Bừng sáng nơi đầu nguồn sông Đà

Nỗ lực không mệt mỏi

Nói đến Thủy điện Lai Châu tại thời điểm chuẩn bị khởi công, không thể kể hết những khó khăn, vất vả: địa hình hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt, cơ sở hạ tầng tại khu vực xã Nậm Hàng, huyện Mường Tè thời điểm đó gần như chưa có gì, đường sá xa xôi, giao thông hết sức khó khăn,… Nhưng những khó khăn ban đầu ấy đã không thể làm chùn bước những người thợ thủy điện đang hừng hực khí thế vừa đạt thành tích vượt bậc về đích trước tiến độ ba năm từ Thủy điện Sơn La. Họ là những thế hệ đã nối nhau làm nên nhiều kỳ tích hào hùng trên những công trình của đất nước từ nam ra bắc, từ Tây Nguyên đến Tây Bắc, xứng danh những thương hiệu hàng đầu của Việt Nam về xây lắp hiện nay như Sông Đà, LILAMA, Thí nghiệm điện miền bắc, Tư vấn Xây dựng điện 1,... Một lần nữa, những phẩm chất tốt đẹp đó lại tỏa sáng tại công trường Thủy điện Lai Châu: về đích sớm một năm, với khối lượng công việc khổng lồ, đào đắp gần 17,4 triệu m3 đất đá, đổ 3,6 triệu m3 bê-tông các loại, lắp đặt 49 nghìn tấn cốt thép, khoan phụt xi-măng 82 nghìn mét dài, lắp đặt 38 nghìn tấn thiết bị công nghệ.

Giám đốc Ban Quản lý dự án NMTĐ Sơn La Phạm Hồng Phương chia sẻ: NMTĐ Lai Châu là dự án thủy điện (DATĐ) bậc thang trên cùng của dòng sông Đà, cũng là DATĐ lớn cuối cùng ở Việt Nam, có công suất 1.200 MW, sản lượng điện gần 4,7 tỷ kW giờ/năm, nâng tổng công suất phát trên dòng chính sông Đà lên 5.500 MW. NMTĐ Lai Châu tuy công suất chỉ bằng một nửa so NMTĐ Sơn La (2.400 MW) song khối lượng xây dựng lớn không kém do địa hình phức tạp, núi cao, hiểm trở. Tuy nhiên, nhờ rút kinh nghiệm từ dự án NMTĐ Sơn La, công tác thi công trên NMTĐ Lai Châu đã diễn ra hết sức nhanh gọn, vượt tiến độ so kế hoạch hơn một năm. Công trình đã đem lại lợi ích rất lớn cho đất nước, ước tính sản lượng làm lợi khoảng 4,7 tỷ kW giờ, nếu tính cả tiết kiệm chi phí nhân công, máy móc,… số tiền làm lợi có thể lên tới 7.000 tỷ đồng. Thủy điện Lai Châu đi vào vận hành, góp phần quan trọng hoàn chỉnh hệ thống thủy điện bậc thang sông Đà, bảo đảm điều tiết nước cho hạ du, cung ứng sản lượng điện quan trọng cho hệ thống điện quốc gia. Cùng với đó, công trình còn góp phần quy hoạch lại các khu dân cư, cải thiện căn bản điều kiện cơ sở hạ tầng tại địa phương.

Thủy điện Lai Châu là công trình trọng điểm quốc gia, được Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm. Chính phủ thành lập hẳn một Ban Chỉ đạo Nhà nước đặc trách hai công trình thủy điện Sơn La và Lai Châu do một Phó Thủ tướng làm Trưởng ban, luôn chỉ đạo, điều hành sát sao từ những ngày đầu xây dựng; điều phối các bộ, ngành, cơ quan, địa phương liên quan, giải quyết nhanh chóng mọi khó khăn, vướng mắc trong quá trình xây dựng, đẩy nhanh tiến độ thi công...

