Cảm hứng lịch sử trong tác phẩm mới của nhà văn R.J. Palacio

Tiểu thuyết Pony - Chú ngựa dũng mãnh.

Sau thành công của Điều kỳ diệu, Pony - Chú ngựa dũng mãnh là tác phẩm mới nhất của nữ nhà văn R.J. Palacio. Vẫn như tác phẩm trước đó, đây là áng văn ngợi ca tình bạn, tình yêu… cũng như bài học sâu sắc về lòng dũng cảm.

Những nhân vật bất hạnh và mạnh mẽ

Tác phẩm kể về Silvas, một cậu bé 12 tuổi, và hành trình băng rừng để cứu cha mình. Chuyện bắt đầu vào một đêm nọ, bọn làm bạc giả đã đến và bắt cha cậu - một thiên tài trong ngành nhiếp ảnh, để thực hiện phi vụ phạm pháp của mình. Vì tình yêu thương, ông đã yêu cầu Silvas ở nhà, nhưng do nóng lòng, cậu đã cùng Mittenwool - một hồn ma 16 tuổi và chú ngựa Pony “duyên tiền định” lên đường tìm cha.

Trên hành trình đó, cậu gặp được nhiều người và dần làm sáng tỏ nhiều câu chuyện. Cha cậu thật sự là ai? Băng cướp đó muốn biết điều gì? Và làm thế nào để cứu được cha?

Qua những tác phẩm thành công làm nên tên tuổi, độc giả có thể nhận ra những nhân vật của R.J. Palacio thường có số phận không được may mắn. Trong Điều kỳ diệu, cậu bé Auggie mắc dị tật bẩm sinh luôn phải đội mũ phi hành gia mọi lúc mọi nơi. Còn ở Pony, Silvas mất mẹ từ nhỏ, sống cùng cha và bị sét đánh trúng.

Đó đều là những nhân vật “được chọn”, đại diện cho sự dũng cảm và không lùi bước. Những người lớn như người cha trong Pony hay người mẹ trong Điều kỳ diệu cũng được xây dựng như những người hùng, khi đã không ngại vượt bao khó khăn để dành tất cả cho những đứa con đặc biệt của mình.

Nhà văn R.J. Palacio. Nguồn: Ideas on Ideas.

Do đó ở tác phẩm này ta thấy rất nhiều tình cảm thay nhau đua nở. Đó là người bố thấu hiểu con mình, âu yếm cũng như vỗ về khi cậu bị bắt nạt, khi ai cũng cho rằng cậu “óc thối”, “khác người”… Người bố ấy cũng lặng lẽ đọc đến hàng nghìn cuốn sách chữa bệnh cho cậu, khi sét đánh xuống trúng khiến cậu không thể vận động…

Đó cũng là người đàn ông đã dám mạnh dạn từ bỏ tất cả để đến với người mình yêu. Liệu ta có thể phán xét người đàn ông với những tội lỗi chỉ vì muốn gia đình mình bớt khổ sở hơn? Vượt qua lý trí, ta thấy ở đó là một tình yêu đâm chồi nảy lộc với sự thấu hiểu, dành hết cho nhau, hy sinh vì nhau.

Cảm hứng đến từ quá khứ

Với Pony, R.J. Palacio vẫn giữ chất giọng hài hước như thường thấy. Thế nhưng, đằng sau cái vẻ thô lậu, hay tò mò và thích chửi thề của những nhân vật như Thống chế Enoch Farmer hay Phó cảnh sát Beautyman, là những con người luôn bảo vệ những gì mình yêu và đứng về phía ánh sáng.

Tính chất phiêu lưu cũng được tác giả khai thác một cách triệt để. Bà cho biết mình lấy cảm hứng cho chuyến hành trình của Silvas từ cuốn Telemachus phiêu lưu ký của nhà văn Pháp Fenelon, nói về con trai của Ulysses đã đến vùng Ithaca để tìm cha mình. Do đó mọi tính sử thi cũng như hoành tráng đều được truyền tải một cách hấp dẫn, khiến cho “đường xa gió bụi” trở nên độc đáo và đầy lý thú.

Bên cạnh đó, Pony còn xuất phát từ tình yêu với những cổ vật của Palacio. Như bà chia sẻ, tác phẩm đã được thành hình từ những suy ngẫm khi bà viếng thăm các kho cổ vật, và nghe thấy được tiếng nói của chúng bằng những câu chuyện đi xuyên thời gian.

Những tấm ảnh thời kỳ đầu của khoa học nhiếp ảnh là cảm hứng cho cốt truyện này. Nguồn: Random House Children.

Do đó ta sẽ thấy cách mà những tấm ảnh màu đầu tiên trong lịch sử nhiếp ảnh dẫn đường cho câu chuyện này. Bằng việc tổ hợp những tấm ảnh riêng lẻ, đường dây câu chuyện đã được hiện lên với người bố đơn thân, cậu bé dũng mãnh, hai cảnh sát trưởng cũng như chú ngựa thấu hiểu…

Đặt trong bối cảnh thế kỷ 19, tác giả cũng rất nhạy bén khi sử dụng thêm những cuộc xung đột ở thời bấy giờ, giữa cuộc Đại khai hoang và mong muốn biến đất Kansas thành bang tự do. Đó là một chương buồn của lịch sử Mỹ, khi những người theo chủ nghĩa bãi nô, những người Da đỏ bản địa bị giết chóc bởi những phiến quân ủng hộ chế độ nô lệ.

Điều này, cùng phong trào duy linh ra đời vào thời hoàng kim của khoa học nhiếp ảnh, đã tạo cảm hứng cho các sáng tạo về “nhân tố bí ẩn” trong cuốn sách này. Với sự xuất hiện của những linh hồn vẫn chưa ngơi nghỉ, R.J. Palacio cho thấy nỗi ám ảnh của cuộc nội chiến sắp tới.

Nhưng như Silvas tự hỏi, vì sao mẹ lại không đến với mình, cả cha cũng thế, dù họ là người yêu thương cậu nhất? Câu hỏi vẫn mãi quẩn quanh trong tác phẩm này mà không có lời hồi đáp thật sự cụ thể. Liệu mẹ cậu bé có phải Pony - người biết từng con đường mòn, từng lối dẫn nhỏ… để đưa cậu xa khỏi những đầm lầy và cánh rừng đen? Hay đó là Mittenwool - người luôn quan tâm, chăm lo cho cậu?

Hành trình bám theo bọn làm bạc giả ấy cũng chính là sự lớn lên trước ngưỡng trưởng thành của riêng Silvas. Từ tổ ấm cậu được bao bọc, giờ đây cậu lớn mạnh và trao tình yêu cho những người khác, những người cũng từng như cậu, cũng cần như cậu… trong thế giới này.

Huyền Trang