Brazil chấn động trước vụ ám sát nữ chính khách

Nữ thành viên Hội đồng thành phố Rio de Janeiro Marielle Franco, 38 tuổi, chết ngay lập tức khi trúng đạn và người tử vong thứ hai là tài xế riêng Anderson Pedro Gomes, 39 tuổi, của bà. Bước đầu, giới chức chính quyền Brazil nhận định đây là vụ ám sát vì động cơ chính trị.

Marielle Franco bị sát hại lúc 9 giờ 30 tối (giờ địa phương) sau khi rời khỏi sự kiện gọi là “Những phụ nữ da đen đang làm thay đổi các cơ cấu quyền lực”. Cảnh sát tin rằng nữ chính khách bị bọn sát thủ theo dõi sát sao từ khi bà rời khỏi tòa nhà nơi diễn ra sự kiện bởi vì bọn chúng biết rất rõ vị trí của bà trong chiếc ô tô được bảo vệ bằng mặt kính đen mờ.

Tân Bộ trưởng An ninh Công cộng Brazil Raul Jungmann.

Vụ giết người hèn hạ nhanh chóng gây chấn động cả nước Brazil khi nơi này đang khốn đốn vì một loạt vụ việc nghiêm trọng - bê bối tham nhũng, khủng hoảng chính trị bất tận, suy thoái kinh tế đã kéo dài suốt 1 năm và vòng xoáy bạo lực lan rộng.

Vụ sát hại diễn ra ngay trên đường phố Rio de Janeiro chỉ 1 tháng sau khi Tổng thống Brazil Michel Temer ra lệnh cho quân đội canh gác thành phố để thiết lập lại an ninh trật tự - đây là lần đầu tiên quân đội được huy động kể từ sau khi chấm dứt chế độ độc tài quân sự vào năm 1985 ở nước này.

Trước khi bị sát hại, Marielle Franco quyết liệt tố cáo sự can thiệp của quân đội ở Rio de Janeiro và bà cũng vừa mới được chỉ định vào vai trò lãnh đạo một ủy ban điều tra về bê bối tài chính. Marielle Franco lớn lên trong khu Mare - một trong những khu ổ chuột lớn nhất, nghèo nhất và bạo lực nhất ở Rio de Janeiro. Bà trở thành người mẹ đơn thân lúc mới 19 tuổi, tốt nghiệp thạc sĩ xã hội học.

Bà được coi là một trong những nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng nhất ở Rio de Janeiro khi lãnh đạo nhiều chiến dịch nguy hiểm chống lại bạo lực cảnh sát, tham nhũng và hàng loạt vụ giết người ngoài luật pháp mà nạn nhân là cư dân da đen nghèo khó trong thành phố. Bước vào chính trường, Franco gia nhập đảng Xã hội chủ nghĩa và Tự do cánh tả (PSOL) rồi nhanh chóng nổi tiếng.

Bà Marielle Franco.

Năm 2016, Franco được bầu vào Hội đồng thành phố Rio de Janeiro với số phiếu áp đảo và tiếp đến chủ trì Hội đồng phụ nữ. Đây là lần đầu tiên một ứng cử viên nữ da đen xuất thân từ khu ổ chuột Mare đắc cử vào Hội đồng thành phố. Thành công của Franco được coi là mang lại sức mạnh và hy vọng cho các nhóm người vốn “không có tiếng nói” và bị xem nhẹ - đó là cư dân khu ổ chuột, người da đen, người nghèo và phụ nữ. Sau khi gây dựng được uy tín trên chính trường, Franco bắt đầu tiến hành ngay lập tức những cuộc điều tra, tố cáo và chiến dịch chống bạo lực cảnh sát.

Nhiều ngày trước khi bị sát hại, Marielle Franco đi đến khu ổ chuột Acari ngổn ngang để chống đối những vụ giết người mới xảy ra trong thành phố Rio de Janeiro nổi tiếng bạo lực với lực lượng cảnh sát hành xử ngoài luật pháp mà không hề bị nghiêm trị. Trước những hành động chính trực và kiên quyết, Marielle Franco thường xuyên nhận được những lời lẽ đe dọa tước đoạt tính mạng.

Tân Bộ trưởng An ninh công cộng Brazil Raul Jungmann tuyên bố chính phủ sẽ huy động mọi nguồn lực có thể để điều tra vụ án mạng và lôi hung thủ ra trước ánh sáng. Ông phát biểu trong cuộc họp báo: “Tôi có mặt ở Rio de Janeiro theo chỉ định của Tổng thống Michel Temer. Tôi muốn nói với các bạn bè và người thân của bà Marielle Franco rằng chúng tôi kiên quyết tìm cho ra những kẻ có trách nhiệm và trừng phạt chúng vì tội ác man rợ”.

Hàng chục ngàn người xuống đường thương tiếc Marielle Franco.

Văn phòng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại thành phố Geneva (Thụy Sĩ) nhanh chóng lên tiếng chỉ trích “vụ giết người gây chấn động nghiêm trọng cho tổ chức bảo vệ nhân quyền” đồng thời kêu gọi tiến hành ngay lập tức một cuộc điều tra “toàn diện, minh bạch và độc lập”.

Marielle Franco được chôn cất tại nghĩa trang Ceju thành phố Rio de Janeiro. Hàng chục ngàn người dân đã đổ xuống mọi con đường khắp Brazil để tỏ lòng thương tiếc nữ chính khách da đen Marielle Franco. Alberto Aleixo, chủ tịch nhóm phi lợi nhuận địa phương Mare Networks về giáo dục và văn hóa, tố cáo nền chính trị Brazil là “hệ thống phong kiến” và đất nước này “hoàn toàn không có gì thay đổi cả”.

Nữ Tổng Chưởng lý Brazil Raquel Dodge mô tả vụ giết chết Marielle Franco là “vụ nổ súng tấn công vào nền dân chủ” nước này. Nhạc sĩ nổi tiếng Brazil cũng sáng tác ngay bài hát để tưởng niệm Marielle Franco.

Duy Ân (tổng hợp)