NMTĐ Lai Châu hiện trông khang trang, sạch sẽ, công tác sản xuất đã đi vào nền nếp, ổn định, sản xuất khoảng 4 tỷ kW giờ điện kể từ khi chính thức phát điện tổ máy 1 (tháng 12-2015).

Lao động sáng tạo, quên mình

Thủy điện Lai Châu là mốc son mới, ghi nhận sự trưởng thành vượt bậc của các cán bộ, kỹ sư, công nhân ngành điện, ngành lắp máy Việt Nam. Đây là công trình đa mục tiêu, mang tầm vóc quốc gia, đã được các kỹ sư, công nhân Việt Nam tự chủ từ khâu quy hoạch, thiết kế, thi công xây lắp, đồng bộ thiết bị, giám sát, quản lý vận hành. Mấy năm nay, công trường không nghỉ với tiếng máy âm vang rừng núi, ánh điện lung linh sông Đà và hàng nghìn con người không quản ngại ngày đêm, mưa nắng hay bão lũ, hăng say lao động sản xuất, bám máy, bám công trường, thi công ba ca liên tục để tạo nên một công trình vĩ đại hôm nay.

Việc Thủy điện Lai Châu phát điện sớm trước một năm so kế hoạch có sự nỗ lực, lao động sáng tạo, quên mình của các đơn vị nhà thầu, trong đó nổi bật là các kỹ sư, công nhân Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (LILAMA) mà trực tiếp là Công ty cổ phần LILAMA 10 - đơn vị đã lắp đặt hơn 37 nghìn tấn thiết bị công nghệ của nhà máy, trong đó có nhiều thiết bị đòi hỏi kỹ thuật cao, phức tạp. Quá trình thi công, đơn vị đã ứng dụng những giải pháp thiết thực, sáng kiến hay, hiệu quả, nổi bật là lắp đặt van cung và các thiết bị đập tràn xả mặt bằng cẩu trục bánh xích 250 tấn thay cho cổng trục thi công 50 tấn phải chế tạo mới, đã rút ngắn thời gian thi công ba tháng; giải pháp căn chỉnh mô-tơ trợ động của tua-bin và hàn mã chặn vai cánh hướng, hàn chốt vành điều khiển cánh hướng bằng máy nâng kích phanh thủy lực khi chưa có hệ thống điều tốc (rút ngắn thời gian thi công một tháng). Giải pháp thi công và chạy thử hệ thống điều tốc tổ máy 3 trước khi đấu nối với mô-tơ trợ động nhằm giúp phát hiện kịp thời một số khiếm khuyết của thiết bị, giúp rút ngắn thời gian thử khô hệ thống điều tốc tổ máy 3 nhanh hơn 10 ngày,...

Kỹ sư Nguyễn Thanh Oai, Phó Giám đốc Ban Điều hành LILAMA dự án Thủy điện Lai Châu hồ hởi cho chúng tôi biết, hiện LILAMA 10 còn hơn 100 người tiếp tục ở nhà máy để hoàn thiện nốt những hạng mục phụ trợ còn lại. Là người đã từng 18 năm lăn lộn với các công trình thủy điện lớn từ nam ra bắc, anh rất phấn khởi nhưng cũng thấy bồi hồi khó tả khi sắp chia tay công trình đã gắn bó những năm qua. Ông Hoàng Văn Thái, Đội trưởng Đội lắp đặt tua-bin LILAMA 10 tại Lai Châu tâm sự, Tết năm nay, ông chuẩn bị sắm một cành đào Tây Bắc để đem về gia đình sum họp sau ba cái Tết vất vả trên công trường, trong lòng rất rộn ràng vì công trình đã hoàn thành và sắp đoàn tụ gia đình.

Đưa Thủy điện Lai Châu về đích sớm hôm nay, có sự góp sức hết mình của toàn thể cán bộ, công nhân viên trên công trường. Ý chí quyết tâm “Tất cả vì dòng điện ngày mai của Tổ quốc” của những người thợ trên công trình Thủy điện Lai Châu tiếp tục là biểu tượng sinh động cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.