Bộ Nội vụ đề xuất tuyển dụng viên chức dưới 18 tuổi: Còn nhiều điểm cần xem xét, bàn luận

Đề xuất tuyển dụng người dưới 18 tuổi

Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Nghị định quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2020. So với quy định cũ, dự thảo Nghị định quy định lần này rõ hơn về việc các đơn vị sự nghiệp có thể bổ sung các điều kiện khác đối với các vị trí việc làm khi tuyển dụng.

Đối với việc tuyển dụng viên chức, điểm nổi bật trong lần sửa đổi này được bộ Nội vụ bổ sung quy định về trường hợp đặc thù, cho phép tuyển dụng những người có độ tuổi thấp hơn 18 tuổi nhưng phải từ đủ 15 tuổi trở lên đối với các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng phải được sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật.

Bộ Nội đề xuất cho phép tuyển dụng những người có độ tuổi thấp hơn 18 tuổi nhưng phải từ đủ 15 tuổi trở lên đối với các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao.

Bên cạnh đó, bộ Nội vụ cũng đề xuất rà soát để quy định việc giảm thiểu về chứng chỉ ngoại ngữ, tin học trong điều kiện tuyển dụng. Vì hiện nay, chuẩn đầu ra về ngoại ngữ của sinh viên tốt nghiệp các trình độ trung cấp chuyên nghiệp, cử nhân đều yêu cầu đáp ứng trình độ ngoại ngữ bậc 3.

Đối với tin học, do hiện nay yêu cầu sử dụng công nghệ thông tin trong các cơ sở giáo dục cũng như quy định việc tổ chức thi tuyển trên máy tính cũng là bước kiểm tra kiến thức và kỹ năng sử dụng tin học...

Đáng chú ý, dự thảo Nghị định quy định Chủ tịch Hội đồng là người đứng đầu hoặc cấp phó của người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng viên chức; Phó Chủ tịch Hội đồng là người đứng đầu hoặc cấp phó của người đứng đầu bộ phận tham mưu về công tác tổ chức cán bộ của cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng viên chức.

Đồng thời, để tăng cường hơn nữa tính minh bạch của kỳ tuyển dụng, thăng hạng viên chức, tránh tình trạng có người nhà, người thân tham gia Hội đồng, dự thảo Nghị định bổ sung quy định không bố trí những người có quan hệ là cha, mẹ, anh, chị, em ruột của bên vợ hoặc chồng; vợ hoặc chồng; con đẻ hoặc con nuôi của người dự thi hoặc những người đang trong thời hạn xử lý kỷ luật hoặc đang thi hành quyết định kỷ luật làm thành viên Hội đồng tuyển dụng, làm thành viên các Ban giúp việc của Hội đồng tuyển dụng, thăng hạng.

Đề xuất liệu có khả thi?

Để hiểu rõ hơn về vấn đề xuất tuyển dụng người dưới 18 tuổi, sáng 3/3, phóng viên báo Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với luật sư Giang Hồng Thanh – Văn phòng luật sư Giang Thanh.

Luật sư Giang Hồng Thanh chia sẻ: “Cá nhân tôi cho rằng, quy định tuyển dụng viên chức dưới 18 tuổi với một số ngạch văn hóa, nghệ thuật đặc thù có thể đưa vào thực tiễn. Tuy nhiên, còn nhiều vấn đề bất cập và hạn chế, phải có quy định tính đặc thù rất cụ thể với những ngành văn hóa nghệ thuật công sẽ được ưu tiên tuyển dụng”.

Luật sư Giang Hồng Thanh – Văn phòng luật sư Giang Thanh

Bởi lẽ, trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật có rất nhiều ngành nghề khác nhau và không phải nghề nào cũng được coi là đặc thù. Do đó, nếu không quy định thật cụ thể, rất có thể sẽ dẫn tới tình trạng tính đặc thù bị lạm dụng, lợi dụng để tuyển dụng bừa bãi.

Chẳng hạn như trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật nhưng như diễn viên thì không nhất thiết phải tuyển dụng viên chức dưới 18 tuổi, vì đó là khả năng diễn xuất thiên bẩm của từng người nên không bắt buộc phải tuyển dụng viên chức. Đặc biệt đối với diễn viên nhí thì hoàn toàn có thể thuê bên ngoài hoặc ký hợp đồng làm việc theo thỏa thuận giữa hai bên.

