Cần đa dạng hóa cho thị trường mua bán nợ xấu

Phấn đấu nợ xấu xuống còn 3% vào năm 2020

Hiện nguồn cung cho thị trường mua bán nợ xấu bằng 125% GDP (Ảnh TL)

Trên thị trường mua bán nợ xấu của Việt Nam, ngoài Công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC), Công ty TNHH Mua bán nợ Việt Nam (DATC) thì còn có hơn 20 công ty quản lý nợ và khai thác tài sản (AMC) thuộc các ngân hàng thương mại và khoảng 30 công ty mua bán nợ tư nhân. Điều đáng nói là số lượng các công ty mua bán nợ xấu của Việt Nam đã tương đối phát triển tuy nhiên doanh số mua bán nợ của các tổ chức này còn rất thấp so với con số nợ xấu đang tồn tại trên thị trường.

Theo DATC, tính đến cuối tháng 6/2018, số nợ xấu của toàn nền kinh tế là 6,67% tương ứng với giá trị tuyệt đối 486.000 tỷ đồng. Con số này mới chỉ phản ánh quy mô nợ xấu trong các tổ chức tín dụng (TCTD) chứ chưa phản ánh hết mức độ nợ xấu của nền kinh tế.

Thực tế, quá trình xử lý nợ xấu trong giai đoạn qua đã có những ghi nhận kể từ khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 42. Theo đó, hàng loạt cơ chế được áp dụng như quyền thu giữ tài sản đảm bảo, thủ tục rút gọn giải quyết tranh chấp liên quan đến tài sản đảm bảo, cho phép bán nợ theo giá thị trường, có thể cao hoặc thấp hơn dư nợ gốc...

Vì vậy kết quả xử lý nợ xấu trong giai đoạn từ 2012 đến nay đã có những ghi nhận, tổng nợ xấu đã xử lý trong 6 tháng đầu năm đạt khoảng 60 nghìn tỷ đồng. Trước đó, cuối năm 2017 đã đạt 120 nghìn tỷ đồng, trong đó nợ xấu đã bán cho VAMC khoảng 30 nghìn tỷ đồng.

Hiện nay hầu hết các tổ chức tín dụng (TCTD) đã xây dựng kế hoạch xử lý nợ xấu cho giai đoạn 2017 -2020. Trong đó, năm 2018 dự kiến xử lý được khoảng 20-30%, đến cuối năm 2020 đưa tỷ lệ nợ xấu bao gồm nợ xấu nội bảng, nợ xấu đã bán cho VAMC xuống dưới còn 3%.

Hiện nguồn cung cho thị trường mua bán nợ đạt khoảng 6 triệu tỷ đồng, bằng 125% GDP, trong đó nợ xấu và nợ tiềm ẩn khoảng 8,61%, tương đương 566.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, do thị trường mua bán nợ còn thiếu hành lang pháp lý, nên sự tham gia của các chủ thể còn hạn chế, thiếu các nhà môi giới, định giá tài sản chuyên nghiệp, các nhà đầu tư có tổ chức...

Tạo hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong nước

Cần tăng cường năng lực tài chính của các đơn vị tham gia mua bán nợ xấu (Ảnh TL)

Theo các chuyên gia, để nhanh chóng giải quyết nợ xấu cần chú trọng hình thành sàn giao dịch mua bán nợ, đây là nơi giới thiệu, cung cấp thông tin chính thức, đẩy đủ nhất về các khoản nợ đến các nhà đầu tư. Phải đa dạng hàng hóa trên thị trường mua bán nợ, đồng thời cần xây dựng khuôn khổ pháp lý cho hoạt động chứng khoán hóa các khoản nợ. Bên cạnh đó cần phát triển hệ thống các tổ chức xếp hạng tín nhiệm đối với chủ nợ và tổ chức định giá độc lập, giúp cho bên mua và bên bán xác định được giá trị thị trường của khoản nợ, từ đó xem xét quyết định việc mua bán. Cần tăng cường năng lực tài chính của các đơn vị tham gia mua bán nợ xấu hiện có trên thị trường như VAMC, DATC và các AMC của TCTD.

Nói về vấn đề nợ xấu, Viện Chiến lược và Chính sách tài chính cho rằng, để đẩy nhanh hơn nữa quá trình xử lý nợ xấu cần hình thành thị trường mua bán nợ với sự tham gia tích cực của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Cần phải phát huy vai trò chủ đạo của tổ chức mua bán nợ như VAMC, DATC, tạo điều kiện để thị trường hoạt động và thu hút các chủ thể mới tham gia, đa dạng hóa các sản phẩm nợ và phương thức xử lý nợ.

Ban pháp chế VCCI cũng cho rằng, việc việc mua bán, xử lý nợ xấu gắn với tái cơ cấu DN. Nếu phát huy được chủ trương này sẽ góp phần giúp DN ổn định sản xuất, liên tục phát triển, từ đó mang lại nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội.

Đoàn Thúy