Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: 'Anh em không ai muốn làm trái...'

Phát biểu tại phiên thảo luận tại tổ sáng 12/11 về dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể chia sẻ khó khăn, vướng mắc khi triển khai các dự án đầu tư công trong thực tế.

Bộ trưởng bộ GTVT Nguyễn Văn Thể. Ảnh: VNN

Tại đây, Bộ trưởng Bộ GTVT tải cho rằng, khi triển khai các dự án Bộ gặp rất nhiều khó khăn, nhất là những rào cản về quy trình, thủ tục quá lòng vòng.

"Yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ bao giờ cũng phải làm nhanh, bảo đảm tiến độ, bảo đảm chất lượng, cố gắng hoàn thành tốt, đáp ứng yêu cầu phát triển. Nhưng hiện nay, nếu làm nhanh mà không đảm bảo đúng thủ tục, đúng quy định thì việc này không cho phép.

Chúng ta đã có nhiều bài học xương máu, rất nhiều dự án, nhiều công trình khi làm nhanh, bỏ qua một số giai đoạn được cho là chỉ mang tính thủ tục, không ảnh hưởng gì đến chất lượng công trình, nhưng khi thanh tra, kiểm toán, thanh tra ra thì thấy, chỉ cần làm sai ngày tháng cũng bị nêu trong báo cáo là làm không đúng quy định", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể chia sẻ.

Trong khi đó, nếu làm đúng các bước, đủ quy trình thì lòng vòng mất rất nhiều thời gian. So sánh với các dự án tư nhân, Bộ trưởng Bộ GTVT cho rằng, tư nhân họ làm dự án rất nhanh, quyết là làm luôn, các dự án Bộ làm chủ đầu tư thì phải trải qua rất nhiều khâu, nhiều bước.

Lấy ví dụ như dự án sân bay Long Thành, ông cho biết, năm 2015 Quốc hội thống nhất chủ trương xây dựng. Sau đó, Bộ GTVT làm lại thủ tục xin chủ trương đầu tư, lập hồ sơ xin chủ trương đầu tư, rồi trình lại cho các Bộ, ngành. Rồi thậm chí lập một dự án trình ngược lại, tức là lập dự án xong rồi, ở Bộ thẩm định xong rồi thì ở Bộ phải thống nhất rồi mới trình các Bộ ngành, thống nhất mới trình lên Chính phủ, rồi Ủy ban TVQH và lên Quốc hội. Sau đó Quốc hội mới phê duyệt dự án…

"Tôi thấy một vòng đi lên để duyệt danh mục mất 6 tháng đến 1 năm, rồi một vòng ngược lại phê duyệt dự án mất cả năm nữa. Xong rồi mới bắt đầu đấu thầu, thiết kế dự án, chọn thầu, phê duyệt… mất cả 5- 9 tháng nữa, rồi mới phê duyệt được thiết kế kỹ thuật, tổ chức đấu thầu xây lắp và chọn nhà thầu mới công bố trúng thầu… Tôi thấy quy trình hiện nay quá nhiều giai đoạn, nhưng rồi cuối cùng vẫn rất chậm”, ông Nguyễn Văn Thể giãi bày.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho rằng, quy trình hiện nay là "chúng ta tự tạo khó cho chúng ta", nếu không thay đổi quy trình, theo Bộ trưởng GTVT, chắc chắn các dự án đầu tư công sẽ chậm hơn 2-3 lần so với dự án của tư nhân. Và dù mỗi dự án qua bao nhiêu Bộ, ngành nhưng dự án ở tỉnh nào chậm tỉnh đó phải chịu trách nhiệm, ngành giao thông làm dự án chậm thì Bộ GTVT cũng phải chịu trách nhiệm toàn bộ…

Theo ông Thể, với một quy trình "lòng vòng" như hiện nay, chúng ta sẽ mất nhiều thứ, trước hết là mất thời gian, và quan trọng hơn là mất tiền do đội giá, trượt giá.

Đó cũng là một trong những lý do được Bộ trưởng Bộ GTVT lý giải cho tình trạng "có tiền mà không tiêu được".

“Anh em không ai muốn làm trái, quy định bao nhiêu ngày là làm đúng bấy nhiêu ngày, sớm một ngày cũng là sai. Rồi trình tự hết cái này đến cái khác nên tôi đề nghị Luật Đầu tư công, ảnh hưởng lớn tới xã hội, vì sao hiện nay có tiền làm chậm, ta phải đặt bài toán này", Bộ trưởng đặt vấn đề.

Trên cơ sở những vấn đề vừa nêu, Bộ trưởng GTVT kiến nghị xem xét rút gọn các thủ tục trong Luật Đầu tư công, với những dự án lớn thì thống nhất nên trình lên Quốc hội, quy định rõ quy mô lớn thế nào thì trình Quốc hội.

40 dự án BOT phải giảm 120 năm thu phí: Vì sao?

Còn những dự án nhỏ thì Quốc hội nên quản lý theo mục tiêu, giao trách nhiệm cho Chính phủ quyết, rồi báo cáo lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Sau đó, mỗi một kỳ họp Quốc hội, Chính phủ có trách nhiệm báo cáo tổng hợp lên Quốc hội để Quốc hội nắm được miếng bánh ngân sách đã được bố trí cho từng lĩnh vực ra sao, Quốc hội có thể dành 1 ngày để thảo luận cho ý kiến về các con số Chính phủ báo cáo.

"Chúng ta nên thiết kế lại theo hướng Quốc hội quản lý tổng thể theo đúng mục tiêu và không cụ thể các công trình dự án, để Chính phủ và các Bộ, ngành chịu trách nhiệm thực hiện", ông Thể đề xuất.

Thái An