Bóng đá Trung Quốc đi tìm sự cứu rỗi từ dòng máu ngoại

Những gì đang xảy ra với bóng đá xứ tỷ dân mang đến một trường hợp thú vị cho giới quan sát. Nó có thể là điển hình cho câu nói nổi tiếng của một lãnh đạo Trung Quốc trong quá khứ: “Mèo trắng hay mèo đen không quan trọng, miễn là bắt được chuột”.

Khi Ngải Khắc Sâm ghi bàn thắng đầu tiên cho tuyển Trung Quốc ở vòng loại World Cup 2022, ắt hẳn các nhà làm bóng đá nước này có thể mỉm cười. Với cái tên mới đậm chất Hán, tiền đạo mang trong mình dòng máu Brazil - Elkeson chính thức đi vào lịch sử bóng đá Trung Quốc. Anh trở thành cầu thủ nhập tịch đầu tiên ghi bàn cho đội tuyển quốc gia (ĐTQG) xứ tỷ dân.

Bộ đôi cầu thủ nhập tịch Lý Khả (Nico Yennaris) và Ngải Khắc Sâm (Elkeson, bên phải) đã xuất hiện trong bức tranh cổ động của Trung Quốc

Elkeson, với tên mới là Ngải Khắc Sâm ghi 2 bàn trong chiến thắng 5 - 0 của tuyển Trung Quốc ở trận đầu tiên vòng loại World Cup 2022 khi gặp Maldives. Màn ra mắt ấy được truyền thông Trung Quốc đánh giá hoàn hảo.

Elkeson sinh ra ở một thị trấn nhỏ thuộc vùng Đông Bắc Brazil. Sau những thành công nhỏ giọt ở quê nhà, Elkeson sang chơi bóng ở Trung Quốc từ năm 2013. Mục đích chính của anh, giống như nhiều cầu thủ Brazil khi sang Trung Quốc, hiển nhiên là kiếm tiền.

Nhưng 6 năm sau ngày đặt chân đến Trung Quốc, anh trở thành một trong số ít cầu thủ được “chọn mặt gửi vàng” cho cuộc cách mạng mới của bóng đá nước này. Có nhiều lý do để người Trung Quốc chọn Elkeson. Anh được biết đến với tư cách một cầu thủ ưa thích văn hóa Trung Hoa, thân thiện với cổ động viên bản địa, đề cao tầm quan trọng của việc khoác lên mình màu áo đỏ. Để có thể chơi cho ĐTQG Trung Quốc, Ngải Khắc Sâm phải từ bỏ quốc tịch Brazil của mình.

Với một quốc gia tôn sùng chủ nghĩa dân tộc như Trung Quốc, việc nhập tịch một vận động viên nước ngoài 100% là điều chưa có tiền lệ.

Chứng kiến Elkeson hát quốc ca, trang tin Titan Sports Plus gọi đó là “khoảnh khắc lịch sử”. Sau khi trận đấu với Maldives khép lại, Elkeson khoác lá cờ Trung Quốc lên mình và tiến đến vẫy chào khán giả. Anh bảo rằng mình “sẽ bắt đầu nghiêm túc hơn trong việc học tiếng Trung Quốc”.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là thứ ngôn ngữ bóng đá trên sân của Elkeson.Tiền vệ sinh năm 1989 là một người Brazil chính hiệu. Anh từng một lần được huấn luyện viên Mano Menezes gọi lên tuyển Brazil vào năm 2011, nhưng không ra sân thi đấu. Với người Trung Quốc, Elkeson lại là một trong những cầu thủ ngoại quốc hay nhất trong lịch sử bóng đá nước này.

Trong 6 năm chơi cho hai câu lạc bộ lớn nhất Trung Quốc - Guangzhou Evergrande và Shanghai SIPG, Elkeson ghi tới 109 bàn sau 164 trận. Vụ chuyển nhượng anh từ Shanghai SIPG sang Guangzhou Evergrande vào tháng 7.2019 cũng ly kỳ không kém. Hai đối thủ cạnh tranh trực tiếp cho chức vô địch Chinese Super League chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán về thương vụ Elkeson, dưới sự tư vấn của Liên đoàn Bóng đá Trung Quốc (CFA). Nó là tiền đề để Elkeson trở thành công dân Trung Quốc. Một vụ chuyển nhượng “tốt cho nền bóng đá Trung Quốc”, một lãnh đạo giấu tên của CFA nói.

Với một quốc gia tôn sùng chủ nghĩa dân tộc như Trung Quốc, việc nhập tịch một vận động viên nước ngoài 100% là điều chưa có tiền lệ.

Tháng 8.2019, CFA đưa ra một danh sách gồm 9 cầu thủ nước ngoài dự kiến nhập tịch Trung Quốc. Cuộc đổ bộ ồ ạt của các ngôi sao ngoại lên “Team Dragon’ (biệt danh của tuyển Trung Quốc) không nằm ngoài mục đích cao nhất: dự World Cup 2022. “Chúng tôi muốn đến Qatar”, Chủ tịch CFA Chen Xuyuan nói, “Những cầu thủ nhập tịch có thể giúp ĐTQG thực hiện giấc mơ đó trong ngắn hạn”.

Những nhà lãnh đạo cao nhất của bóng đá Trung Quốc có quan điểm khá rõ ràng. Bóng đá xứ tỷ dân cần đạt được những thành công trước mắt, kể từ kế hoạch mà Chủ tịch Tập Cận Bình đề ra.

Năm năm đầu tiên trong kế hoạch 10 năm (2015 - 2025) mà nhà lãnh đạo quyền lực của Trung Hoa đề ra sắp trôi qua. Bóng đá Trung Quốc chưa cho thấy những bước tiến đáng kể nào. Các nhà lãnh đạo của họ đang vô cùng sốt ruột.

Ngải Khắc Sâm chỉ mới là khởi đầu. Chen Xuyuan hé lộ trong tương lai, nếu tuyển Trung Quốc đi tiếp ở vòng loại World Cup 2022, họ sẽ tăng cường thêm cầu thủ nhập tịch cho tuyển. “Tất nhiên đó chưa bao giờ là chính sách dài hạn của chúng tôi, mọi thứ sẽ nằm trong tầm kiểm soát”, Chen trấn an.

Chiến lược của CFA bắt nguồn từ sự ra đi của huấn luyện viên lão làng Marcelo Lippi sau thất bại đáng xấu hổ ở Asian Cup 2019.

Vài tháng sau, “gã đầu bạc” tuyên bố rút lại lời giải nghệ để tiếp tục công việc tại ĐTQG Trung Quốc. Một trong những đề xuất của ông là sử dụng các cầu thủ nhập tịch.

Một vài người có thể nói rằng với một đất nước hơn 1,4 tỷ dân, thật khó hiểu khi không thể tìm ra 11 cầu thủ hay nhất mà phải dựa vào ngoại lực. Tuy nhiên, người Trung Quốc đủ khôn ngoan để hiểu rằng “mèo trắng hay mèo đen không quan trọng, miễn là bắt được chuột”.

Nam Sơn