Tiêu chí để xét tính đặc thù ngoài dựa trên tính chất của ngành nghề thì còn phải dựa trên những đặc điểm rất cụ thể như: điều kiện lao động, thời gian làm việc đối với tuổi lao động là trẻ em, khả năng nhận thức... và phải phù hợp với các quy định pháp luật ở các lĩnh vực khác nhau.

Thực tế hiện nay, những người dưới 18 tuổi Nhà nước vẫn đang có các phương án đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao như mở trường năng khiếu nghệ thuật và thể thao tỉnh,.. Vừa đảm bảo được việc học văn hóa lại vừa đảm bảo cho các em có thể phát triển năng khiếu của mình và phục vụ đơn vị công lập theo yêu cầu.

“Do đó tôi cho rằng dự thảo Nghị định quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức đối với người dưới 18 tuổi là cần thiết nhưng chỉ nên áp dụng với một số ngành mang tính đặc thù thật sự. Không nên mở ra với tất cả các ngành trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao”, luật sư Thanh nhấn mạnh.

Cùng bàn luận về vấn đề này, ĐBQH Phạm Văn Hòa - Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, đề xuất của bộ Nội vụ vẫn còn nhiều điểm cần xem xét, bàn luận và thống nhất giữa các quy định để có thể áp dụng vào thực tế.

Theo ông Hòa, luật pháp hiện nay chưa quy định cụ thể về độ tuổi cụ thể của công chức, viên chức trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao. Do đó, chúng ta cần xem xét dựa theo những quy định của pháp luật có liên quan để chắc chắn rằng trẻ em từ 15 - 18 tuổi có được công nhận là viên chức hay không.

"Cá nhân tôi cho rằng, đối với trường hợp những em nhỏ trong độ tuổi từ 15 - 18 tuổi hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao thay vì tuyển viên chức chúng ta có thể ký hợp đồng lao động theo bộ luật Lao động tới đây sẽ có hiệu lực. Bởi HĐLĐ cũng sẽ vẫn đảm bảo được những quyền lợi của các em như kí bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội,...".

Là phụ huynh đang có con nhỏ theo học nghệ thuật, chị Nguyễn Phương Loan (Hà Nội) chia sẻ: "Hiện gia đình tôi đang có con gái theo nghệ thuật nên tôi thấy đây là một quyết định đáng mừng và rất tạo điều kiện cho các cháu có cơ hội phát triển năng khiếu, tài năng. Các bậc phụ huynh cũng như chính nhưng nghệ sĩ nhí được đảm bảo hơn về quyền lợi, chế độ để theo đuổi cũng như cống hiến tài năng của mình.

Nhưng bên cạnh đó việc vào biên chế quá sớm với độ tuổi vẫn còn đang phải hoàn thiện việc học tập, cũng như kinh nghiệm nghề nghiệp vốn sống chưa nhiều sẽ khiến các cháu thêm áp lực và khó khăn trong cả công việc lẫn học tập".

Theo quy định của pháp luật hiện hành, việc tuyển dụng viên chức phải căn cứ vào nhu cầu công việc, vị trí việc làm, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp công lập. Việc tuyển dụng viên chức phải tuân thủ các nguyên tắc tuyển dụng viên chức theo quy định của pháp luật về viên chức.

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 22 Luật viên chức 2010 thì người có đủ các điều kiện sau đây không phân biệt dân tộc, nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo được đăng ký dự tuyển viên chức:

- Có quốc tịch Việt Nam và cư trú tại Việt Nam;

- Từ đủ 18 tuổi trở lên. Đối với một số lĩnh vực hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao, tuổi dự tuyển có thể thấp hơn theo quy định của pháp luật; đồng thời, phải có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật;

- Có đơn đăng ký dự tuyển;

- Có lý lịch rõ ràng;

- Có văn bằng, chứng chỉ đào tạo, chứng chỉ hành nghề hoặc có năng khiếu kỹ năng phù hợp với vị trí việc làm;

- Đủ sức khỏe để thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ;

- Đáp ứng các điều kiện khác theo yêu cầu của vị trí việc làm do đơn vị sự nghiệp công lập xác định nhưng không được trái với quy định của pháp luật.

Nguyễn Lâm