Bộ trưởng Đào Ngọc Dung lý giải việc rút BHXH một lần được 50%

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung.

Tại phiên thảo luận Nghị trường sáng 23/11 về dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), nhiều đại biểu quan tâm đến nội dung rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần. Cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung đã có giải trình thêm về vấn đề này.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu rõ, rút BHXH một lần là vấn đề lớn, quan trọng, nhạy cảm, vừa có tính chất chính trị - xã hội nhưng cũng có tính chất chuyên môn rất cao. Do đó, ban soạn thảo và Chính phủ sẽ tiếp tục cân nhắc thấu đáo, nghiên cứu, lấy thêm ý kiến của các đối tượng thụ hưởng, của người sử dụng lao động.

Theo Bộ trưởng, để đưa ra phương án hưởng bảo hiểm xã hội một lần cần hướng tới hai mục tiêu cơ bản. Một là đáp ứng được nhu cầu chính đáng của người tham gia bảo hiểm xã hội vẫn có quyền được rút bảo hiểm xã hội. Hai là phải phấn đấu để giữ chân người lao động trong hệ thống đảm bảo an sinh xã hội và chăm lo cho người dân khi về già có lương hưu, đảm bảo cuộc sống.

"Hiện tại chúng ta khó có thể đưa ra một phương án tối ưu, phương án chỉ có ưu điểm, mà sẽ đi theo phương án tiếp tục đề xuất, hoặc chọn phương án nhiều ưu điểm hơn. Chúng tôi cho rằng việc điều chỉnh hưởng bảo hiểm xã hội một lần sẽ tiếp tục theo hướng là người lao động có quyền thực hiện vấn đề này và không phân biệt người đóng trước hay đóng sau khi luật có hiệu lực", ông Dung nêu rõ.

Bộ trưởng LĐ-TB&XH ghi nhận ý kiến của các đại biểu Quốc hội nêu về mức cho rút BHXH một lần, như chỉ cho rút phần 8% người lao động đóng, đề nghị giữ lại khoản 14% mà doanh nghiệp đóng.

Phân tích kỹ việc này, ban soạn thảo luật đưa ra phương án 2, người lao động được rút tối đa không quá 50%. Ông nhấn mạnh, 50% là thời gian đóng chứ không phải mức đóng. 50% để lại được bảo lưu sẽ ghi nhận trong sổ BHXH để người lao động tiếp tục được hưởng các quyền lợi.

Khi quay trở lại tham gia bảo hiểm, người lao động sẽ được cộng tiếp vào thời gian đóng. Còn nếu không tái tham gia bảo hiểm xã hội, người lao động sẽ hưởng trợ cấp hằng tháng khi đến tuổi nghỉ hưu.

"Phương án bảo lưu 50% thời gian đóng đảm bảo quyền của người tham gia hưởng một lần, công bằng giữa người tham gia trước và sau khi luật có hiệu lực, phù hợp với khuyến nghị của tổ chức quốc tế. Đồng thời, vẫn giữ chân người lao động trong hệ thống an sinh", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Lý giải thêm về mức 50% đưa ra, Bộ trưởng phân tích, về mặt kỹ thuật, cách thức quản lý BHXH theo thông lệ quốc tế là ghi nhận theo thời gian tham gia và tiền lương làm căn cứ đóng, không phân biệt phần đóng của người lao động hay người sử dụng lao động. Theo đó, rút 50% thời gian đóng tương đương với phần đóng của người lao động là 8%. 8% tiền lương người lao động đóng trong 1 năm tương đương với 0,96% tháng lương.

Việc xác định mức hưởng chung với các trường hợp là 50%, theo Bộ trưởng sẽ khắc phục được những vướng mắc khó thực thi nếu chia tách thành các khoản 8% và 14%. Vì tỷ lệ đóng và quỹ hưu trí tử tuất của người lao động mỗi giai đoạn rất khác nhau, có giai đoạn ghi 5%, có lúc 6%, có thời điểm 7%, đến nay mới là 8%. Nếu tính theo mức cứng 8%, sẽ không thực hiện được đối với người có thời gian đóng 5%-7%.

Bên cạnh đó, hiện có những nhóm lao động phải đóng cả 22% như phu nhân, phu quân ở các cán bộ ở ngoại giao đoàn hay người Việt Nam lao động ở nước ngoài. Trong khi đó, lại có những cá nhân được Nhà nước đóng 100% như hạ sĩ quan, binh sĩ, học viên lực lượng vũ trang... “Con số quy định được hưởng 50% thời gian đóng BHXH đã được chúng tôi tính toán kỹ lưỡng, là phương án tối ưu hơn cả", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Đinh Nhung