Bóng đá trẻ Việt Nam thiếu ốn định về thành tích: Lỗi tại cái... nền!

Tầm quan trọng của bóng đá trẻ với sự phát triển bền vững của mỗi nền bóng đá quốc gia là chuyện chẳng cần phải nhắc đến. Với bóng đá Việt Nam, công tác đào tạo - huấn luyện các tuyến cầu thủ trẻ luôn là một phần quan trọng nhằm chí ít là để duy trì sự phát triển của từng đội bóng cũng như cả nền bóng đá.

Tuy nhiên, sự khác biệt của bóng đá Việt Nam so với thế giới là bóng đá trẻ không phải lúc nào cũng được đặt ở vị trí quan trọng xứng tầm. Thời còn bao cấp, đó là "chuyện riêng" của từng đội bóng, còn đội tuyển quốc gia ở mọi lứa tuổi đơn thuần là tập hợp lại những gương mặt xuất sắc nhất.

Thời điểm này cũng đã xuất hiện nhiều lò đào tạo trẻ danh tiếng như: Thể Công, Sông Lam Nghệ An, Đồng Tháp... cung cấp nhiều tuyển thủ quốc gia xuất sắc, nhưng điểm chung là manh mún, thiếu đồng bộ để tạo nên sức mạnh chuyên môn chung.

Tới thời bóng đá chuyên nghiệp mà mọi khái niệm đều được đo đếm bằng tiền, thậm chí là rất nhiều tiền chảy vào sân cỏ từ hầu bao của doanh nghiệp, thì việc đào tạo trẻ càng lao dốc. Đơn giản, để đặt được thành tích trên sân cỏ - mục tiêu tối thượng - thay vì trông chờ vào chuyện "gieo - gặt", các ông bầu sẵn sàng vung tiền, vãi bạc để mua về bằng được từ các ngôi sao đã tỏa sáng, đến những ngôi sao mới ở dạng tiềm năng.

Đó cũng là lý do tại sao nhiều lò đào tạo bị xóa xổ, hoặc tồn tại kiểu vất vưởng và hệ quả là thành tích bấp bênh không thể vượt ngưỡng của đội tuyển quốc gia trên đấu trường quốc tế.

Nhưng tất cả đã thay đổi vào năm 2013 khi Hoàng Anh Gia Lai của bầu Đức (ông Đoàn Nguyên Đức - Chủ tịch tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai) trình làng một lứa cầu thủ trẻ tài năng với những Công Phượng, Xuân Trường, Tuấn Anh... làm nòng cốt cho đội tuyển U19 Việt Nam thi đấu cực kỳ ấn tượng tại giải U19 Đông Nam Á được tổ chức tại Indonesia.

Không chỉ mang đến làn gió mới cho sân cỏ nước nhà đang chìm ngập trong liên tiếp những thất bại, việc Hoàng Anh Gia Lai đầu tư bài bản cho công tác đào tạo trẻ cũng là bước đi hợp lý và căn cơ hơn cho nền bóng đá chuyên nghiệp vốn đã tiêu quá nhiều tiền mà vẫn chưa thể tròn chữ chuyên.

Sau đội bóng phố Núi là hàng loạt trung tâm đào tạo trẻ khác được đầu tư mạnh mẽ như: Hà Nội, Viettel, PVF... để tạo nên một đội tuyển Việt Nam trẻ trung hơn, tài năng hơn và thăng hoa hơn trong suốt 2 năm qua dưới sự dẫn dắt của ông thầy Hàn Quốc, Park Hang Seo.

Bắt đầu với ngôi á quân U23 châu Á, rồi tới suất chơi bán kết đầu tiên ở Đại hội thể thao châu Á ASIAD; vô địch AFF Cup 2018... và gần nhất là vào đến tứ kết giải vô địch châu Á 2019, chính lứa cầu thủ trẻ này đã đưa vị thế bóng đá Việt Nam lên tầm cao mới, với nhiều kỳ vọng mới.

Bóng đá trẻ lúc này đã được coi trọng hơn và là điều kiện tiên quyết để cả nền bóng đá hướng đến những mục tiêu lớn hơn, những thành công kể trên là minh chứng. Nhưng mặt trái của bóng đá trẻ chính là sự thiếu ổn định về thành tích, thực tế là ngay cả trên thế giới cũng không có quốc gia nào liên tiếp sản sinh ra những thế tài năng.

Bóng đá Việt Nam cũng chẳng là ngoại lệ khi sau những Công Phượng, Xuân Trường, Quang Hải, Văn Toàn... chưa thấy xuất hiện lứa cầu thủ tài năng nào đủ sức tiếp bước, nhất là với 2 đội tuyển được xem là kế cận gồm U18 và U15 đang chơi lối chơi nhạt nhòa ở giải U 18 và U15 Đông Nam Á.

Vấn đề chung, nhưng đáng lo hơn là công tác đào tạo trẻ ở Việt Nam hiện vẫn là câu chuyện riêng của các ông bầu có nhiều điều kiện về kinh tế, chứ không phải định hướng chung khi nhìn vào V-League, sân chơi cao nhất trong hệ thống thi đấu quốc gia vẫn không nhiều CLB chú trọng tới mảng này. Đó là chưa kể, mỗi trung tâm đào tạo lại có cách làm khác nhau dẫn tới sự thiếu đồng bộ về chuyên môn.

Liên tục - Đồng bộ và là yêu cầu bắt buộc với mỗi đội bóng. Chỉ có như thế, bóng đá Việt Nam mới đủ nguồn lực để phát triển bền vững.

Ngọc Minh