Các nước phương Tây viện trợ xe tăng cho Ukraine

Gần một năm sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine, các nhà phân tích quân sự phương Tây lo ngại Moscow sẽ phát động một cuộc tấn công mới trong vài tuần hoặc vài tháng tới, lợi dụng thời điểm nguồn dự trữ đạn dược của Kiev đang cạn kiệt. Một số nước thành viên NATO đã đặc biệt lo lắng về viễn cảnh này, nổi lên mạnh nhất là Anh.

Ngày 15/1 vừa qua, Văn phòng Thủ tướng Anh Rishi Sunak xác nhận London sẽ gửi 14 xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 2 cùng 30 khẩu pháo tự hành AS90 đến Ukraine. Thông báo cũng cho biết Anh sẽ gửi thêm đạn dược và chịu trách nhiệm huấn luyện kíp lái là các binh sĩ Ukraine, vốn đã quen với các hệ thống do Liên Xô sản xuất.

Phản ứng trước thông tin này, giới chức Nga nhấn mạnh các xe tăng Challenger 2 không có khả năng giúp lực lượng vũ trang Ukraine lật ngược tình thế trên chiến trường, nhưng chúng sẽ trở thành mục tiêu hợp pháp cho pháo binh Nga.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết: “Những chiếc xe tăng đó có thể bốc cháy, và chúng sẽ bốc cháy như những vũ khí khác.”

Việc Nga tự tin xe tăng của Anh sẽ không tạo ra sự khác biệt là có cơ sở. Với chiến trường rộng lớn như miền đông Ukraine, 14 xe tăng Challenger 2 là rất mỏng nếu phân bổ cho toàn bộ điểm nóng. Ukraine có thể tập hợp tất cả để tạo mũi nhọn tấn công nhưng sẽ tạo rủi ro toàn bộ có thể bị phá hủy nếu Nga phản kích.

Tuy nhiên, ở một khía cạnh khác, những xe tăng chiến đấu chủ lực mà London gửi cho Kiev sẽ là những xe tăng hạng nặng đầu tiên của phương Tây đến Ukraine, mở đường cho một loạt động thái tương tự khác.

Giảng viên Đại học Matthew Sussex nhận xét: “Quyết định của Anh sẽ tạo ra hiệu ứng dây chuyền trong NATO về việc gửi gì cho Ukraine”.

Giới quan sát cho rằng động thái của Anh sẽ tạo ra một "liên minh xe tăng cho Ukraine" trong tương lai gần. Đã có một số cuộc thảo luận giữa Pháp, Đức, Ba Lan cùng vài nước khác về việc này trong thời gian qua. Sau cuộc gặp ngày 11/1 với những người đồng cấp Ukraine và Litva tại thành phố Lviv của Ukraine, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda tuyên bố Ba Lan sẽ chuyển giao xe tăng Leopard 2 do Đức sản xuất cho Ukraine như một phần của "một liên minh".

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cho hay: “Một đại đội xe tăng Leopard sẽ được chuyển giao như một phần của việc xây dựng liên minh. Chúng tôi muốn đây sẽ là một đội xe tăng quốc tế, và chúng tôi quyết định đưa ra những đóng góp đầu tiên”.

Trong khi đó, Phó Thủ tướng Đức Robert Habeck hôm 12/1 tuyên bố nước này sẽ không cản đường khi các nước khác quyết định ủng hộ Ukraine. Tuyên bố của ông Habeck là một tín hiệu quan trọng, bởi các nước như Ba Lan muốn gửi xe tăng Leopard 2 bắt buộc phải xin phép quốc gia sản xuất là Đức. Leopard 2 là xe tăng hiện đại nhất châu Âu, được đánh giá cao hơn Challenger 2.

Trước đó, hôm 5/1, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố sẽ gấp rút gửi xe chiến đấu bọc thép AMX-10 RC cho Ukraine. Chỉ một ngày sau đó, Đức và Mỹ thông báo sẽ gửi xe chiến đấu bộ binh cho Kiev. Những động thái này đánh dấu một bước leo thang cực kỳ nghiêm trọng trong cuộc xung đột.