Bổ sung quy định để bảo đảm minh bạch, tránh trục lợi chính sách

Chấp thuận đầu tư của các dự án không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số

Liên quan sửa đổi Luật Đầu tư, để tạo điều kiện thống nhất đồng bộ trong việc phân cấp, phân quyền cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong dự án đầu tư, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thừa Thiên-Huế Nguyễn Thị Sửu kiến nghị Quốc hội bổ sung xem xét bãi bỏ điểm h khoản 1 Điều 31; đồng thời, nếu đã có điểm đ thì thêm sửa đổi và bổ sung điểm đ của khoản 1 Điều 32 nội dung: “phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh”.

Liên quan đến dự án đầu tư thuộc phạm vi bảo vệ của di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt (thuộc khoản 2 Điều 3 của Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 1 Điều 32 của Luật Đầu tư), đại biểu ủng hộ việc phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của các dự án không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi khu vực bảo vệ II của di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà hiện đang thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ theo như Tờ trình của Chính phủ để tránh “kéo dài thời gian thực hiện, tạo thêm gánh nặng về thủ tục đối với nhà đầu tư”.

Nếu không sửa đổi, bổ sung thẩm quyền ấy trong Luật Di sản văn hóa thì không khả thi. Mặt khác, để thấy rõ những dự án tại khu vực bảo vệ II của các di tích đang gặp vướng mắc, cần thiết phải tháo gỡ bằng việc sửa đổi, bổ sung, kiến nghị Chính phủ làm rõ các góc độ sau: các khâu thủ tục chiếm nhiều thời gian; quy mô các dự án (về diện tích đất và dân số) bất hợp lý về quy trình thủ tục; phương án xử lý cần thiết ở mức độ văn bản luật hay văn bản dưới luật.

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu cho rằng, qua Báo cáo thẩm tra của các Ủy ban cho thấy, thời gian vừa qua, các dự án thuộc khu vực đầu tư này tuy không nhiều nhưng tình trạng xâm phạm các di sản, di tích tương đối phổ biến và khó có khả năng khôi phục lại hiện trạng.

Thực tế, một số dự án đầu tư phá vỡ cảnh quan ở vịnh Hạ Long (Quảng Ninh), là bài học cần rút kinh nghiệm. Hơn nữa số lượng dự án đầu tư ở khu vực này không nhiều, đây không phải là vấn đề nóng, bức xúc, cấp bách trong đầu tư hiện nay.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Thị Sửu, có 3/8 danh mục trực tiếp nằm trong nhóm các nhiệm vụ lập pháp cần thực hiện, hoàn thành việc nghiên cứu, rà soát và xây dựng mới trước ngày 30/6 hoặc trước 31/12/2022 là Luật Đấu thầu, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Điện lực.

Có 4 danh mục liên quan gồm Luật Nhà ở, Luật Di sản Văn hóa, Luật Đất đai. Tuy nhiên, thời gian từ nay đến Kỳ họp thứ 3, thứ 4 của Quốc hội khóa XV không còn xa vì vậy đối với một số nội dung còn có ý kiến nhiều chiều như ở khoản 4 Điều 3 của Dự thảo luật (sửa đổi bổ sung điểm c khoản 1 Điều 75 cũng chính là sửa đổi bổ sung khoản 1 Điều 23 của Luật Nhà ở), đại biểu kiến nghị Quốc hội cho lùi lại để được nghiên cứu thấu đáo, sửa đổi, bổ sung đồng bộ luật liên quan, tạo sự đồng thuận cao hơn

Bổ sung quy định để tránh lợi dụng chính sách

Giải trình một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu ra tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cũng cho rằng, nhiều đại biểu Quốc hội băn khoăn và đề nghị thận trọng khi sửa đổi điểm g khoản 1 Điều 31, điểm b khoản 1 Điều 32 để phân quyền cho UBND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án đầu tư không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi bảo vệ II của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt. Đồng thời, bổ sung điểm g vào khoản 3 Điều 33 quy định về nội dung thẩm định đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư gồm “Đánh giá về sự phù hợp của dự án đầu tư với yêu cầu bảo vệ, phát huy giá trị của di sản văn hóa và các điều kiện theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa”.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu tại phiên thảo luận sáng 10/1.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT cho biết, Luật di sản văn hóa quy định việc xây dựng các công trình ở khu vực bảo vệ II quy định tại điểm b khoản 1 Điều 32 đối với di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt phải có sự đồng ý bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, đối với di tích cấp tỉnh phải có sự đồng ý bằng văn bản của Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Do đó, việc phân cấp cho UBND cấp tỉnh là phù hợp, thống nhất trong hệ luật.

Để tránh lợi dụng chính sách làm ảnh hưởng tới di sản, Chính phủ quy định bổ sung việc thẩm định sự phù hợp của dự án, sẽ phải tuân thủ các yêu cầu, điều kiện và phải được sự đồng ý bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

“Quy định này tạo cơ chế để tăng cường giám sát, kiểm tra khi phân cấp, đảm bảo các cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa có ý kiến đối với dự án ngay từ khâu chấp thuận chủ trương đầu tư, tránh triển khai rồi mới xin ý kiến”, ông Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Liên quan đề xuất sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 1 Điều 75 (sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở), Bộ trưởng Bộ KH-ĐT cho biết, nội dung quy định về hình thức sử dụng đất phát sinh vướng mắc trong thời gian dài, tạo ra phân biệt đối xử với trường hợp nhà đầu tư có quyền sử dụng đất mà không có đất ở hay một phần đất ở thì không được chấp thuận chủ trương đầu tư, gây lãng phí đất đai, thiếu hụt nhà ở khiến giá nhà cao lên. Hiện hàng trăm dự án nhà ở thương mại ở Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương... đang ách tắc.

Chính phủ đề xuất là quy định hình thức sử dụng đất để đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại là nhà đầu tư có quyền sử dụng đất thuộc một trong 3 trường hợp phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật về đất đai: Có quyền sử dụng đất ở hợp pháp; có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác không phải là đất ở; có quyền sử dụng các loại đất khác không phải là đất ở.

Đồng thời, để bảo đảm tính minh bạch, chặt chẽ, tránh lợi dụng chính sách, dự thảo Luật quy định loại trừ trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và các trường hợp thu hồi khác theo quy định của pháp luật; bổ sung quy định sau khi đã được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư, nhà đầu tư có trách nhiệm thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng các loại đất khác thuộc dự án đầu tư (nếu có) sang đất ở và nghĩa vụ tài chính có liên quan theo quy định của pháp luật về đất đai.

Ngọc Mai