp chí Forbes xác lập.
Đối tượng trốn chạy lâu nhất của Cosa Nostra
Với gần 30 năm nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật, Denaro là đối tượng trốn chạy lâu nhất của băng Cosa Nostra.
Trong những năm gần đây, lực lượng chống mafia của Ý đã làm suy yếu đáng kể mạng lưới hậu thuẫn Denaro, bằng cách tịch thu khoảng 3 tỉ euro tài sản của những người hỗ trợ ông ta trong quá trình lẩn trốn và thực hiện nhiều vụ bắt giữ giai đoạn 2009-2010. Cảnh sát Ý cũng đã nhiều lần truy bắt Denaro nhưng không thành.
Denaro thoát khỏi lưới của cảnh sát chủ yếu nhờ cách làm việc kín đáo, thận trọng. Không như thế hệ “bố già” trước đây, Denaro từ bỏ các phương thức liên lạc hiện đại như điện thoại, máy tính, Internet,… để truyền lệnh cho người của mình thông qua “pizzini” truyền thống, những tờ giấy nhỏ này chứa các thông điệp thường được mã hóa. Việc giao tiếp bằng thư chỉ thực hiện trung bình 3 tháng/lần và chúng có thể mất hàng tháng mới đến được đích. Ông ta còn hạn chế liên lạc tối đa để tránh bị cảnh sát để mắt. Denaro chưa bao giờ phải ngồi tù, nhưng lần này nhiều khả năng “bố già” sẽ dành phần đời còn lại phía sau song sắt.
