Bộ trưởng Lào hé lộ nguyên nhân vỡ đập thủy điện

Theo hãng thông tấn Lào, phát biểu với các phóng viên tại một cuộc họp báo ngày 26/7, Bộ trưởng Mỏ và Năng lượng Lào Khammany Inthirath cho rằng, đập Xe-Pian Xe-Namnoy đã gặp sự cố sau đợt mưa lớn khiến nước trong đập dâng nhanh. Bộ Năng lượng và Khai thác mỏ Lào cũng cho biết mực nước dâng cao do mưa lớn có thể không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến vụ vỡ con đập đã được hoàn thành 90%. Đồng thời Bộ trưởng Inthirah nhấn mạnh, các nhà thầu "không thể chối bỏ trách nhiệm trong sự việc này".

Vụ vỡ đập thủy điện ở Attapeu, Lào khiến ít nhất 7 ngôi làng ở hạ lưu ngập trong biển nước

Ông Inthirath cũng cho biết thêm, chính phủ Lào đã lập một tổ công tác đặc biệt để điều tra làm rõ nguyên nhân gây vỡ đập.

Về vấn đề này, trả lời phỏng vấn CNN, SK Engineering & Construction, một nhà thầu Hàn Quốc tham gia dự án thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy, cho biết hiện còn quá sớm để kết luận nguyên nhân vụ việc.

"Chúng tôi đang tập trung vào nỗ lực cứu trợ. Nguyên nhân sự cố vẫn đang được điều tra làm rõ và sẽ được công bố. Do vậy, hiện tại, chúng tôi chưa thể đưa ra phản hồi nào", thông cáo của SK Engineering & Construction cho biết.

Theo Vientiane Times, vụ vỡ đập đã khiến 1.300 ngôi nhà chìm trong nước lũ và hơn 6.600 người dân buộc phải di tản đến nơi an toàn. Lực lượng cứu hộ đã triển khai tàu thuyền khắp khu vực Attapeu để giải cứu những người mắc kẹt. Tuy nhiên, do địa thế khu vực hiểm trở nên việc tiếp tế và viện trợ khẩn cấp cho hàng ngàn người mắc kẹt gặp nhiều khó khăn.

Một ngày trước khi con đập phụ của đập Xe-Pian vỡ, Công ty PNPC - đơn vị thi công dự án đã phát hiện có vết nứt và đưa ra cảnh báo nước trong đập Xe-Pian có khả năng tràn vì mưa lớn.

Trong thông báo, ông Lee Kan Yeol, người đứng đầu phụ trách công tác tái định cư xây dự án thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy, nhân sự Công ty Kỹ thuật và Xây dựng SK cảnh báo “đập yên ngựa D” không an toàn và trong tình trạng rất nguy hiểm” và yêu cầu chính quyền địa phương sơ tán 12 ngôi làng phòng trường hợp con đập bị vỡ.

Theo New York Times, một nhà thầu khác tham gia dự án, Korea Western Power, cáo buộc công ty SK Engineering & Construction phát hiện con đập bị sụt lún đến 11cm vào hôm 20/7 song không có biện pháp khắc phục kịp thời mà chỉ theo dõi. Tuy nhiên, SK Engineering & Construction đã bác bỏ cáo buộc trên.

Tham gia dự án xây dựng đập thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy trị giá 1,2 tỷ USD ngoài doanh nghiệp Lào còn có các nhà thầu Thái Lan, Hàn Quốc.

Về hỗ trợ khó khăn cho những người Việt Nam sinh sống tại Lào sau sự cố vỡ đập thủy điện, ông Đào Văn Hiếu - Tổng Lãnh sự quán nước CHXHCN Việt Nam tại Pakse (CHDCND Lào) thông tin: “Hiện có 15 người Việt Nam tại vùng huyện Samaxay và các huyện lân cận đã lên được vùng an toàn. Một số người Việt bị lũ cuốn trôi nhà cửa thì chúng tôi đã ủng hộ hàng cứu trợ và tiền để giúp bà con sống tạm trong những ngày sắp tới. Trước mắt, chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để giúp bà con ổn định cuộc sống sau cơn lũ. Đồng thời ,hỗ trợ giúp bà con phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống…”.

Được biết, ngay sau khi cơn lũ qua, Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Pakse cũng đã cử cán bộ trực tiếp xuống hiện trường để theo dõi tình hình và làm việc với các cơ quan chức năng của 2 tỉnh Champasak và Attapeu. Bên cạnh đó, những gia đình có nhà cửa cuốn trôi thì được bà con Việt Kiều gần đó tạo điều kiện để cho ở tạm tại huyện Samaxay.

Dự án có quy mô “khủng”

Dự án đập thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy tọa lạc trên cao nguyên Bolaven, cách thủ đô Vientiane của Lào khoảng 550 km về phía Đông Nam. Dự án được phát triển trên một diện tích rộng 238 ha, được cho thuê trong vòng 32 năm. Hồ chứa nước trên sông Xe-Namnoy cao 73 m, dài 1.600 m và có khả năng chứa được xấp xỉ 1,043 tỉ m3 nước.

Đập thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy gồm ba con đập chính Xe-Pian, Xe-Namnoy và Houay Makchan và ba con đập phụ nhỏ hơn. Đập bị vỡ tối 23-7 là con đập phụ của đập chính Xe-Pian, được gọi với cái tên “đập yên ngựa D”.

Dự án này được xây dựng từ năm 2013, dự kiến sẽ khánh thành vào cuối năm nay và bắt đầu chính thức hoạt động từ năm 2019. Khoảng 90% lượng điện sản xuất ra sẽ được xuất khẩu sang Thái Lan, phần còn lại được phân phối tại địa phương. Theo AFP, đập thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy có công suất thiết kế 410 MW, ước tính cung cấp khoảng 1.860 GWh điện/năm.

Công ty PNPC đang thi công dự án này. Đây là một công ty liên doanh được thành lập vào tháng 3-2012, Công ty Điện Ratchaburi (Thái Lan, nắm 25% cổ phần) và công ty nhà nước Lao Holding State Enterprise (Lào, nắm 26% cổ phần), số còn lại thuộc hai công ty Hàn Quốc là Công ty Kỹ thuật và Xây dựng SK và Công ty Điện miền Tây Hàn Quốc. Đây là dự án BOT đầu tiên được thực hiện bởi các doanh nghiệp Hàn Quốc và Thái Lan tại Lào với chi phí ước tính lên đến 1,02 tỉ USD. Công ty Kỹ thuật và Xây dựng SK là một công ty con của Tập đoàn SK, một trong những tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc.

Công ty Việt Nam tham gia dự án đã hoàn thành hạng mục công trình.

Tiến Minh