Bộ trưởng GTVT đề xuất giảm giá thu phí BOT

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thế. Ảnh: Quốc hội

Phát biểu thảo luận trước QH chiều 14/11 về dự án xây dựng một số đoạn đường bộ Cao tốc Bắc-Nam, nhiều ĐB trăn trở khi có tới 8/11 dự án thành phần được thực hiện bằng hình thức BOT.

ĐB Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) cho biết, QH vừa thực hiện giám sát và chỉ ra hàng loạt hạn chế của hình thức này. Do đó, ĐB đề nghị Chính phủ trình biện pháp khắc phục các sai sót để đưa vào Nghị quyết của QH làm căn cứ triển khai.

ĐBQH Hoàng Quang Hàm. Ảnh: Quốc hội

Trong đó phải đảm bảo đấu thầu rộng rãi thay vì chỉ định thầu; chỉ áp dụng BOT với tuyến đường mới để đảm bảo lựa chọn người dân; quy định rõ vị trí đặt trạm, công nghệ thu phí minh bạch và đúng số km sử dụng...

ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) thì lo lắng về nguồn vốn đầu tư khi cho rằng số tiền 118.700 tỷ đồng là chưa đủ, cần nghiên cứu kỹ để tránh tình trạng “đầu chuột, đuôi voi” - phải xin thêm kinh phí, báo Vietnamnet đưa tin.

Giải trình trước các ý kiến ĐB, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết về tám dự án đầu tư theo hình thức BOT, bộ đã sơ kết, rút kinh nghiệm năm năm thực hiện trên quốc lộ 1. Khiếm khuyết đã nhìn thấy và sẽ khắc phục là đấu thầu toàn bộ, đấu thầu lần một không xong sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ tiếp tục đấu thầu lần hai, thậm chí lần ba, lần bốn. Và “nếu chậm và không sử dụng hết vốn ngân sách thì Chính phủ sẽ đề nghị Quốc hội ủy quyền Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho dùng 55.000 tỉ đồng đang có”.

Ông Thể cam kết: “Trước đây, theo thông tư hướng dẫn thì đấu thầu lần một không thành công thì được chỉ định thầu, do đó Bộ GTVT đã thực hiện. Nhưng lần này (ở triển khai dự án này - PV) dù cho phép, chúng tôi vẫn tiếp tục đấu thầu để đảm bảo công khai, minh bạch”.

Cũng theo ông Thể, các dự án BOT ở đây sẽ được tổ chức thu phí kín, để người dân “đi bao nhiêu km sẽ trả bấy nhiêu tiền”; tổ chức thu phí tự động để đảm bảo thu công khai minh bạch; đảm bảo làm BOT ở đường mới, để người dân có sự lựa chọn đi đường cũ nếu không muốn mất tiền...

“Để chọn được nhà đầu tư lành mạnh, ngoài việc tổ chức đấu thầu công khai, chúng tôi còn yêu cầu vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư ít nhất là 15%, có những dự án là 20%. Trước đây, khi chúng ta làm QL1 chỉ quy định từ 10%-15%” - ông Thể nói.

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể cũng đề nghị Quốc hội ủng hộ hai vấn đề. Thứ nhất là khung giá, lộ trình thu phí BOT.

Ông Thế nói: “Tại 8 dự án BOT, Bộ GTVT xây dựng mức giá bình quân là 2.500 đồng/km/một xe con năm chỗ. Nhưng giá này mà áp dụng ngay khi hoàn thành dự án thì sẽ rất cao so với mức chi trả của người dân. Để đảm bảo bù đắp chi phí sản xuất, kinh doanh thực tế hợp lý, có lợi nhuận, phù hợp với cơ chế thị trường và sức chi trả của người dân, Chính phủ xác định mức giá tại thời điểm đưa vào khai thác là 1.500 đồng/km/xe con. Sau đó, theo lộ trình, cứ 2-3 năm tăng 200-300 đồng. Mức thu cao nhất là 3.400 đồng/km”. Ông Thể cho hay nếu không thực hiện phương án này thì việc huy động vốn sẽ rất khó khăn, không hấp dẫn được nhà đầu tư và các ngân hàng.

Vấn đề thứ hai là vấn đề giải phóng mặt bằng đã rất gấp, theo ông Thể sau khi QH thông qua chủ trương đầu tư dự án thì trong năm 2018 Chính phủ phải phê duyệt được dự án, rồi điều tra, khảo sát… để giữa năm 2019 khởi công và hoàn thành dự án vào năm 2021. “Chúng ta chỉ có 1,5 năm để lập dự án, phê duyệt và giải phóng mặt bằng. Mong đại biểu QH tăng cường giám sát, chính quyền địa phương ủng hộ để thực hiện tốt giải phóng mặt bằng” - ông Thể nói, báo Pháp luật TP HCM dẫn lời.

Tổng hợp

Huy Vũ