Bóng cười - cần sớm đưa vào danh mục chất ma túy
Để giải quyết triệt để mối nguy hại từ 'bóng cười', theo các chuyên gia, cần xác định thực trạng sử dụng 'bóng cười' và các chất hướng thần mới ở trong nước, tham khảo quy định của Ban Kiểm soát ma túy quốc tế (INCB) và các nước trên thế giới về các chất này để từ đó đưa vào Danh mục các chất ma túy và tiền chất để có căn cứ đấu tranh, xử lý các đối tượng mua bán, vận chuyển, sản xuất, tổ chức sử dụng trái phép.
Nhiều thanh niên chưa hiểu hết tác hại của bóng cười.
Hệ lụy khôn lường
Theo Bộ Y tế, khí N2O thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp, chỉ được mua bán, sản xuất cho công nghiệp, không được sử dụng cho người. Tuy nhiên, gần đây liên tiếp xảy ra các trường hợp yếu chi, liệt do tổn thương tủy sống không phục hồi hoặc phục hồi không hoàn toàn sau sử dụng bóng cười. Tại Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai, có thời điểm gần như ngày nào cũng có bệnh nhân ngộ độc N2O trong bóng cười vào viện. Việc sử dụng N2O trong bóng cười để kích thích thần kinh cũng có những biểu hiện như cần tăng liều như ở người sử dụng ma túy. Tác hại là thế, song hiện nay, bóng cười lại được giới trẻ ưa thích và chủ yếu được đưa vào sử dụng trong các quán bar, karaoke hay quán cafe. Hệ lụy là tại Nhạc hội mùa thu 2018 được tổ chức vào tháng 9 tại Công viên nước Hồ Tây đã xảy ra sự cố nghiêm trọng khiến 7 người tử vong và nhiều người ngất xỉu. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện tất cả các nạn nhân đều có sử dụng bóng cười và dương tính với ma túy.
Song, dù hậu quả xảy ra khá nghiêm trọng nhưng đến nay việc sử dụng bóng cười vẫn chưa có dấu hiệu giảm. Đáng lo ngại việc sử dụng bóng cười đang trở thành trào lưu được giới trẻ sử dụng khá phổ biến trong khi đó việc xử lý lại không đơn giản. Đơn cử như tại Lạng Sơn thời gian vừa qua, lực lượng quản lý thị trường tỉnh Lạng Sơn phối hợp với lực lượng công an xử lý 8 cơ sở kinh doanh khí N20, thu giữ 51 bình chứa khí nén, với tổng trọng lượng trên 800kg, số tiền phạt vi phạm hành chính trên 91 triệu đồng. Tuy nhiên, kiểm tra, xử lý xong thì đâu lại vào đó. Với lợi nhuận bán ra từ 40 đến 70 nghìn đồng một quả bóng cười, nhiều quán cafe, karaoke vẫn cố tình vi phạm.
Cần biện pháp mạnh tay
Trên thực tế hiện nay các quy định pháp luật, chế tài xử lý đối với vi phạm của cơ sở kinh doanh bóng cười là chưa rõ ràng, chưa đủ mạnh, chỉ xử lý hành chính mà chưa xử lý hình sự. Phản ánh từ các địa phương cho biết,chất được ban hành theo Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ mà là hóa chất được quản lý chuyên ngành bởi Bộ Công thương.
Cụ thể: N2O thuộc Danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp. Hành vi vi phạm pháp luật về sản xuất, kinh doanh N2O được xử lý theo các quy định tại Nghị định số 115/2016/NĐ-CP ngày 8/7/2016, Nghị định số 163/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ. Theo đó việc sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh mà không có Giấy phép hạn chế sản xuất, kinh doanh hóa chất theo quy định…chỉ bị phạt từ 10 đến 25 triệu đồng, trong khi đó, lợi nhuận thu được từ mỗi quả bóng cười dao động từ 40 ngàn đến 70 đồng nên việc xử lý thường không đủ mức răn re.
Vì thiếu chế tài xử lý nên tại Hà Nội từ tháng 5/2017, UBND thành phố Hà Nội đã có văn bản nêu rõ hành vi kinh doanh bóng cười, shisha, cỏ Mỹ, tem giấy... là trái phép và sẽ bị xử lý nghiêm. Thành phố yêu cầu Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các trường nghiêm cấm học sinh sử dụng bóng cười; tuyên truyền cho phụ huynh, học sinh tác hại của nó. Tuy nhiên tình trạng buôn bán bóng cười chưa hề có dấu hiệu suy giảm tại Hà Nội, ngược lại có xu hướng gia tăng, diễn biến ngày càng phức tạp. Tuy nhiên để giải quyết triệt để mối nguy hại từ bóng cười, theo các chuyên gia cần xác định thực trạng sử dụng bóng cườ và các chất hướng thần mới ở trong nước, tham khảo quy định của Ban Kiểm soát ma túy quốc tế (INCB) và các nước trên thế giới về các chất này để từ đó đưa vào Danh mục các chất ma túy và tiền chất để có căn cứ đấu tranh, xử lý các đối tượng mua bán, vận chuyển, sản xuất, tổ chức sử dụng trái phép các chất này.
Tại Hà Nội trước những mối nguy hại của bóng cười gây ra cho giới trẻ , UBND thành phố Hà Nội đã có văn bản gửi Bộ Y tế đề nghị khuyến cáo tác hại của N2O và tăng cường quản lý loại khí này trong sản xuất kinh doanh. Bộ Y tế đã có văn bản gửi UBND TP Hà Nội đồng ý với việc ngừng cho phép sử dụng khí N2O cho mục đích giải trí như dùng để bơm vào bóng cười, chỉ được sử dụng trong công nghiệp.
Trước những mối nguy hại từ bóng cười, Bộ Công an đã có Công điện số 410 chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tăng cường phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh quyết liệt với tội phạm mua bán, tổ chức, chứa chấp, lôi kéo, cưỡng bức người khác sử dụng ma túy tổng hợp, đặc biệt tại cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự và các sự kiện, lễ hội.
